چکیده: ادبیات افزون بر اینکه غذای روح است، و خیال را به پرواز در می آورد، گاه در بردارنده واقعیت های جامعه ای است که شاعر در آن زندگی می کند. ادبای عرب در طول دوران های مختلف، بسیاری از اخبار و حوادث و ویژگی های جامعه اسلامی را به تصویر کشیده اند، از جمله آن ها همدانی در مقاماتش و جاحظ در الحیوان و البخلاء و أبو الفرج اصفهانی در کتاب پر ارج الاغانی و البته ابن رومی از میان اشعارش می باشند. ا...

ابونواس شاعر فارسی الاصل وشیعی، از شعراء ونوابغ بزرگ ادبیات عرب به شمار می آید، چنانکه آثار وپژوهشهای بسیاری تاکنون در باره او به رشته تحریر در آمده ، اما نکته قابل توجه اینکه در بیشتر این آثار تاکید بر شخصیت شاعر است بر اساس آنچه که در کتب ومنابع مختلف تاریخی درباره او نقل شده ومهمتر اینکه در بیشتر این نوع پژوهشها گویی سعی بر خدشه دار کردن شخصیت ابونواس وتاکید بر فساد وبی بند باری او بوده وچه ...

دربارۀ رضا عباسی پژوهش های بسیاری صورت گرفته و تحقیقات بسیاری درزمینۀ آثار او و مکتب نقاشی اصفهان، که خود بنیان گذارش بوده، انجام شده است. باوجوداین، دورۀ میانی زندگی وی همچنان در هاله ای از ابهام قرار دارد. این زمان، دورانی از سرکشی و آزادی اوست که شاید در زندگی کمتر هنرمندی تا آن زمان روی داده باشد. این مقاله می کوشد برپایۀ منابع به جای مانده از دورۀ شاه عباس اول و پژوهش های انجام شده دربارۀ ...

پس از فروپاشی عباسیان در بغداد، دستگاه خلافت در سال 659 هجری قمری به مصر انتقال یافت و تا حمله سلطان سلیم در سال 923 هجری قمری پایدار ماند. اقبال جامعه مصر به خلافت عباسی برآمده از زیر ساخت­های تاریخی و اجتماعی خاصی بود که محتاج تحلیل و بررسی است. پرسشی که این مقاله حول محور آن سامان یافته، این است که جامعه مصر با کدام زمینه ها و بسترهای تاریخی به تاسیس و تجدید خلافت عباسی در این سرزمین راغب شد...

پس از فروپاشی عباسیان در بغداد، دستگاه خلافت در سال 659 هجری قمری به مصر انتقال یافت و تا حمله سلطان سلیم در سال 923 هجری قمری پایدار ماند. اقبال جامعه مصر به خلافت عباسی برآمده از زیر ساخت­های تاریخی و اجتماعی خاصی بود که محتاج تحلیل و بررسی است. پرسشی که این مقاله حول محور آن سامان یافته، این است که جامعه مصر با کدام زمینه ها و بسترهای تاریخی به تاسیس و تجدید خلافت عباسی در این سرزمین راغب شد...

بیت الحکمه به عنوان بنیادی علمی و دانشگاه اسلامی که مامون خلیفه عباسی بنیانگذار و مشوق اصلی آن می باشد .توانست در جریان نهضت ترجمه با بازگردانی کتب و آثار مختلف یونانی، ایرانی و هندی به زبان عربی در پیشرفت علوم مختلف همچون فلسفه، ستاره شناسی، ریاضیات، پزشکی و شیمی نقش به سزایی داشته باشد. بدون شک پیشرفت علوم مختلف نتیجه تلاش و کوشش خستگی ناپذیر کسانی بود که د ر بیت الحکمه فعالیت می کردند. که در...

عَیّاران گروهی از جوانمردان فقیر و بی باک بودند که در تحولات بغداد عهد عباسی نقشی بسزا ایفا کردند؛ این گروه از افراد را به اقتضای محل ظهورشان به نامهای گوناگون و گاه مشابه شطّاران، زَواقیل، صَعالیک، طَرّاران، عَقُوره، فَتاک، ظُرَفاء و جوانمردان نیز خوانده اند ؛ بااین حال، بیشتر مورخان برآنند که این افراد در واقع راهزنان و غارتگرانی بودند که تابع قانون خاص و سلسله مراتب مخصوص خود بودند. در اواخر قرن دوم هجر...