این مقاله ضمن بررسی ساختمان گروه اسمی در زبان فارسی نشان داده است اکثر سازه های این گروه یا از هم مستقل اند یا وابسته های گروه موسوم به گروه حرف تعریف هستند. نگارنده تلاش کرده است در قالب تحلیلی یک دست، جایگاه ساختاری تمام سازه های مرتبط با موضوع این مقاله را براساس رویکرد کمینه گرا در نمودار درختی نشان دهد. از جمله مواردی که در این خصوص تحلیل شده گروه مالکیت، گروه حرف اضافه و گروه کمی نما در ز...

با تاکید برنامه کمینه گرا بر مقولات نقشی به عنوان گره های هم عرض مقولات واژگانی، و گاه پیشی گرفتن اهمیت مقولات نقشی در تحلیل های زبانی ساختارهای نحوی، تعیین نوع مقوله به لحاظ نقشی یا واژگانی در مطالعات اخیر شکل جدی تری به خود گرفته است. یکی از اصیل ترین مقولاتی که حضورش در کنار سه مقوله واژگانی اسم، فعل و صفت، به چالش کشیده شده است مقوله حرف اضافه است که ظاهراً رفتار نقشی آن، واژگانی بودن این مق...

معانی و کاربردهای مختلف «را» در کتب و مقالات دستوری، محلّ بحث ها و مناقشات گوناگونی بوده است. گروهی از دستورنویسان آن را حرف نشانه و نقش نما شمرده اند و برخی آن را حرف اضافه دانسته اند. در کتب سنّتی دستور نیز معانی چندی برای «را» ذکر کرده اند؛ از جمله اختصاص، استعانت، تعلیل، توضیح، موافقت، مطابقت. در این مقاله، هفت نوع کاربرد مختلف «را» بازشناخته شده است: «را» به عنوان نشانۀ مفعول صریح و غیرصریح...

در این نوشتار جایگاه و عملکرد بعضی از «نقش نما»ها یا «نشانه های نحوی» که بیانگر نقش واژه در عبارتند در زبان تبری، بحث و بررسی شده است. در زبان تبری، حرف های اضافه برخلاف گویش معیار فارسی، پس واژۀ متمم سازند و گاه معانی مختلفی دارند. ترکیب های وصفی و اضافی برخلاف زبان فارسی معیار که «هستۀ آغازین» است، در زبان تبری «هستۀ پایانی» است. همچنین رفتار نحویِ «را» اگرچه در فارسی امروز نشانۀ مفعولی است، د...

هدف این پژوهش، توصیف کاربردهای گوناگون نحوی و معنایی حرف اضافه ی «سی» (si) در گویش دلواری- و بررسی پیشینه ی تاریخی آن است. این حرف اضافه  دارای دو کاربرد محمولی و غیرمحمولی است: متمم «سی» غیرمحمولی همیشه ضمیر پی چسبی مفعولی است، ولی متمم های «سی» محمولی نقش های معنایی مختلفی از قبیل مقصد، پذیرنده، ذی نفع، کنش پذیر و غایت دارند. در ارتباط با تاریخچه شکل گیری و کاربرد این حرف اضافه دو فرضیه مطرح ...

چکیده گروه حرف اضافه ای در جملات زبان فارسی نقش های مختلفی را به عنوان سازه ای مستقل می پذیرد، علاوه برآن می تواند وابسته ی گروه های اسمی، صفتی و قیدی نیز باشد. زبان شناسان و دستور نویسان دیدگاه های متفاوتی درباره ی گروه های حرف اضافه ای زبان فارسی دارند که همین امر ضرورت پژوهش بیشتر را در این زمینه آشکار می سازد. دستور نقش و ارجاع که یکی از نظریه های نقش گرا می باشد، دسته بندی ای را از گرو...

مقالۀ حاضر به بررسی سه تکواژ پربسامد «-ænæ»، «-æwæ» و «-æɾæ» در زبان هورامی (گونۀ پاوه) می پردازد. ماهیت این تکواژها که به صورت پسوند به اسم می پیوندند و معنایی مشابه حروف اضافه دارند، چندان مشخص نیست. سؤال این پژوهش این است که ماهیت این سه تکواژ چیست. در این راستا، نخست تعداد 52 حرف اضافۀ هورامی استخراج و طبقه بندی شدند، ساخت گروه حرف اضافه دار هورامی مشخص شد، حالت غیرصریح و نشانه های آن معرفی...

موضوع این پایان نامه به بررسی حرف اضافه ??"" در زبان روسی و روش های بیان آن به زبان فارسی اختصاص داده شده است. حروف اضافه در زبان های روسی و فارسی به عنوان کلمات وابسته از طرفی برای ارتباط بین کلمات بکار می روند و از طرف دیگر کلمه ای را به کلمه دیگر وابسته می کنند، اما در زبان فارسی بدلیل نبود سیستم صرف کلمه، حروف اضافه در مقایسه با زبان روسی وظایف بیشتری بر عهده دارند. حروف اضافه همانند دیگر...