از جمله مباحثی که در جهان کنونی آن را مطرح می کنند، مسأله حق و تکلیف و نسبت بین آن دو است، بدین معنا که آیا انسان حق دارد و محق است یا مکلف است و دارای تکلیف و یا اینکه آدمی هم حق دارد و هم مکلف است و یا اینکه آن دو هیچ ارتباطی با هم ندارند و به صورت مستقل موجودند؟ هر یک از این سوالات و شبهات پاسخی منطقی می طلبد و لازم است با برهان محک بخورد تا حقانیت یا بطلان آنها روشن گردد. از جمله مسائلی که...

مباحثی پیرامون علم امام با رویکردی عقلانی، قرآنی و روایی است. از دیدگاه نگارنده امامت در مکتب شیعه در کنار اصول دین شمرده می شود و امام به جز وحی تمام ویژگی ها ووظایف پیامبر را بر دوش دارد و انجام این وظیفه به جز با علم وسیع و مصونیت از خطا امکان پذیر نیست. به همین منظور در این تحقیق به بررسی علم امام پرداخته شده است. در آغاز واژه علم از نظر لغت و اصطلاح متکلمان، فلاسفه، صوفیان و علم جدید و کار...

چالشهای نو در مورد حق و تکلیف، از نگاه آیات قرآن مورد بررسی قرار گرفته است. مسأله حق و تکلیف از جمله مباحث فِرَق اسلامی است که ابعاد گسترده ای را به خود اختصاص داده است. در مسائل کلامی، موضوعاتی همچون حسن و قبح عقلی، جبر و اختیار، تفضّلی یا استحقاقی بودن ثواب، از دیرباز مورد مناقشه بوده است.حال آنکه اشاعره تنها از تکلیف سخن می گفتند، شیعه و معتزله حقوقی را نیز برای بنده قائل بودند. از این میان، حس...

مسئله «حق» یکی از مباحث مهم و جاری در حوزه اندیشه های سیاسی، حقوقی و اخلاقی امروز است؛ تا آنجا که عصر حاضر را «عصر حق» نامیده اند. انسان امروز انسان محق است؛ انسانی که اولویت زندگی اش، تأمین رفاه نیست بلکه تنها دستیابی به حقوقش، او را آرام می کند. اعتقاد صحیح بر این است که حقّ، منحصر به بخش خاصی از زندگی نیست بلکه عرصه های مختلف زندگی از جمله: روابط اخلاقی و حقوقی فرد با خانواده و جامعه و نیز ر...

امروزه سخن ازحقوق بشرکه حمایت ازحقوق طبیعی انسان ها را وظیفه خود می داند از بسیاری جهات لازم وضروری دانسته شده است از سوی دیگر ادعای جهان شمولی آن با تنظیم اعلامیه هایی درمقابل آن و در رابطه باحقوق و آزادی های مطرح شده درآن تضعیف شده است یکی ازاین اعلامیه ها اعلامیه اسلامی حقوق بشر می باشدکه براساس تعالیم اسلامی تنظیم شده است . پژوهش حاضر درصدداست به بررسی و مطابقت حقوق بشر با تعالیم اسلام بپر...

حضانت و سرپرستی کودک ازجمله امور حساس و پراهمیت در حوزه نهاد خانواده به شمار می آید که انجام آن در مقطع خاصی از سن کودک بر عهده مادر است. پیداست که سرپرستی و تربیت کودک، سعی و زحمت فراوانی را مطالبه می کند و ازاین رو سؤال مهمی که پاسخ به آن لازم می نماید آن است که آیا مادر در قبال نگهداری و سرپرستی کودک، استحقاق دریافت اجرت را دارد؟ جواز یا عدم جواز اخذ اجرت بر حضانت یکی از خاستگاه های اختلاف ن...

شهادت زنان در دعاوی حقوقی و جزایی در تمام کشورها مطرح است. لکن، در فقه و حقوق اسلامی، شهادت زن به طور مستقل قابل پذیرش نیست و باید به شهادت مردان ضمیمه شود. این مسأله به عنوان محرومیت زنان از حق مسلم خود مطرح شده، امّا استدلال فقه و حقوق اسلامی این است که عدم پذیرش شهادت زنان به صورت مستقل، معافیت از تکلیف می باشد نه محرومیت از حق. در این مقاله به شرح و بررسی مبنای محدویت پذیرش شهادت زنان از دید...

شرکت در انتخابات و رأی دادن در نظام حقوقی ایران دارای وضعیتی متفاوت با نظام های حقوقی دیگر است. در نظام حقوقی ایران که بر مبنای فقه امامیه ترسیم شده است، اعمال حق رأی با مسئولیت افراد در تعیین سرنوشت خویش، مسئولیت افراد در برابر حقوق سایر اشخاص در اجتماع و نیز اقتدار و استواری حکومت اسلامی پیوند خورده است و با توجه به اصل تلازم حق و تکلیف نمی توان اعمال حق رأی را امری کاملاً شخصی و حق فردی ارزیا...

این مقاله بر آن است تا ادله و استدلال های مطرح در اثبات حق محوری تجدد و تکلیف محوری سنت در خارج از موضع و موضوع خود را تبیین کند. در دیدگاه حق محور تجدد و تکلیف مداری سنت این تصور خطا پیش آمده که حق و تکلیف در این مقام در حوزه حقوق به معنای مشهور و اصطلاحی آن قرار می گیرد، در حالی که بحث در این مقام ماهیتی وجودشناسانه و انسان شناسانه داشته و درحوزه فلسفه و متافیزیک واقع می شود. از این منظر با ا...

حکومت به مثابه امر جامعه شناختی پدیده ای ارتباطی است که از ارتباط فرمانروایان و فرمانبرداران تشکیل شده است. از منظر دینی دو طرف این رابطه دارای حقوق و تکالیف مشخص اند. تا کنون به حقوق فرمانروایان و تکالیف مردم بیش از حد توجه شده و در مقابل از حقوق مردم و مسئولیت های حاکمان غفلت گردیده است. از منظر قرآن حکومت از امور مشترک است و مردم مانند حاکم در آن سهیم اند و درنتیجه به اندازه ای که شراکت مردم...