زیج معتبر سنجری اثر ارزشمند اخترشناس پرآوازهء ایرانی عبدالرحمان خازنی (525-475 ق / 82 0 1- 130 ام) جایگاه ممتازی در سده های میانی نجوم دورهء اسلأمی دارد، خازنی که در مرو می زیست، در مقدمهء این زیج به این نکته اشاره می کند که این زیج حاصل رصدهای 35 سالهء او است. وی در مقدمه فهرستی از نوآوری هایش را در این زیج عرضه می کند که مهمترین آنها دربارهء رؤیت هلأل ماه، نظریهء گرفتگی هاست. همچنین وی موارد...

چکیده در فصل اول سعی بر آن داریم تا به مطالعه تاریخ علم جبر در تمدن اسلامی و تمدن هایی که دستاوردهایی در این زمینه از ریاضیات داشتند بپردازیم و مهم ترین کارهای صورت گرفته مشهورترین ریاضیدانان تمدن هایی مانند مصر، بابل، یونان، هند، و چین را بررسی اجمالی کنیم. در فصل بعدی پس از معرفی خوارزمی، مبتکر علم جبر، به بیان آثار و ترجمه های آن پرداخته و دستاورد های این ریاضی دان بزرگ که شامل حل اصولی مع...

شعر جاهلی، ادبیات پرباری است که، جامعه ی آن زمان، اعتماد کاملی به آن داشت. شعرا تمام توانایی های بیانی و ادبی خویش را در برجسته کردن آثارشان، آشکار نموده و از هیچ منهج شعری فرو گذار نمی کردند. آن ها تلاش داشتند، آثارشان را نمونه ای عالی از کلام و ادب قرار دهند. شعر مخضرم همان شعری است که سراینده ی آن، هر دو زمان جاهلی و اسلام را درک نموده و مطابق شرایط خاص هر دوره، زندگی را سپری کرده است. شعر...

زید بن ثابت و مسئله جمع قرآن[1] شهین قهرمان ایزدی* چکیده از جمله مباحث مهم تاریخ قرآن، جمع قرآن در دوره‌های گوناگون و کیفیت تدوین آن است. زید بن ثابت از کسانی است که در زمینه جمع قرآن همواره مورد توجه دانشمندان علوم قرآنی قرار گرفته و نام او از نظر تاریخ‌نویسان پنهان نمانده است. نگارنده در این پژوهش با نگاهی به نقش زید در مسائل تاریخی پس از عصر پیامبر6، انتخاب او را برای جمع قرآن در دوره‌های گو...

فرقه مرجئه یکی از فِرَق اسلامی است که نخستین بار با عدم داوری درباره صحابه پیامبر(ص) پا به عرصه وجود گذاشت. هرچند در ابتدا خط مشی این فرقه دوری از قضاوت درباره افراد و به تبع آن پرهیز از مجادلات سیاسی بود، اما با گسترش تعالیم ارجاء در میان مسلمانان و اقبال فراوان به آن، فرقه مذکور نیز وارد درگیریهای سیاسی شد. به­ رغم اینکه در بسیاری از موارد این فرقه به عنوان حامی و پشتیبان عقیدتی دولت امویان عمل...

حسّان بن ثابت بن المنذر به عنوان "شاعر النبی(ص)" بر تارک ادبیات عربی خوش درخشید. در این پژوهش سعی شده به تأثیر آیات قرآن در اشعار حسان بن ثابت، توجه ویژه شود، و این بررسی طبق چیدمان سور قرآنی انجام شده است. باید اذعان کرد واژه‌سرایی شاعر از دنیای محسوسات عبور می‌کند؛ تصاویر، نمادهای متعددی با حمایت روح القدوس در حیطه معنوی و مانند آن را به اوج می‌رساند و با تلوین نمادهای قرآنی ...