یکی از مباحث مهم در زبان­شناسی، بررسی ساختار و خصوصیات انواع جمله های موجود در زبان و تعیین تفاوت ها و شباهت های آن ها با یکدیگر است. هدف مقالة حاضر نیز پرداختن به جمله های تعجبی زبان فارسی ازدیدگاه زبان­شناسی و ارائة داده­های جدیدی از زبان فارسی است که ضرورت توصیف این گونه جمله ها را توجیه می کند و اساس درک ماهیت جمله­های تعجبی را وسعت می بخشد. در این تحقیق تلاش می­شود تا در چارچوب رویکرد زانو...

د ساخت تعجبی در زبان فارسی: رویکردی کمینه­گرا   مزدک انوشه[1] مینا رضوانیان[2] تاریخ دریافت: 30/11/93 تاریخ تصویب: 21/4/94     چکیده در رویکردهای زایشی به دستور زبان و از جمله در برنامۀ کمینه‌گرا، آن اندازه که به جملات پرسشی و پرسش‌واژه‌ها پرداخته شده، از ساخت‌های تعجبیکه با یک تعجب‌واژه ساخته می‌شوند، سخن به ‌میان نیامده است. بر این اساس، مقالۀ حاضر از منظری کمینه‌گرا به بررسی آن دسته از ساخت‌...

در زبان عربیِ معاصر، اسلوب­های تعجبِ سماعی، در مقایسه با اسلوب­های قیاسی آن پرکاربردتر و متنوع­ تر است. هر چند، این اسلوب‌های تعجبِ سماعی، هنوز هم همانند قدیم کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند. پژوهشگران به این مسئله که ساختارهای  تعجبِ سماعی نیز خود می­توانند از ساخت­های ویژه‌ای پیروی کنند، نپرداخته‌اند. همین امر به همراه کاربرد متنوع این نوع جمله­ ها در زبان عربی و معادل­ یابی آن­ها در زبان فارسی، بی...

سبک‌شناسی شاخه‌ای از علم زبان‌شناسی است که کاربرد عمدۀ آن در جنبۀ ادبی متون است. تغییر سبک یکی از ویژگی‌های برجسته در قرآن کریم است. از سبک‌شناسی چون ابزاری برای فهم ساختار و سبک قرآن استفاده می‌شود. در این پژوهش براساس تحلیل زبانی در سه سطح آوایی، واژگانی و دستوری سبک‌شناسی سورۀ واقعه بررسی می‌شود. ویژگی‌های زبانی‌ای در متن قرآن کریم وجود دارد که در سطوح مختلف زبانی سبب تغییر سبک در آیات می‌شو...

راجر پنروز برای عنوان کتاب اخیرش، «راه به سوی حقیقت» را رگزیده است که مکررا در متوان فیزیکی به کار می رود. تعجبی ندارد که این عبارت مورد پسند فیزیکدانان قرار گرفته است، زیرا این استعاره، پیگیری سرراست مقصدعایی را پیشنهاد می کند که عبارت است از درکی از همه اصوا اساسی که بر رفتار جهان حاکم است. شاید این خواسته، برنامه ای بلند پروازانه به نظر آید. به ویژه با توجه به این گفته ویگنر:« موفقیت بزرگ فی...

صفت یکی از مقوله‌های زبان فارسی است که انواعی دارد و از زوایای مختلف مورد بحث قرار می‌گیرد. صفت‌های اشاره، پرسشی و تعجبی جزء صفت‌های غیربیانی‌ هستند که چه از نظر ساختار و چه کاربرد، از گذشته تاکنون با تحوّلاتی مواجه شده‌است. گاه کاربرد و ساختار پیشین را حفظ کرده‌است و با همان شیوه ادامة حیات داده‌اند، گاه نیز با تحوّلات اندک یا فراوان نسبت به دوره‌های پیشین، وارد حوزة زبان شده‌اند. تحلیل این صفت‌...

در این رساله نگارنده سعی بر آن دارد تا با به کار بستن فرضیه متمم ساز چندجزئی ریتزی ( 1997 ) در قالب برنامه کمینه گرا، داده های زبان کردی (اعم از جمله های خبری، پرسشی و تعجبی) را تحلیل کند. در این انگاره، چند فرافکن بیشینه ساختار حاشیه چپ جمله را می سازند؛ گروه نیرو بالاترین گروه است و بین این گروه و پایین ترین فرافکن بیشینه یعنی گروه ایستایی، دو گروه مبتدا و کانون قرار دارد. آن چه که مورد تح...

متون مقدس و مذهبی با اعتقادات و اندیشه های دینی مردم مرتبط است، از این رو مهم ترین موضوع در ترجمه یک متن مقدس و حساس، انتقال صحیح مفاهیم آن به خواننده در متون مقصد است؛ یکی از مواردی که در بحث انتقال معنا و مفاهیم موجود در متن قرآن به عنوان یکی از متون مقدس اهمیت دارد، انتقال مفهوم تعجب است. این پژوهش با رویکردی توصیفی- تحلیلی بر آن است تا با بررسی ترجمه آیات مشتمل بر مفهوم تعجب، راهکارهای مختل...

گروه اسمی مهمترین سازه در تحلیل رایانه ای زبان فارسی است. گروه اسمی از یک کلمه یا گروهی از کلمات ساخته می شود. این گروه یک هسته و تعدادی وابسته پیشین و پسین دارد. وابسته های پیشین عبارتند از صفت اشاره، عدد، ممیز، صفت عالی، شاخص، صفت پرسشی، صفت مبهم، صفت تعجبی، یک نکره. وابسته های پسین شامل صفت بیانی و «-ی» نکره و مضاف الیه و بدل و گروه حرف اضافه و جمله ربطی هستند. وابسته های پیشین محدودیتهای هم...

در این پژوهش مبحث صفت را که از مغشوش ترین مباحث دستور زبان فارسی است مورد بررسی قرار داده ایم. برای این کار لازم بود مهمترین دیدگاه ها و پژوهشهای انجام یافته در این حوزه را ارزیابی کنیم . به این سبب تحقیقات دستور پژوهان و دانشمندانی همچون خیامپور، فروزانفر ، قریب، همایون فرّخ ، فرشیدورد و برخی دیگر را بررسی کردیم و در نهایت نظر خود را نیز بیان نمودیم . ما در این تحقیق صفت را از نظر معنایی به شش ...