عوامل مختلفی در انتخاب نام افراد تأثیرگذار است. این موضوع اندیشمندان علوم اجتماعی را برآن داشته است تا با بررسی اسامی افراد یک جامعه به شناخت ابعاد تازه ای ازآن جامعه دست یابند. هدف از این پژوهش آن است تا با بررسی اسامی افراد در دوره زمانی حدود 113 سال- از ریاست عبدالمطلب بر قبیله قریش تا رحلت پیامبر(ص)- به اطلاعات تازه ای از جامعه مکه در عصر مقارن ظهور اسلام دست یابد. برای این منظور ابتدا اسام...

خداوند متعال ابراهیم خلیل(ع) را مأموریت برافراشتن دیوارهای کعبه و گشودن اولین خانۀ همگانی و بزرگ‌ترین منبر جهانی در نقطه‏ای دور از هیاهوهای تمدنی مناطق بین‏النهرین و شام و مصر داد. آن «بیت خدا» و «خانۀ همگانی»، ذخیره‏ای برای آیندۀ دیانت و فرهنگ و معنویت بشر بود و بعدها هستۀ شهری شد که خود، «مادرِ شهرها» نام گرفت. پیامبر(ص) سیزده سال در این شهر که زمینی سخته و سوزان و مردمانی سرسخت و خشن داشت، دع...

هدف اصلی در این تحقیق بررسی ساختار قدرت در سرزمین حجاز پیش از ظهور اسلام است. در واقع بحث و بررسی اصلی در این تحقیق آن است که سرزمین حجاز، با این که در آستانه ظهور اسلام از دولت واحد و متمرکز برخوردار نبود، اما درهرنقطه از این سرزمین ساختار قدرت به صورت پراکنده وجودداشت وازچارچوب خاصی همچون صاحبان قدرت ،موضوع اعمال حکم (مردم)ونظام حکمرانی که مطابق آن احکام اعمال قدرت می کرد،پیروی میکرد. این ساخ...

حجّ، در دوران جاهلیّت، به شکل میراث تحریف شده ای از آیین حنیف حضرت ابراهیم(ع)، در بین اعراب جاهلی سابقه ی طولانی داشته و جدای از بعد عبادی آن، کارکردهایی در زمینه ی امنیت اجتماعی و رونق اقتصادی نیز برای قوم عرب در بر داشته است. از اینرو اعراب جاهلی، مراسم حج را در ماهها و روزهای معیّنی از سال با اعمال و مناسک خاصّی، بجامی آوردند. با درخشش خورشید اسلام از شهر مکه- خاستگاه حج ابراهیمی- ضمن امضای اصل ...

امویان منسوب به «امیه بن عبدشمس بن عبدمناف» جزء خاندان های مهم در مکه بودند که پس از بعثت پیامبر(ص) رهبری مخالفان را در دشمنی با اسلام پیش گرفتند. امویان پس از ستیز طولانی با مسلمانان در فتح مکه تسلیم شده و جانشان را با بخشش پیامبر(ص) حفظ کردند. اما از آن پس به «طُلَقا» معروف شدند که بنا به سنّت اسلامی نمی توانستند به حکومت برسند؛ که البته در عمل و بنا به دلایلی پس از خلافت راشدین، قدرت را به دست ...

طائف یکی از سه شهر اصلی حجاز است که در فاصله هفتاد و پنج میلی جنوب شرقی مکه، در پشت کوه غزوان، در ارتفاع بیش از پنج هزار پایی از سطح دریا واقع شده است. طائف که در ابتدا «وج» نام داشت، دومین شهر حجاز پس از مکه بود و بت لات، یکی از بزرگترین بتهای اعراب در این شهر قرار داشت. قبیله ثقیف که پس از غلبه بر بنی عامر بن صعصعه بر طائف استیلا یافت، ساکنان اصلی شهر آن را تشکیل میداد. سیاست هوشمندانه اهل ...

این نوشتار پس از بیان علل ضرورت واژه شناسی حجاب به تعریف «تبرّج جاهلیت اولی» به عنوان تعبیر قرآنی پرداخته است. نویسنده نخست با بررسی اشعار عرب، فرهنگنامه ها و تفاسیر، مفهوم جاهلیت را توضیح می دهد سپس از جاهلیت اولی بحث می کند ودو دیدگاه را مورد بررسی قرار می دهد: 1- جاهلیت اولی یکدوره زمانی است. 2- جاهلیت اولی یک فرهنگ است.  و در پایان با تعریف تبرّج دیدگاه خویش را مطرح می کند.