تقدیرگرایی (فاتالیسم) یکی از ویژگی های جوامع سنتی شرقی و اعتقادی است که طبق آن، سرنوشت انسان از قبل مقدر شده و تمامی امور براساس مقدرات رخ می دهد و جای گاهی برای انتخاب و اختیار انسان وجود ندارد. در این مقاله، پس از ریشه یابی عنصر تقدیرگرایی در ایران، نشانه های آن، از جمله: ستاره پرستی و اخترشناسی، بخت، نذر و صدقه و اعتقاد به نیروهای ماوراءالطبیعی، در شاه نامه و چهار اثر حماسۀ مذهبی دیگر (علی ن...

تقدیرگرایی (فاتالیسم) یکی از ویژگی‌های جوامع سنتی شرقی و اعتقادی است که طبق آن، سرنوشت انسان از قبل مقدر شده و تمامی امور براساس مقدرات رخ می‌دهد و جای‌گاهی برای انتخاب و اختیار انسان وجود ندارد. در این مقاله، پس از ریشه‌یابی عنصر تقدیرگرایی در ایران، نشانه‌های آن، از جمله: ستاره‌پرستی و اخترشناسی، بخت، نذر و صدقه و اعتقاد به نیروهای ماوراءالطبیعی، در شاه‌نامه و چهار اثر حماسۀ مذهبی دیگر (علی‌ن...

وحدتی که در تفکّر و بینش و بیان احساسات و ادراکات شاعری متجلّی است، تعیین کنندۀ سبک شعری اوست. سبک تنها عوامل لفظی را در بر نمی گیرد؛ بلکه محصول عوامل متعدّدی است که در تأثیرگذاری کلام بر مخاطب نقش عمده ای دارد. یکی از این موارد، ارتباط لفظ با معنی است. نوع واژه ها و صنایع به کار رفته در شعر، باید با موضوع و نوع ادبی آن متناسب باشد. در این مقاله، با فرض اینکه الفاظ به کاررفته در تصاویر بلاغی شعر ح...

این مقاله معرفی منظومۀ «غزوات» از آثار میرزا ابوطالب فندرسکی، شاعر و عالم دورۀ صفویه، است؛ ولی نکتۀ مهم و قابل ذکر این‌که این منظومه اثری مستقل و جداگانه بوده که در تمام منابع تاریخ ادبیات فارسی به عنوان «تکملۀ حملۀ حیدری» یعنی تکمیل‌کنندۀ اثر باذل مشهدی، معرفی شده است. در این مقاله دلایل تکمله نبودن آن بیان شده است.

وحدتی که در تفکّر و بینش و بیان احساسات و ادراکات شاعری متجلّی است، تعیین‌کنندۀ سبک شعری اوست. سبک تنها عوامل لفظی را در بر‌نمی‌گیرد؛ بلکه محصول عوامل متعدّدی است که در تأثیرگذاری کلام بر مخاطب نقش عمده‌ای دارد. یکی از این موارد، ارتباط لفظ با معنی است. نوع واژه‌ها و صنایع به کار رفته در شعر، باید با موضوع و نوع ادبی آن متناسب باشد. در این مقاله، با فرض اینکه الفاظ به‌کاررفته در تصاویر بلاغی شعر ...

سبک وقوع حد واسطی است میان سبک عراقی و هندی. همانگونه که از نام وقوع بر می آید، وقوع بیان حالات واقعی میان عاشق و معشوق است، به زبانی ساده و به دور از تکلّف و تصنّع. شاعر احساسات و حالات خود را در نهایت سادگی و صمیمیّت بیان می کند. در این سبک عاشق پست و حقیر است و معشوق ارجمند و معمولاً مذکّر است، عاشق ناچار است در برابر هر آنچه محبوب می گوید فرمانبردار باشد در غیر این صورت عشق محبوب را بیشتر از دست...

مهندس حیدری سرپرست خط تولید شماره 1 از اتاقش خارج شد تا وضعیت بسته محصولاتی را که قرار بود صادر کنند از نزدیک بازرسی کند . تقریباً تمام کارکنان ، محیط کارگاه را ترک کرده و جلوی دفتر کارت زنی ازدحام کرده بودند. مهندس حیدری در حالی که بسته های محصول نگاه می کرد یک مرتبه متوجه شد یک نفر در حالی که چیزی را زیر کتش پنهان کرده ، به سمت دیوار نزدیک شد ... و چند لحظه بعد چیزی را به آن سوی دیوار کارخانه...

در طی فازهای نشست و برخاست، ساختارهای جریان و نیروهای آیرودینامیکی متفاوت از میدان جریان آزاد است. دینامیک سیالات محاسباتی جهت مطالعۀ میدان جریان یک بال کِرَنت کایت در ناحیۀ اثر سطح با تمرکز بر مطالعه رفتار گردابه ها استفاده شده است. زوایای حمله و ارتفاعات مختلف در سرعت جریان آزاد 70m/s بررسی شده است. معیار کیو نشان می دهد که در اثر سطح، رفتار گردابه ها در زاویه حملۀ 2° با 0° و زاویه حملۀ 8° با ز...

نفوذ و تأثیر شاهنامه فردوسی در ادب فارسی، موجب شکل گیری منظومه های حماسی ملی در ایران شد. به دنبال خاموشی تدریجی حماسه های ملی که از اواخر قرن پنجم و اوایل قرن ششم قمری شروع شده بود، سرایش حماسه های تاریخی و پس از آن حماسه های مذهبی نیز شکل گرفت. با رسمیت یافتن آیین تشیّع و عنایت ویژه به اندیشه های دینی در دوره صفویه و حمایت دربار از سرایندگان دین خواه، تمایل شاعران به سرودن منظومه های حماسی - م...

پس از حملۀ مغول، تاریخ نویسان متعددی به شرح وقایع این رویداد پرداختند. یکی از آثار مهم این دوره، تاریخ جهانگشای جوینی است. کاربرد گستردۀ آیات و احادیث و روایات در این اثر به منظور توجیه حملۀ مذکور جلب نظر می کند؛ گویی مؤلف خواسته است از همۀ آگاهیهای قرآنی خود برای طبیعی جلوه دادن رویدادهای تلخ و فاجعه بار حملۀ مغولان بهره جوید و هر آنچه در قرآن کریم در بارۀ حکمت و رحمت خداوند گفته شده است، برای...