فارسی زبانان تا چند قرن اخیر توجّه زیادی به نگارش دستور زبان فارسی به‌ویژه در زمینة حروف اضافه و معادل بودن معنای آن با حروف جر زبان عربی نداشتند. به علّت نقش مهمّ این حروف در انتقال معانی مخصوصاً در متون ادبیات کهن فارسی و تفسیری ترجمه‌شده، پژوهشگران با دشواری‌های فراوانی مواجه‌شده‌اند. در زمینة تطبیق معانی حرف اضافة «به» با حرف جرّ «باء»، تحقیق چشمگیری انجام‌نشده‌است. این مقاله به بررسی تطبیقیِ حرف...

جمال الدین بن هشام انصاری (761م) در تاریخ نحو عربی و تحول و پیشرفت و احیای این علم، سهمی بسزا و نقشی عظیم دارد. او که خالق اثر «مغنی اللبیب عن کتب الأعاریب» است، نحوی مبتکر و صاحب­نظری است که در فهم، بررسی، مقایسه، استنباط و بیان مسائل و قضایای نحوی از شیوه­ها و اسلوب­های بدیع و منحصر­به­فرد خود استعانت می­گیرد. حرف جر «باء» از دیدگاه ابن هشام دارای چهارده معناست که یک معنای آن زائد و سایر معان...

مقاله حاضر با روش توصیفی تحلیلی و بر مبنای زبانشناسی مقابله‌ای و نظریه تحلیل خطا، به بررسی و تحلیل خطاهای حروف جر در نوشتار دانشجویان زبان‌عربی در ایران پرداخته است. پس از تقسیم‌بندی خطاها بر اساس منشأ بروز، معلوم شد که شایع‌ترین خطاهای زبان‌آموزان به‌ترتیب مربوط به تداخل بینازبانی، درون‌زبانی و تداخل هردو زبان یا مبهم، و از میان خطاهای بینازبانی بیشترین خطاها مربوطه به بکارگیری حرف "باء" به جا...

مقاله حاضر با روش توصیفی تحلیلی و بر مبنای زبانشناسی مقابله‌ای و نظریه تحلیل خطا، به بررسی و تحلیل خطاهای حروف جر در نوشتار دانشجویان زبان‌عربی در ایران پرداخته است. پس از تقسیم‌بندی خطاها بر اساس منشأ بروز، معلوم شد که شایع‌ترین خطاهای زبان‌آموزان به‌ترتیب مربوط به تداخل بینازبانی، درون‌زبانی و تداخل هردو زبان یا مبهم، و از میان خطاهای بینازبانی بیشترین خطاها مربوطه به بکارگیری حرف "باء" به جا...

چکیده ترجمه به عنوان تلاش و فعالیتی هدفمند جهت رفع موانع زبانی و فرهنگی و زمینه­ای برای برقراری و گسترش روابط در سطوح مختلف از دیرباز مورد توجه بشر قرار گرفته است. ترجمه کتاب مقدس قرآن که ضمن پیام رسانی تربیتی، حامل افکار اعتقادی و اجتماعی و دستورات فقهی و عملی است؛ اهمیت فوق العاده­ای دارد. یکی از اموری که در ترجمه صحیح قرآن تاثیر گذار است، عنایت به حروف جر است. این جستار در پی آن است که نقش ...

چکیده ترجمه بعنوان تلاش و فعالیتی هدفمند جهت رفع موانع زبانی و فرهنگی و زمینه ای برای برقراری و گسترش روابط در سطوح مختلف از دیرباز مورد توجه بشر قرار گرفته است. تاثیر ترجمه بر انتقال پیام زبان مبدا به زبان مقصد غیر قابل انکار است هر میزان که ترجمه دقیق‏تر، گویاتر، روان‏تر و خوشخوان‏تر باشد، به همان میزان بهره‏مندی مخاطبان از مفاهیم اصلی موجود در آن بیشتر خواهد بود. و هر چه متن مورد نظر مقدس ت...

بهترین شکل آن را معادل‌سازی کند. یکی از این اصول توجه به معانی حرف جرّ «باء» است. هدف از این پژوهش، آشنایی با عملکرد مترجمان قرآن، آیتی1 (جمله‌به‌جمله) و معزّی2 (تحت‌اللفظی) در معادل‌یابی حرف «باء» سببیّت است. بنا‌براین با بهره‌گیری از تفاسیر و منابع دستوری زبان مبدأ و مقصد و روشی استقرایی و توصیفی تحلیلی، به ‌بررسی و نقد دو ترجمۀ آیتی و معزّی از معنای سببیت حرف جرّ «باء» پرداخته شده است. یافته‌های ...

دیر زمانی است که نحویان درباره نوع ارتباط بعضی جارومجرورها با فعل و شبه فعل اختلاف نظر دارند یا اظهار نظر کاملی نکردهاند؛ اما بررسی جارومجرورهای مختلف نشان می دهد که ارتباط آنها با فعل و شبه فعل شدت و ضعف یا درجات و مراتب دارد. با این دید، فقط فعلی که همیشه با حرف جر خاصی به کار میرود متعدی با واسطه است و متقابلاً فعلهای دیگری که با یک حرف  جر عام و غیر دائمی به کار میروند فقط متمم یا قید گرفته...

نحویان برای حروف، معانی مختلفی ذکر می کنند که از میان آنها یکی و بعضاً دو تا، معنای اصلی به شمار می آیند و بقیه معنای مجازی آن حرف محسوب می شوند. آنها علت کاربرد حروف را در معنای مجازی بر اساس قاعده تضمین توجیه می کنند. بلاغیون نیز علت کاربرد حروف را در این معانی با جاری نمودن استعاره تبعیه در حرف و یا فعل همراه آن توجیه می نمایند؛ امّا ذکر تضمین و یا استعاره به تنهایی گویای اغراض نظم قرآنی و لطا...