در دورۀ محمدرضا شاه باستان‌گرایی شدید حکومت و تبلیغ اندیشة شاهنشاهی دیده می شود. شاه و اطرافیانش تصمیم گرفتند تا از سرمایة نمادین یعنی همان اندیشۀ باستان‌گرایی بیش‌ترین بهره را ببرند. یکی از این اقدامات، تغییر مبدأ تقویم شمسی کشور از هجری به شاهنشاهی با مبدأ سلطنت کوروش بود. هدف پژوهش حاضر بررسی روند تغییر مبدأ تقویم شمسی از هجری به شاهنشاهی در دورۀ پهلوی دوم و در پی رسیدن به پاسخی مناسب به سؤا...

ماهیت دو جشنی که در دورة ساسانی آبریزگان و آذرجشن نامیده می‌شدند، به دلیل درکِ نادرست تقویم ساسانی، در تحقیقات جدید ناشناخته مانده است، اما تفسیر درست این تقویم، که بیرونی آن را شرح داده، می‌تواند ماهیت این جشن‌ها را به خوبی مشخص کند. این مقاله نشان می‌دهد که رسم برگزاری این دو جشن به پیش از زمان پیدایش جشن‌هایی که با یکسانی نام ماه و روز برگزار می‌شدند برمی‌گردد. به علاوه، این دو جشن انگیزة بنی...

بازنگری در جشن های دو هزار و پانصد ساله شاهنشاهی در ایران   جشن های دو هزار و پانصد ساله ،که با شکوهی کم نظیر پس از سالها تبلیغات و مطالعه در مهر 1350 ه.ق در تخت جمشید برگزار شد،از جمله جشن های پرهزینه بود.شاه از برگزاری چنین جشنی به دنبال راهی برای تداوم حکومت و سلطه اش بر مردم ایران بود،بر این اساس به احیای ارزشهای آریایی و معاندت با اسلام و جلب دوستی دول خارجی برآمد و بدین منظور دست به یک ...

موضوع این مقاله تحلیل بخشی از رساله ای به زبان عبری در بارۀ تقویم یهودی است که به تقویم زردشتی ایرانی اختصاص دارد. مؤلف این، که سفر ها عبّور نام دارد، مؤلف این رساله دانشمند جامع الاطراف عبری زبان آبراهام بارهیا است و این رساله را در قرن دوازدهم میلادی، احتمالاً در شمال فرانسه تألیف کرده است. بارهیا ساختار تقویم زردشتی ایرانی و ماه ها و برخی از اعیاد آن را شرح می دهد و سپس به بیان الگوریتم هایی ب...

تقویم مجامع به منظور اطلاع رسانی تاریخ پژوهش های روان شناختی در سطح ملی و بین المللی تدوین می شود و هدف از آن اطلاع رسانی به موقع و فراهم آوردن امکان شرکت پژوهشگران ایرانی در مجامع ملی و بین المللی است و دستیابی به آخرین مقالات در حوزه های مربوطه است.

گاهشماری ‘ علمی است که درخصوص طرز احتساب زمان (روز‘ماه‘سال) و مبدأ تاریخ بحث می کند‘وازجمله مهمترین مسایل روش تحقیق تاریخ است ‘ که سابقه شناخت آن در جهان به بیش از ده هزار سال قبل می رسد. برای اندازه گیری زمان‘آنچه در درجه اول اهمیت قرار دارد ‘ تعیین مبدأ یا نقطه آغاز و اتکاء به یک واقعه مهم ‘ و در مرحله دوم انتخاب واحد اندازه گیری و در مرحله سوم قیاس یا تعیین گذشت زمان نسبت به واقعه مورد نظر ...

جای خالی پژوهش در باب تأثیر شاهنشاهی هخامنشی بر ایالات شرقی از یک سو ناشی از سکوت نویسندگان کلاسیک در پرداختن به این سرزمین‌هاست و از سوی دیگر به کمبود آثار باستان‌شناختی مربوط به هخامنشیان در منطقة مزبور بازمی‌گردد. در مقالة حاضر، به یاری آثار یادمانی و مدارک اقتصادی و اداری به دست آمده از مراکز شاهنشاهی، نظیر کتیبه‌های سلطنتی، نقوش برجستة یادمانی و اسناد اداری و نیز آثار باستان‌شناختی سعی شده...

نوشتار حاضر به بررسی کاربرد اسامی ماه‏های متداول در کشورهای عربی می‏پردازد. ماه‏های عربی مرتبط با تقویم هجری قمری (محرم، صفر...)، ماه‏های معرّب از زبان سریانی و مرتبط با تقویم میلادی شمسی (کانون الثانی، شباط...) و ماه‏های ترجمه شده از زبان انگلیسی و فرانسه و مرتبط با تقویم میلادی شمسی (ینایر، فبرایر...) هر یک به طور جداگانه و مفصل مورد بررسی معنایی و تاریخی قرار گرفته و تداول آنها در کشورهای مخت...

این مقاله با عنوان «تقویم لکی و مقایسه آن با سایر تقویم های ایران باستان» تنظیم شده است. روش تحقیقی در این مقاله روش تلفیقی (کتابخانه ای- میدانی) و به شیوه تحلیلی- توصیفی تنظیم شده است. مقسوم کردن زمان در طول دوران گذشته همواره بر اساس آیین ها و اعتقادات قومی رقم خورده است و گاه با توجه به موقعیت های جغرافیایی صورت گرفته، چنانکه در ممالک عربی به سبب یکنواختی تقریبی فصول، گاه شمار «مهی» را برگزی...

هدف پژوهش حاضر بررسی روند اصلاح تقویم رسمی ایران به تقویم هجری شمسی در 1304ش است. قبل از انقلاب مشروطیت معمولاً در جامعه از تقویم‌ها و سال‌شماری‌های متعددی چون تقویم هجری قمری، گاه‌شماری دوازده حیوانی و از بروج آسمانی استفاده می‌شد. این امر باعث به‌وجود آمدنِ مشکلات متعددی در تطبیق دادن تقویم‌ها می‌شد و هم‌چنین موجب بروز اختلافات بسیاری در تقویم‌ها می‌شد و هم در معاملات اقتصادی مشکلات فراوانی به ...