مهدی حمیدی شیرازی در میان شاعران سنت گرای معاصر در حوزه ادب غنایی، در فرم و ساختار و در معنا و محتوا، سبکی خاص ومنحصر بفرد دارد. در تمامی آثار وی ـ بویژه «اشک معشوق» ـ همه عناصر زبانی، آرایه های ادبی، وزن، موسیقی شعر، واژگان، ترکیبات، تصاویر، فرم و ساختار در خدمت عنصر «عاطفه» قرار دارد. در این جستار سعی شده است، یکی از شیوه های ساختاری و تصویرسازی وی، که بهره گیری از تشبیهات تلمیحی از جمله: اسا...

چکیده : یکی از رازهای ماندگاری سخن به کارگیری انواع ایجاز است. ایجاز زیر مجموعه ی علم معانی است وکسی که ازایجاز در سخنش استفاده می کند به خوبی علم معانی، بیان و فصاحت و بلاغت را می شناسد چون لازمه ی سخن موجز این است که انسان فصیح و بلیغ باشد و نیز عیوب فصاحت و بلاغت را بشناسد و از آن عیوب که شامل تنافر حروف، کراهت در سمع، مخالفت با قیاس، غرابت استعمال، ضعف تألیف، تعقید لفظی و تعقید معنوی است؛ ...

صورخیال در شعر شاعران به فراخور موقعیت ها و حوادث گوناگون اجتماعی، سیاسی و فرهنگی که رخ می دهد نمود متفاوتی دارد؛ بدون شک هر یک از عوامل مذکور می تواند در نوع رویکرد شاعر به این صورخیال موثر واقع شود. تشبیه که یکی از مهم ترین عناصر بلاغی است، همواره به عنوان اولین و ساده ترین صورت خیالی به شکل های گوناگون در آفرینش ادبی کاربرد داشته است. رویکرد هر شاعری به این عنصر در دوره های مختلف، متفاوت است...

جستجو در ختم الغرایب (تحفه العراقین) خاقانی و یافتن مایه های تلمیحی اشعار این حله گر سخن، کاری است سترگ که دانش پژوهی پرتلاش و فارغ بال می طلبید. اما عشق و علاقه حقیر به اشعار خاقانی و همچنین شوق تحقیق در ختم الغرایب به بنده جرات بخشید که گستاخ وار در این میدان وارد شده و گویی بزند. به نظر می رسد تلمیح مانند بسیاری از اجزای دیگر شیوه بیان شعر و نثر فارسی نیاز به پژوهش های بنیادی تری برای تعریف ...

به نام خداوندجان آفرین حکیم سخن در زبان آفرین(بوستان سعدی) برای نزدیک شدن هرچه بیشترخواننده ی معاصربه متون قدیم ادبیات کلاسیک،که ازبسیاری اصطلاحات قرون گذشته،به دوراست،ابتدا باید ظاهرسخن هرگوینده مشخص شود و سپس به جنبه های دیگرکارآنها پرداخته شود.بدین منظوردراین رساله بهتوضیح وجداسازی صورخیال شعر منوچهری پرداخته شده است تاگامی باشدبرای نزدیک ترشدن هرخواننده به شعراین شاعرطبیعت .مهمترین عنصر صو...

محمد تقی بهار ( 1265-1330 ش) مشهور به ملک الشعرا در آثار خود به ویژه اشعار دوران جوانیش متاثر از محتوا و شیوه بیانی قران کریم است وی در اشعار خود هفت گونه از آیات و مفاهیم قران اسفتاده می کند در مواردی از مفاهیم قران بدون استفاده از لفظ اقتباس می کند در بخشی از ابیات از یک کلمه قرانی یا بخشی از یک آیه برای افاده مفهوم آیه و در بسیاری از ابیات به جای کلمات فارسی الفاظ و اصطلاحات ویژه قرانی را به...

چکیده آنچه اثری را ماندگار می کند، چگونگی بیان و چگونگی به کارگیری زبان است. چون گاهی شیوه ی بکارگیری زبان به اثر برجستگی می بخشد، باید توجه داشت چه چیز یک پیام زبانی عادی را به یک اثر هنری تبدیل می کند. تفکر ادبی یا ادبی ساختن زبان، نامتعارف و نا آشنا نشان دادن اثر ادبی است. در زبان فارسیترکیب ها به عنوان ساده ترین و اقتصادی ترین روش واژه سازی است ودرمیان ترکیب ها، «ترکیب اضافه » عمده ترین و ...

موتیف (بن مایه) از اصطلاحات رایج در حوزه هنر و ادب است. مهم ترین ویژگی آن تکرار شوندگی، معنی افزایی، معنی آفرینی و ... است. به کمک موتیف می توان جنبه های صوری و محتوایی آثار ادبی را نقد و تحلیل نمود. تأثیر قرآن کریم در شعر فارسی از مباحث مهمی است که تاکنون از این دیدگاه بررسی نشده است. در میان شاعران ادبیات فارسی، مولوی، سعدی و حافظ بسیار تحت تأثیر قرآن کریم بوده اند که این تأثیر در تلمیحات قرآ...

محمد تقی بهار ( 1265-1330 ش) مشهور به ملک الشعرا در آثار خود به ویژه اشعار دوران جوانیش متاثر از محتوا و شیوه بیانی قران کریم است وی در اشعار خود هفت گونه از آیات و مفاهیم قران اسفتاده می کند در مواردی از مفاهیم قران بدون استفاده از لفظ اقتباس می کند در بخشی از ابیات از یک کلمه قرانی یا بخشی از یک آیه برای افاده مفهوم آیه و در بسیاری از ابیات به جای کلمات فارسی الفاظ و اصطلاحات ویژه قرانی را به...

تلمیح به عنوان یکی از شگردهای بلاغی که هم در حوزۀ موسیقی معنوی و هم جزو مجموعۀ تصویر قابل بررسی است، همواره نقشی مهم و مؤثّر در القای عواطف و آفرینش تصاویر ادبی؛ بخصوص در حوزۀ شعر داشته است. ویژگی قابل توجّه تلمیح آن است که به عنوان یک شیوۀ فرمی برای تبیین ذهنیات، می­تواند اَشکال بلاغی دیگری را نیز در بطن خود جای دهد و بدین ترتیب، هم جنبۀ مخیّل سخن را قوّت بخشد و هم بُعد القاییِ آن را برجسته سازد. برا...