علوم حدیث، مجموعه دانش هایی است که اجزای دو گانه سند و متن حدیث را محور بحث قرار می دهند. از میان این علوم، علم رجال متکفّل بررسی سند و به عبارت دیگر، نقد بیرونی حدیث است. دانش جرح و تعدیل زیر مجموعه دانش رجال است. در دانش جرح و تعدیل الفاظ و اصطلاحات ویژه ای – برای تعیین وثاقت یا عدم وثاقت راویان- به دقت سامان دهی و تقریر گشته اند. شماری از اصطلاحات جرح و تعدیل، اصطلاحاتی هستند که درباره معنا و...

حدیث ـ که به عنوان یکی از منابع مهم در دستیابی به احکام و معارف اسلامی، نقش اساسی دارد ـ بر پایة سند استوار شده است. لذا، برای احراز صحّت نسبت حدیث به معصوم (ع)، بررسی سند راهی مطمئن و کارآمد بوده که مربوط به حوزة مطالعات بیرونی حدیث است. رجالیان در پی اعتبارسنجی هر یک از راویان موجود در زنجیرة اسانید روایات، الفاظ و اصطلاحات ویژه ای را پدید آورده اند که گاه بر سر معنا و دلالت برخی از آنها، اجما...

استواری مبانی فقهی شیعه وامدار پویشها و کوششهای بی وقفة مجتهدان و تلاشگران این عرصه است. بحث شروط راوی یکی از مباحث عمده و محوری در زمینه مقبول یا غیر مقبول بودن حدیث است. نوشتار حاضر در پی مطالعه و بررسی شرط «ایمان» یا «مذهب» است. نگارنده در این مقال نشان داده است که در اشتراط این شرط نسبتاً نوپدید و به تعبیر صریح تر در پای بندی به این شرط حتی در میان متقدمان اولیه نیز اتفاق نظر وجود ندارد، دل...

محمد ناصرالدین البانی یکی از محدثان تاثیرگذار «سلفی‌گری» است و تألیفات گسترده‌ای در رشته‌های مختلف نگارش کرده است که در ممالک اسلامی به کثرت، انتشار یافته‌اند. البانی در بخشی از کتاب «التوسل، انواعه و احکامه»، تحت عنوان «احادیث ضعیف در توسل» به روایت «توسل به حق سائلین» می‌پردازد. وی در این حدیث که به روشنی، بیانگر توسل به حقی است که سائلان بر خدا دارند، ایراد کرده و با تضعیف «عطیه عوفی»، حدیث ...

معناشناسی یکی از گسترده ترین شاخه های زبان شناسی جدید معاصر است که به تحقیق و مطالعه تحلیلی درباره کلمات کلیدی زبان می پردازد و به عنوان یکی از روش های نوین تحقیق و پژوهش در حوزه حدیث (دانش جرح و تعدیل) قابل توجه است. پژوهش حاضر با نگاهی معناشناسانه و رویکردی حدیث پژوهانه، با بهره گیری از شیوه توصیفی- تحلیلی و روش کتابخانه ای و اسنادی به بررسی مبانی و راهکارهای علم معناشناسی در حوزه حدیث پردا...

کتاب الضعفاء ابن غضائری، به لحاظ میزان صحت، تأثیرگذاری و اختلاف دیدگاه‌های حدیثی و فقهی مترتب بر آن، پیوسته محل مناقشه بوده است. این مسأله انگیزه پژوهش حاضر شد و به روش تحلیلی ـ تاریخی با تبیین دیدگاههای مختلف پیرامون این کتاب و اعتبار سنجی وثاقت ابن غضائری، به این پرسش پرداخت که از قرن پنجم تا کنون چه جایگاهی در میان علمای رجال داشته است. این پژوهش، جرح ابن غضائری را با توثیقات علمای مشهور رجا...

یکی از پایه های علوم اسلامی، علم رجال است که درآن احوال و اوصاف راویان و رجال سند ازحیث وثاقت و ضعف و جرح و تعدیل بررسی می شود تا از این طریق احادیث صحیح از سقیم باز شناخته شوند. در زمینه ی این علم درحال حاضر چهار کتاب از رجالیون گذشته تحت عنوان اصول اربعه رجالیه در اختیار می باشد که عبارتند از: کتاب رجال کشی تالیف محمد بن عمر بن عبدالعزیز کشی(قرن 4هـ .ق) که توسط شیخ طوسی تلخیص و تذهیب شده است ...

حدیث به عنوان دومین منبع از منابع اسلامی پس از قرآن کریم است.نقل این میراث ارزشمندغالباتوسط افرادی صورت گرفته که اصطلاحا به آن ها راوی اطلاق می گردد. شناخت احادیث صحیح و سقیم منوط به شناخت میزان وثاقت ویاضعف روایان است .علم رجال و مهم ترین بخش آن یعنی دانش جرح و تعدیل این مهم رابرعهده دارد. صیانت ازمبانی شریعت مقدس و قوانین آن را ازفوایدعلم مذکور دانسته اند،زیرا شناخت صحیح از سقیم به وسیله آن ح...

مسأله ی تعدیل همه ی صحابه ی رسول خدا (ص) نظریه ای است که علمای اهل سنّت آن را مطرح کرده اند و سخت از آن طرفداری می کنند؛ یعنی آنان همه ی صحابه را عادل دانسته اند و به لوازم آن ملتزم هستند. از آنجا که این نظریه آثار مهم در معارف اسلام، از جمله حجّیت قول صحابی دارد، این مقاله آن را از زاویه ی کارکرد خود صحابه مورد نقد و بررسی قرار داده است. چکیده ی بررسی عبارت است از این است که عقیده ی دانشمندان اه...

بررسی سند و روایت و ارزیابی اعتبار آن نیازمند طیّ مراحل متعدّدی از جمله تعیین اتّصال یا انقطاع سند، بررسی وقوع یا عدم وقوع تصحیف یا تحریف در آن و نیز توجّه به وثاقت و وعدم وثاقت راویان است. در موارد بسیاری تنها راه شناخت راویان در زنجیره ی سند، تکیه بر سخنان رجال شناسان و شناخت مراد و منظور آنان است. از این رو پی بردن به مراد رجال شناسان در استفاده از اصطلاحات و تعبیرهای گوناگون در شرح حال راویان، ...