منطقۀ زاگرس مرکزی یکی از مناطق مهم استقرار انسان از دوره­های پیش­­ از­ تاریخ بوده است. مطالعه در این بخش به دنبال بررسی­ها و کاوش­های باستان­شناختی­ای بوده که از آغاز قرن بیستم صورت گرفته است، با­ این­­ حال، اطلاعات کافی در خصوص گاهنگاری مطلق و چگونگی فرایندهای گذر از مراحل مختلف را آشکار نساخته است. در این بین، در شرق زاگرس مرکزی که شامل لرستان شرقی نیز می­شود، تاکنون پژوهش­های اندکی انجام گرف...

منطقۀ زاگرس مرکزی یکی از مناطق مهم استقرار انسان از دوره­های پیش­­ از­ تاریخ بوده است. مطالعه در این بخش به دنبال بررسی­ها و کاوش­های باستان­شناختی­ای بوده که از آغاز قرن بیستم صورت گرفته است، با­ این­­ حال، اطلاعات کافی در خصوص گاهنگاری مطلق و چگونگی فرایندهای گذر از مراحل مختلف را آشکار نساخته است. در این بین، در شرق زاگرس مرکزی که شامل لرستان شرقی نیز می­شود، تاکنون پژوهش­های اندکی انجام گرف...

دو کتاب «سووشون» سیمین دانشور و «تپۀ بزرگ» سهیر قلماوی از جملۀ نخستین بارقه­های بیداری اسلامی و بازتاب مبارزه با استعمار در کشورهای ایران و مصر است که هر دو داستان در بحبوحۀ جنگ جهانی دوّم و اشغال ایران و مصر به وسیلۀ انگلیسی­ها اتّفاق افتاده­است. در این مقاله که به روش تحلیلی – توصیفی می­باشد، با تطبیق داستان «تپۀ بزرگ» از سهیر قلماوی و «سووشون» از سیمین دانشور به بیان اوضاع استعمار در کشورهای ف...

علی رغم پژوهش های گسترده ای که در بخش های مختلف نیمه شرقی زاگرس مرکزی انجام گرفته، شواهدی اندک و پراکنده ای از دوره نوسنگی و پیش از آن در این بخش به دست آمده است. این درحالی است که استقرارهای این دوره ها - نوسنگی، آغازنوسنگی و پیش از آن- در نیمه غربی و بخش های جنوبی زاگرس به مراتب بیشتر بوده و با بررسی ها و کاوش های صورت گرفته، چارچوب منظم گاهنگاری منطقه ای کامل تری را فراهم ساخته است. کاوش های...

دو کتاب «سووشون» سیمین دانشور و «تپۀ بزرگ» سهیر قلماوی از جملۀ نخستین بارقه­های بیداری اسلامی و بازتاب مبارزه با استعمار در کشورهای ایران و مصر است که هر دو داستان در بحبوحۀ جنگ جهانی دوّم و اشغال ایران و مصر به وسیلۀ انگلیسی­ها اتّفاق افتاده­است. در این مقاله که به روش تحلیلی – توصیفی می­باشد، با تطبیق داستان «تپۀ بزرگ» از سهیر قلماوی و «سووشون» از سیمین دانشور به بیان اوضاع استعمار در کشورهای ف...

در این مقاله نتایج آزمایشات پتروگرافی بر روی سیزده قطعه سفال به­دست­آمده از اولین فصل حفاری تپۀ گراتزیانی در دشت سیستان ارائه شده است. آزمایش­های صورت­گرفته بر روی این قطعات با میکروسکوپ پلاریزان مدلJames Swift، در آزمایشگاه پتروگرافی پژوهشکدۀ حفاظت و مرمت آثار پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی، با هدف مشخص ساختن بومی­ یا وارداتی بودن این سفال­ها انجام شد که بر اساس نتایج آزمایش­ها و نیز بررسی نقشۀ ...

محوطۀ خله­کو در حاشیۀ غربی دشت قزوین و در جنوب شهرستان تاکستان قراردارد. این محوطه را در بهار 1390 رضایی کلج گمانه­زنی و حریم آن را تعیین کرده است. گاه­نگاری نسبی کاوشگر بر مبنای یافته­های سفالی، نشانگر وجود آثاری از دوره­های اسلامی و پیش از تاریخ در این محوطه است. در بررسی‌های اولیه تخمین زده شد که سفال‌های پیش از تاریخی خله­کو به دورۀ مس­سنگی تعلق دارند. در این نوشته گونه­شناختی سفال­های مس­س...

دشت مهران از جمله مناطق پهنۀ فرهنگی جنوب غرب ایران است که به لحاظ موقعیت جغرافیایی در پژوهش های مرتبط با  شکل­گیری حکومت های نخستین از اهمیتی به­سزایی برخوردار است. مطالعۀ مواد فرهنگی تپۀ چغاآهوان در دشت مهران نیز می تواند تا حدودی امکان درک فرآیند آغاز شهرنشینی و برهم­کنش های فرهنگی با مناطق مجاور را فراهم نماید. در این نوشتار با توجه به مطالعات صورت­ گرفته در محوطه­های هم دوره در مناطق هم جوا...

یکی از شاخصه­ های اصلی آثار صخره­ای شهرستان مراغه مجموعۀ معماری صخره­­ای دامنة­ غربی تپة رصدخانه است که با وجود ثبت در فهرست آثار ملی تا به امروز پژوهش جامع و کاملی دربارۀ ماهیت کاربری آن صورت نگرفته است. این ساختار صخره­ای در انتهای خیابان پاسداران (دارایی سابق) و در زیر بافت تاریخی تپۀ رصدخانه واقع شده است. این مجموعة ارزشمند شامل تعدادی فضای دست کند بوده که با پوشـش­ جناغی و طاقی­شکل در بستر...

تپه‌های باستانی، صحنۀ فعالیت انسان‌ها در گذشته­های دور و نزدیک‌اند. این مکان‌ها ممکن است از بازمانده‌های اردوگاهی موقتی و یا ویرانه‌های یک دهکده یا شهر باشند. این تحقیق به زمین­باستان‌شناسی تپۀ باستانی میمنت­آباد با استفاده از روش میکرومورفولوژی اشاره دارد. این تپه در منطقۀ رباط­کریم و در جنوب شرق روستایی به نام میمنت­آباد قرارگرفته است. نتایج تحقیق نشان می­دهد که قبل از استقرار ساکنان، شرایط گ...