علیرغم آنکه از چند دهه پیش با توسعه علوم محیطی، جنبه‌های ذهنی فضاهای معماری در محافل علمی مورد توجه قرار گرفت، بیشتر تجارب کنونی در زمینه حفاظت میراث معماری ایران گویای کم‌توجهی به این مقوله و توجه زیاد به کالبد و عملکرد در برنامه‌‌ریزی‌های مربوطه است. مفهوم حس مکان به عنوان یکی از مفاهیم علوم محیطی، متخصصان و طراحان را در شناخت ویژگی‌های ذهنی فضاهای طبیعی و مصنوع یاری کرده است. مقاله حاضر معتق...

چکیده: حس مکان به معنای ادراک ذهنی مردم از محیط و احساسات کم و بیش آگاهانه آنها از محیط خود است که شخص را در ارتباطی درونی با محیط قرار می دهد، به طوری که فهم و احساس فرد با زمینه معنایی محیط پیوند خورده و یکپارچه می شود. این حس عاملی است که موجب تبدیل یک فضا به مکانی با خصوصیات حسی و رفتاری ویژه برای افراد خاص می گردد. حس مکان علاوه بر این که موجب احساس راحتی از یک محیط می شود، از مفاهیم فرهن...

امروزه موضوع حس مکان و احساس تعلق به مکان، از محورهای مهم در ارزش بخشی به بافتهای شهری و معماری بناها خاصه ابنیه تاریخی است که ضرورت برانگیزش احساس تعلق، همخوانی رفتار و همگرایی در بافت را برای مرمت مناسب در راستای کمال بخشی و حقیقت دهی به بافت و طراحی شهری را نشان می­دهد. بر این اساس در این مقاله به موضوع تبیین مدل نظری ارتقا حس مکان در طراحی شهری و معماری خاصه مرمت بناها و ابنیه تاریخی پرداخت...

حس مکان یعنی تجربه و درک خاص از یک قرارگاه ویژه که جهت گیری شخص را نسبت به یک مکان با احساسی از تفاوت، جهت یابی و درک فضایی مشخص می کند. در این مقاله حس مکان به عنوان یک پایگاه نظری در حوزه های مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. از صاحب نظران در این زمینه می توان رلف (1976)، توان (1977، 2002)، استیل (1981)، شامای (1991) و آلتمن و لاو (1992) را در حوزه های مختلف برشمرد. از اهداف این نوشتار مشخص کر...

امروزه موضوع حس مکان و احساس تعلق به مکان، از محورهای مهم در ارزش بخشی به بافتهای شهری و معماری بناها خاصه ابنیه تاریخی است که ضرورت برانگیزش احساس تعلق، همخوانی رفتار و همگرایی در بافت را برای مرمت مناسب در راستای کمال بخشی و حقیقت دهی به بافت و طراحی شهری را نشان می­دهد. بر این اساس در این مقاله به موضوع تبیین مدل نظری ارتقا حس مکان در طراحی شهری و معماری خاصه مرمت بناها و ابنیه تاریخی پرداخت...

یکی از خصوصیات محله به ویژه محله های قدیمی وجود فضای عمومی مشترک میان ساکنین بوده است. این فضاهای عمومی (مراکز محله) نقش عمده ای در افزایش تعاملات میان افراد و شکل گیری هویت جمعی داشته اند. هدف از پروژه حاضر طراحی یک مرکز محله در محله نارمک تهران است تا با شناسایی ویژگی-های تأثیرگذار مراکز محله به افزایش حس تعلق به مکان ساکنان آن کمک نماید و همچنین بر مبنای تعاریف و نظریات مربوط به کیفیت مکان ...

شهر و مکان های موجود در آن تاثیر غیر قابل انکاری بر رفتار و روحیات انسان دارند. مکان های موجود در شهر از یک طرف می تواند مکانهایی پرمعنا باشند که مردم تجلی خاطرات فردی و جمعی و هویت فرهنگی و تاریخی خود را در آن می بینند و احساس این همانی با آن می کنند و از طرف دیگر امکان دارد مکانی عقیم باشند که هیچ معنایی از آنها دریافت نشود و مردم قادر به ادراک و برقرار کردن ارتباط با آن مکان نباشند و در نتیج...

مسجد قلب تپنده شهر است. شهر با خانه ها و مغازه ها و بازارها گرد این قلب ساخته می شود و از وجود آن حیات می یابد؛ مسجد، نقطه ای که هنر رنگی الهی به خود می گیرد معماری اسلامی چنین است. ادراک ذهنی مردم از محیط و احساسات کم وبیش آگاهانه از محیط است که شخص را در ارتباطی درونی با محیط قرار می دهد این حس عاملی که موجب تبدیل یک فضا به مکانی با خصوصیات حسی و رفتاری ویژه برای افراد خاص می گردد که حس مکان ...

ثبات نسبیِ مکان ها برای فرد نیز حس ثبات، آشنایی و پیش بینی پذیر بودن محیط زندگی اش و درنتیجه حس امنیت درپی دارد. و بر عکس، تغییرات سریع مکان، وقتی خارج از کنترل فرد رخ می دهند می تواند سلامت روانی او را به خطر بیندازد. تغییراتی که درپی طرح پیاده راه سازی خیابان 17 شهریور رخ داده نیز برای ساکنان و کسبه ی این خیابان یکباره و بدون دخالت ایشان بوده است، به گونه ای که زندگی جاری در بافت پیرامون این خ...

انقلاب صنعتی و توسعه ی فن آوری حمل و نقل در شهرها باعث شد تا فضای مرکزی شهر اهمیت و کیفیت خود را به واسطه ی عبور سریع وسایل نقلیه موتوری از میان فضای شهری از دست داده و تعامل فیزیکی میان مردم شهر و محیط کالبدی اطرافشان را، نسبت به گذشته ضعیف نموده و کاهش دهد. یکی ازاین بافت ها که دستخوش خیابان کشی های دوره ی پهلوی و بی مهری های توسعه های شتابان اخیر شده است، بافت بازار قزوین و خیابان ها و محله ...