بهدنبال پیدایش فنّاوری اطلاعات، بروز برخی مسائل و مشکلات اخلاقی اجتناب ناپذیر بهنظر می رسد. با توجه به اهمیت این موضوع، مقاله حاضر بر آن بوده است که با یک رویکرد شناختی، برخی چالشهای اخلاقی مرتبط با فنّاوری اطلاعات را نشان دهد با این هدف که با شناسایی چنین مباحثی، اندیشیدن درباره چگونگی زدودن یا کاهش آنها را برانگیزد. بدین منظور، ضمن بررسی مبانی نظری و ارائه برخی شواهد زیربنایی، ضرورت پرداختن به ...

ابعاد گسترده اجتماعی و کاربردهای عملی علم در قرن بیستم اهمیت اخلاق و ضرورت رعایت هنجارهای اخلاقی را در علم و مسئولیت علمی دانشمندان را برجسته تر کرده است. رزنیک در این کتاب ب هدقت ابعاد گونا گون وابستگی اخلاق و علم را می کاود و م یکوشد هنجارهای اخلاقی حا کم بر فعالیت علمی را بازگوید و نحوه مواجهه با معضلات علمی در عرصه آزمایشگاه و نشر علمی را بیان کند. نگارنده در این مقاله، پس از معرفی اصل کتاب...

کتاب اخلاق علم چنانکه از عنوان آن پیداست کتابی است در حوزه اخلاق علم، که پژوهشکده علم و دین پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی در سال 1391 منتشر کرده است. عنوان انگلیسی کتاب «The Ethics of Science: An Introduction » نام دارد. نویسنده­ی کتاب دیوید بی رسنیک است. مترجمان آن مصطفی تقوی و محبوبه مرشدیان هستند. کتاب اخلاق علم چنانکه از عنوان آن پیداست کتابی است در حوزه اخلاق علم، ولی حقیقت امر این است که ...

یکی از وظایف حرفه‌ای انجمن‌های علمی، انتقال ارزش‌های مبتنی بر رشتۀ علمی به عنوان اصلی‌ترین وظیفه و همچنین انتقال ارزش‌های تاریخی و سنتی جامعه به اعضای‌شان است. در این مقاله برای پرداختن به وظیفۀ نقش انجمن‌های علمی در ارتباط با اخلاق حرفه‌ای علم از تکنیک مصاحبۀ نیمه ساخت‌مند با کنشگران و اعضای انجمن‌های علمی استفاده شد. سپس دستاوردهای پژوهش در قالب چند مقولۀ اصلی شامل «تعریف اخلاق حرفه‌ای علم»، ...

در عصر گسترش چتر اخلاق و تأسیس و توسعه اخلاق‌های کاربردی و حرفه‌ای، چه امری مهم‌تر از علم و باور که هر دم با انسان همدم است و تهی بودن آن از اخلاق، می‌تواند علم را مخرِّب و مخدِّر سازد. بسیاری از سنت‌های فلسفی و معرفتی، از آداب و سلوک علمی سخن گفته‌اند؛ با وجود این به نظر می‌رسد باید «اخلاق علم» را به جد در قالب یک رشته علمی در نظر گرفت و از بنیان و بنای آن سخن گفت. با وجود نگاشته‌های فراوان در زمی...

علم اخلاق به مجموعه اصولی معیاری (سنجشی) می‌پردازد که شایسته است رفتار بشری به مقتضای آن صورت بگیرد و علم عرفانِ عملی مجموعه اصول و دستورالعمل‌هایی سلوکی است که در نهایت سالک را به شهود وحدت و فنا می‌کشاند. این پژوهش به دنبال بررسی نسبت بین علم اخلاق و عرفان عملی است؛ از این رو ابتدا به ماهیت‌شناسی علم اخلاق و عرفان اسلامی می‌پردازد و با بررسی برخی از آرا در زمینه تفاوت و تشابه این دو شاخه از عل...

گستردگی پژوهش در محافل علمی و سازمان ها و آسیب پذیری اخلاقی پژوهش، نیاز به مقوله اخلاق در پژوهش را نمایان می سازد. مسئله مقاله حاضر جستجوی اضلاع معرفتی دانشی است که بتواند مسائل اخلاقی پژوهش را در چارچوب نظری و با روش شناسی معین تحلیل کند. فرضیه تحقیق، امکان دست یابی به اخلاق پژوهش به منزله یک دانش با اضلاع معرفتی معین است. روش آزمون فرضیه، تحلیل منطقی براساس الگوی علم شناسی رایج در سده های اخی...

مهم ترین بحران زندگی اجتماعی انسان در دوران مختلف تاریخ بشر، مسأله ی اخلاق و نحوه ی سلوک انسان در جامعه با هم نوعان خود بوده است. هرچه زندگی انسان پیچیده تر می شود، مسأله ی اخلاق هم شکل پیچیده تری به خود گرفته و تعریف اخلاقی روابط انسان ها در جامعه مشکل تر و تشخیص مصادیق اخلاقی از غیراخلاقی دشوارتر می گردد. در جامعه ی پزشکی بحث اخلاق به دلیل اهمیت این حرفه از جایگاه ویژه ای برخوردار است و حتی م...