از مباحث مهم در زمینة حج، بهره‌مندی از آثار و دستاوردهای معنوی و اخلاقی آن در تمام طول عمر است. باید به دنبال راهکارهایی بود تا با به­کار گرفتن آنها بتوان این دستاوردها را در وجود خود حفظ کرد و گسترش داد. به‌طور کلی، راهکارهای حفظ و گسترش دستاوردهای معنوی حج را می‌توان در دو دسته جای داد:  الف) راهکارهای فکری و شناختی،    ب)  راهکارهای عملی. *  ر...

سابقه و هدف: با توجه به حجم قابل توجه عزیمت زائران ایرانی به سفرهای زیارتی و حج و همچنین بروز و شیوع بیماری های مختلف در بین زائران، یکی از مهمترین دغدغه های سازمان حج و زیارت، زائران و علی الخصوص پزشکان شناخت بیماری های رایج حج، پیشگیری، کنترل و جلوگیری از شیوع آنها است. حال دو سوال مهم مطرح است: این بیماری های رایج کدامند؟ آیا در کنار طب جدید استفاده از طب سنتی می تواند در پیشگیری و درمان این...

فریضه معنوی و شکوهمند حج، جایگاه ویژه‌ای در دین اسلام دارد و یکی از نشانه‌های تعالی روحی و اخلاقی مسلمانان است. حج عبادتی جامع، کامل، تأثیرگذار و حیات‌بخش است و به همین جهت حکمت‌ها و اسرار فراوان و درخور توجهی دارد.آیات قرآن، ضمن بیان ارجمندی و بایستگی این فریضه مهم، به ابعاد و زوایای مختلف آن پرداخته و فلسفه و رازهای آن را به شکل‌های گوناگون مطرح ساخته است. این انگاره، مورد توجه جدی تفاسی...

فعالیت نهضت‌ها و جنبش هایی با گرایش‌های شیعی و متصوفه اهمیت بسیاری در تاریخ دارد. از عرصه­های حضور اجتماعی عرفا، توجه آنها به مناسک حج است؛ زیرا این مراسم، عرصه­ای را فراهم می­کند تا عرفا و صوفیان علاوه بر تعقیب امیال معنوی خویش، مناسبات خود با حاکمان و توده­های مردم را به  نمایش بگذارند. سفر حج جامی، به عنوان نمونه­ای از سفر حج عرفا و صوفیان و همچنین به عنوان تنها سفرنامه­ حج موجود از دورة­ تی...

سفر حج، عظیم ترین و ارزشمندترین سفر مسلمانان است. این سفر علاوه بر آن که سفری ظاهری است که مسافر به قصد انجام اعمال عبادی دیار خود را ترک می کند تا راهی سرزمین حج شود؛ سفری درونی، آیینی و معنوی است که مسافر با ترک تعلقات خود درخود سفر می کند، به رشد روحی و معنوی دست می یابد. در تذکره الاولیاء، که زندگی تعدادی از اولیای خدا در آن جمع آمده است، به سفر حج این بزرگان نیز اشاره شده است. بررسی و تحلی...

حج جلوه‌ای با شکوه از وحدت و اجتماع مسلمانان است که آثار و منافع مادی و معنوی متعددی دارد. حج مظهر بندگی محض در برابر یکتای بی‌همتا، و یک‌رنگی و برادری میان مسلمانان است. در این مقاله برآنیم با استناد به بیانات قرآن کریم و ائمه معصوم: به گوشه‌ای ازآثار اقتصادی حج بپردازیم. در قسمت نخست به بشارت‌های مالی برای انجام دادن حج و عمره اشاره و آثار آن را بر زندگی شخصی حج‌گزار بررسی می‌کنیم. سپس رابطه ...

زمینه و هدف: بشر امروز، با وجود استفاده از علوم و فنون پیشرفته و دسترسی به منابع علمی و عملی در حوزه بهداشت و پزشکی و همچنین صرف منابع عظیم در حوزه سلامت به آرامش و آسایش (سلامت معنوی) نرسیده است. در این پژوهش تلاش شده است با استفاده از آموزه های قرآن، راه های حفظ و ارتقای بعد چهارم سلامت (سلامت معنوی) مورد مطالعه قرار گیرد. روش کار: در این مطالعه مروری، با بهره گیری از قرآن کریم و کتب مرجع به ...

چکیده در طول تاریخ اسلام، برگزاری مراسم حج تأمین امنیت حجاج در رفت و برگشت از دغدغه ها و برنامه های مهم حکومت های اسلامی بوده و در این راستا مقام امیرالحاج که زعامت این مناسک را عهده  دار بود، مهمترین مسئولیت را بر عهده داشت. پژوهش حاضر بر اساس این مسأله شکل گرفته است که منصب امیرالحاجی در دوره سلجوقی از چه جایگاهی برخوردار بود و چه وظایفی را در برگزاری حج بر عهده داشته است؟  سلجوقیان به مانند ...

مرحوم آیةالله سید محسن امین جبل عاملی، از افتخارات شیعه و مؤلفان فرزانه، سفرنامه‌ای دارد که بخشی از آن مربوط به سفر حج است.آنچه پیشر رو دارید، ترجمه‌ای تلخیص شده از این سفرنامه است. در ترجمه، بخشهایی که به توضیحات حاشیه‌ای یا خاطرات غیر مرتبط به حج پرداخته بود، نیامده است، تا از بخشهای مربوط به سفر معنوی حج، بهره بیشتری برده شود.

مکه و مدینه، در مقام خاستگاه وحی و مقدس‌ترین مکان‌های عبادتی ـ زیارتی، در طول تاریخ محل رجوع مسلمانان از مذاهب مختلف بوده است. در این مقاله، ارتباطات و مناسبات علمای شیعه و سنیِ هندوستان با حرمین شریفین، که در قالب سفر برای انجام مناسک حج و عمره، زیارت پیامبر9  و بهره‌گیری از اندیشمندان ساکن در آن دو مکان مقدس صورت می‌گرفته، بررسی شده و نتایج این سفرها نیز روشن گردیده است. همچنین در این نو...