در متون جغرافیایی دورۀ اسلامی، اعم از جغرافیای توصیفی و جغرافیای ریاضی، در انتخاب خط استوا به عنوان مبدأ عرض جغرافیایی اتفاق نظر وجود دارد اما مبدأ طول جغرافیایی گاه به‌پیروی از هندیان «قبة الأرض» و گاه به‌پیروی از یونانیان «جزایر خالدات» در نظر گرفته می‌شده است. علاوه بر این ملاک تقسیم‌بندی بخش آباد زمین به اقلیم‌های هفت‌گانه طول ساعات بلندترین روز سال است که به عرض جغرافیایی مربوط است. از این...

توجه به دانش جغرافیا و گسترش این علم در نزد مسلمانان موجب شد در قرون 4و5قمری/10و11میلادی دو مکتب جغرافیایی به نام‌های عراقی و بلخی شکل گیرد. هرکدام از این دو مکتب در خلق آثار خود اصولی به کار گرفتند. ابن‌رسته ازجمله جغرافی‌دانانی است که پژوهشگران او را در مکتب عراق جای می‌دهند. اهمیت ابن‌رسته در این است که به جغرافیا نگاهی جهان‌شمول داشت و به این منظور کوشید تا اثر خود را به‌صورت دایرةالمعارفی ...

هدف پژوهش: این پژوهش بر آن است تا با بررسی متون تألیفی و فعالیت­های علمی نجم­الملک در زمینة جغرافیا، به روشن شدن دورة مهمی از تحولات کشور، یعنی دورة گذار دانش جغرافیای سنتی به دورة نوین بپردازد و نقش او را در این انتقال مورد ارزیابی تاریخی قرار دهد. روش/رویکرد پژوهش: روش تحقیق این پژوهش، توصیفی- تحلیلی و به شیوة اسنادی و کتابخانه­ای است و در ادامه، اطلاعات گردآوری شده، سازماندهی و تجزیه و تحلیل...

منظور از جغرافیای ریاضی بخشی از آثار نجومی است که موضوع آن تحدید و توصیف بخش آباد زمین، روش تقسیم آن براساس عرض جغرافیایی و چگونگی پدیداری آسمان در عرض‌های جغرافیایی مختلفِ آن است. این بخش در مجسطی در فصل پایانی مقالۀ اول و در مقالۀ دوم آمده است و مطالب آن در قالب محاسبات ریاضی و بر پایۀ هندسۀ کره، تدوین شده‌اند. در آثار نجومی دورۀ اسلامی، حسب تقسیم آنها به زیج‌ها و کتاب‌های هیئت، این بخش را ذیل...

هدف پژوهش: این پژوهش بر آن است تا با بررسی متون تألیفی و فعالیت­ های علمی نجم ­الملک در زمینه جغرافیا، به روشن شدن دوره مهمی از تحولات کشور، یعنی دوره گذار دانش جغرافیای سنتی به دوره نوین بپردازد و نقش او را در این انتقال مورد ارزیابی تاریخی قرار دهد. روش/رویکرد پژوهش: روش تحقیق این پژوهش، توصیفی- تحلیلی و به شیوه اسنادی و کتابخانه­ ای است و در ادامه، اطلاعات گردآوری شده، سازماندهی و تجزیه و تح...

نمایش چهره زمین (تاریخ نقشه) از تحیل و نقشی های تصوری تا واقعیت و دقتهای هندسی و گرافیکی سیر تکاملی خود را رقم زده است. پیوند و همبستگی علوم ریاضی ، فیزیک و جغرافیای ریاضی با نقشه­ برداری و دانش تهیه نقشه (کارتوگرافی) همواره در بالا بردن دقت اندازه­ گیری­ ها، صحت محاسبات و ترسیمات هنری نقشه؛ تأثیر عمیق داشته است. مخصوصا ورود کامپیوتر و دورسنجی و امواج الکترومغناطیسی و الکترونیک در علوم جغرافیا ...

    هدف پژوهش: این پژوهش بر آن است تا با بررسی متون تألیفی و فعالیت­ های علمی نجم ­الملک در زمینه جغرافیا، به روشن شدن دوره مهمی از تحولات کشور، یعنی دوره گذار دانش جغرافیای سنتی به دوره نوین بپردازد و نقش او را در این انتقال مورد ارزیابی تاریخی قرار دهد. روش/رویکرد پژوهش: روش تحقیق این پژوهش، توصیفی- تحلیلی و به شیوه اسنادی و کتابخانه­ ای است و در ادامه، اطلاعات گردآوری شده، سازماندهی و تجزیه ...

هدف از این پژوهش بررسی مقایسه ای محتوای کتاب های درسی دوره ابتدایی و مجله های فارسی کودکان در میزان پرداخت به نمادهای ایرانی بود. جامعه آماری کلیه کتاب های درسی این دوره و مجله های فارسی کودکان منتشره در سال 1386 بود. با توجه به نتایج پژوهش میزان توجه کتاب ها به نمادهای ایرانی به ترتیب فراوانی: تعلیمات اجتماعی، فارسی، ریاضی، تعلیمات دینی و علوم بود، در حالی که این میزان در مجله ها به ترتیب فراو...