نقش تقابلی مشخصة [گستردگی چاکنای] در توصیف  همخوان های انسدادی و سایشی در سایر زبان ها مانند زبان انگلیسی تأیید شده است؛ ولی در زبان فارسی، نقش این مشخصه تنها درمورد انسدادی ها بررسی شده و درمورد نقش آن در رفتار واجی همخوان های سایشی پژوهشی انجام نشده است. در این مقاله، نشان می دهیم که در چارچوب نظریة زمان بندی چاکنایی، توصیف سایشی ها با این مشخصة حنجره ای توجیه آوایی می یابد، سپس براساس فرض تم...

این پژوهش به بررسی همنوایی فرایندهای درج، حذف و تغییر مشخصه واجی برای اقناع اصل توالی رسایی در زبان ترکی آذربایجانی در چارچوب نظریه بهینگی می‌پردازد. فرایند همنوایی که اولین بار توسط کیسبرث (1970) مطرح شد بدین معنی است که ممکن است در یک زبان یک ساخت خاصی در برون‌داد مجاز باشد یا نباشد و آن زبان درصدد است تا آن ساخت خاص برآورده شود و یا از آن اجتناب شود. برای رسیدن به آن هدف، شیوه‌های متعددی نظی...

عوامل تأثیرگذار بر توالی صفات در زبان فارسی از مسائل مهم این پژوهش است. برای این منظور، از پیکره­ای نوشتاری و گفتاری، 3136 صفت بررسی شد. عوامل بررسی شده عبارت­اند از: طول صفت، مشخصة ­اسمی (اسمی­بودگی)، نزدیکی معنایی، مقایسه­ناپذیری، طبقه­بندی معنایی دیکسون، درجه‌بندی انتزاعی- عینی، تجانس معنایی و بار عاطفی، بسامد پیکره­ویژه و بسامد. نتایج تحلیل نشان می­دهد تمام متغیرهای فوق به غیر از متغیر معنا...

دستگاه واجی گویش دلواری دارای 23 هم خوان و 9 واکه (6 ساده و 3 مرکب) و آرایش واجی cv(c)(c) است. این گویش فاقد انسدادی ملازی واک دار /g/ است و این هم خوان به صورت /k/ ، /γ/ و /x/ در واژه های این گویش ظاهر می شود. در میان فرایندهای مهم واجی، می توان این فرایندها را نام برد: الف ـ تضعیف: /b , v , f/ ←  [w] ؛ /δ/ ←/d/ ؛ و /h/  ← /x/؛  ب ـ تقویت (بر روی واژه هایی از ریشة زبان پهلوی): /b/  ← /w/ ؛ /p/...

انطباق واجی به تغییراتی گفته می‌شود که بر وام‌واژه‌های زبان اِعمال می‌شود تا ساخت واجی وام‌واژه‌ها با نظام آوایی آن زبان هماهنگ شوند. در پژوهش حاضر، نحوة انطباق واجی واکه‌های زبان انگلیسی با فضای واکه‌ای زبان فارسی در چارچوب نظریة همگونی شنیداری بررسی شده است. نظریة همگونی شنیداری، انطباق واجی را نوعی تغییر واجی در زبان وام‌گیرنده می‌داند که با حداقل تغییرات آوایی در فضای آکوستیکی گفتار همراه اس...

این مقاله به بررسی راه­کارهای واجیِ زبان کردی سورانی برای جلوگیری از التقای واکه­ها می‌پردازد. داده­های التقای واکه­ها در کردی سورانی، متناسب با هدف پژوهش، جمع­آوری و طبقه‌بندی‌شده و سپس در چارچوب واج‌شناسی بهینگی مورد تحلیل قرار گرفتند. بررسی و تحلیل داده­های واجی تحقیق نشان داد که در صورتی که در فرایند کلمه­سازیِ کردی سورانی رشته واجی /V+V/ در مرز تکواژ ظاهر شود، بسته به شرایط واجی و صرفیِ زنجیر...

گونۀ کرمانی، برخی آثار واجی و واژگانی فارسی دورۀ میانه را در خود حفظ کرده است که بررسی این آثار به عنوان بخشی از مطالعات در­زمانی زبان فارسی در زبان شناسی امروز از اهمیت بالایی برخوردار است. علاوه بر این، گونۀ کرمانی دارای برخیویژگی­های واجی و وااژگانی نیز هست که آن را از فارسی معیار متمایز می­ کند. این پژوهش به بررسی برخی آثار واجی و واژگانی باقی­مانده از فارسی میانه در گونۀ کرمانی پرداخته است...

دستگاه واجی گویش دلواری دارای 23 هم‌خوان و 9 واکه (6 ساده و 3 مرکب) و آرایش واجی CV(C)(C) است. این گویش فاقد انسدادی ملازی واک‌دار /G/ است و این هم‌خوان به‌صورت /k/ ، /γ/ و /x/ در واژه‌های این گویش ظاهر می‌شود. در میان فرایندهای مهم واجی، می‌توان این فرایندها را نام برد: الف ـ تضعیف: /b , v , f/ ←  [w] ؛ /δ/ ←/d/ ؛ و /h/  ← /x/؛  ب ـ تقویت (بر روی واژه‌هایی از ریشة زبان پهلوی): /b/  ← /w/ ؛ /p/...