نستعلیق و تشعیر دو عنصر هم‌نشین در کتاب‌آرایی محسوب می‌شوند. شروع تقریبی این دو هنر در یک برهۀ تاریخی و کاربرد مکرر آن‌ها در کنار یکدیگر از عواملی است که پرداختن به این موضوع را ضروری می‌نماید. هدف این تحقیق شناسایی دقیق فرم نستعلیق و تشعیر در کتاب‌آرایی ایرانی در فاصلۀ زمانی دورۀ تیموری تا قاجار است. پرسش‌های این مقاله عبارت‌اند از: 1- چه عواملی سبب شکل‌گیری فرم نستعلیق و تشعیر در کتاب‌آرایی ا...

چکیده در سیر تاریخی صفحه آرایی نُسَخ خطی ایرانی، رنگ طلا و طلا، با توجّه به مفاهیم عرفانی، مذهبی و نمادین آن ارزش و جایگاه ممتازی داشته است. کاربرد طلا در تذهیب و تشعیر، نسبت به سایر هنرهای طلایی، غنای تصویری و مفهومی بیشتری را نشان می دهد و تذهیب و تشعیر، از مهم ترین و بارزترین گونه های تزیینات به کار رفته در نسخ خطی دوره تیموری و صفوی است و بالطّبع، در این پژوهش قسمت اصلی بحث را تشکیل می دهد و ب...

طراحی تشعیر از جمله هنر هایی است که در کتاب آرایی کاربرد داشته و نقوش به کار رفته در آن در تاریخ و فرهنگ ملت ما وجود دارد.این هنر در دوره تیموری پا به عرصه وجود گذاشته و دوره صفوی اوج شکوفایی این هنر می باشد.وجود استادان طراح و نقاش ماهر و آگاه در کار گاه های هنری این دوره و پیوند آنها با کار گاه های صنایع هنری در این دوره سبب شکوفایی بی سابقه در صنایع مختلف هنری شد. در این رابطه از طریق مطالع...

چکیده ندارد.

حکومت صفویه به زعم برخی از پژوهشگران، عصر طلایی و دوره اوج و شکوفایی هنر و فرهنگ ایران می باشد. یکی از جلوه های تبلور هنر، کتاب آرایی است که با در نظر گرفتن هنرهای مختلف از جمله تذهیب، تشعیر، مینیاتور، جلد سازی، خطّاطی و ... محملی جهت نمایش هنر دوستی حاکمان صفوی به طور اخص و حکومت صفویه به طور اعم می باشد. بارقه های این شکوفایی و اوج آن را باید در فضای هنری موجود در جامعه و به تبع آن پادشاهان هن...

دیوان مصور سلطان احمدجلایر (784-813ه.ق) که در نگارخانه فریر موزه ی اسمیتسونین واشنگتن نگهداری می شود، یکی از اسناد مهم تاریخ نقاشی ایران می باشد که آغازگر سبک جدیدی در کتاب آرایی سده ی نهم هجری و پس از آن به شمار می رود. این کتاب شامل هشت نگاره (تشعیر) می باشد که نگاره ها مراحل سفر عرفانی مرغان منطق الطیر عطار را به تصویر کشیده اند. در این رساله پس از مروری بر تاریخ خاندان جلایر، اوضاع اجتماعی...

مکتب نگارگری بغداد در دوره آل جلایر تمامی تجاربی را که پیشتر مکتب تبریز ایلخانان و مکتب بغداد سده ششم هجری بدست آورده بودند به ارث برد و با بهره گیری از این تجارب نگارگری به نوآوری ها و دستاوردهای درخوری دست یافت. در این مکتب نگارگری بود که خط نستعلیق از برای بهره گیری هرچه زیباتر از خوشنویسی برای کتب ادبی غنایی یا تغزلی بوسیه میرعلی تبریزی اختراع شد. در این مکتب نگارگری بود که تحولی چشمگیر در ...

خوشنویسی، تذهیب، تشعیر، نگارگری و ... از مجموعه هنرهای وابسته به کتاب آرایی است که در تدوین و تزیین هزاران نسخه خطی و مرقّع به کار رفته است. گستره این هنرها و فنون سبب می شود میان آداب این هنرها و بسیاری از اصطلاحات دبیری و دیوانی، ارتباط نزدیکی برقرار شود و از این رو مرزهای مشترک فراوان داشته باشند. فرهنگنامه ای با عنوان زرافشان اثر آقای حمیدرضا قلیچ خانی که در سال 1392 از سوی انتشارات فرهنگ مع...

این مقاله قصد دارد مسألۀ «حسرتِ باغ» یا همان «تمنای مینو» را به عنوان محرکی (رانه ای) بنیادین در هنر انتزاعی ایران، با محوریت عَلَم های عاشورایی، مورد بررسی قرار دهد. برای رسیدن به این منظور، در ابتدا به بازتاب این تمنّا در هنرهای مختلف ایرانی ـ اسلامی، اعم از تشعیر و تذهیب و نگارگری و غیره، اشاره ای گذرا نموده ایم؛ سپس به مقایسه ای تطبیقی و تحلیلی میان «عَلَم های عاشورایی» و «معماری منظر ایرانی» (با...

این مقاله قصد دارد مسألۀ «حسرتِ باغ» یا همان «تمنای مینو» را به عنوان محرکی (رانه ای) بنیادین در هنر انتزاعی ایران، با محوریت عَلَم های عاشورایی، مورد بررسی قرار دهد. برای رسیدن به این منظور، در ابتدا به بازتاب این تمنّا در هنرهای مختلف ایرانی ـ اسلامی، اعم از تشعیر و تذهیب و نگارگری و غیره، اشاره ای گذرا نموده ایم؛ سپس به مقایسه ای تطبیقی و تحلیلی میان «عَلَم های عاشورایی» و «معماری منظر ایرانی» (با...