چکیده اصلی این مقاله تحلیل و تبیین روند چرخش گفتمان هویتی حاکم در ترکیه از کمالیسم به اسلام‏گرایی است. در این تحول گفتمانی، اسلام سیاسی با توجه به متغیرهای اجتماعی، تاریخی، ایدئولوژیکی و هویتی در جمهوری ترکیه، نقشی بسیار مهم را برعهده‏دارد. در این پژوهش، ضمن مرور مختصر عناصر هویتی ترکیه در دوره کمالیسم، به واکاوی تقابل گفتمان­های اسلام‏گرایی و کمالیسم و سرانجام علل هژمونیک‏شدن گفتمان اسلام‏گرای...

در پرتو تحولات اخیر در خاورمیانه به ویژه تحولات جهان عرب که در اوایل سال 2011 رخ داد و پیروزی دوباره حزب عدالت و توسعه در ژوئن2014 و انتخاب رجب طیب اردوغان به عنوان نخستین رئیس جمهور منتخب، مقاله حاضر به بررسی مؤلفه های جدید سیاست خاورمیانه ای ترکیه خواهد پرداخت و سعی در پاسخ به چرایی جهت گیری های اخیر سیاست خارجی ترکیه می کند که براساس دو گفتمان تمدنی و رویکرد ژئوپلتیک شکل گرفته است. پژوهش حاض...

ترکیه در چند دهه ی اخیر تلاش های فراوانی را برای حضور در میان کشورهای اروپایی انجام داده است. درخواست رسمی ترکیه برای پیوستن به جامعه ی اروپا در24 آوریل 1987 ارایه شد. روند مذاکرات برای الحاق از 13 اکتبر 2005 با امضای سندی 35 فصلی آغاز شد؛ روندی که به یک دوره ی 10 ساله از مذاکرات مشروط شده و در آن اتحادیه اروپا شروط، معیارها و استانداردهایی را برای پیوستن این کشور تعیین نموده است. دولت ترکیه در...

روابط ترکیه با سوریه، عراق، ایران، اسرائیل نشان می­دهد که ترکیه به صورت قابل توجهی در زمینه سیاست خارجی انعطاف­پذیر است و به طور مداوم در حال بالا بردن ابزارهای سیاست خارجی خود است و به میزان زیادی امنیت ترکیه با قدرت نرم مرتبط است. استراتژی ترکیه در زمینه نگاه به امنیت گروه­های جمعیتی و رفاه کلی آنها به استراتژی اروپا نزدیک است. تغییرات داخلی ترکیه، ترکیب دموکراسی، رشد اقتصادی از عواملی اصلی د...

چکیده قبل از به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه، ترکیه و سوریه بر سر سه موضوع، آب رودخانه فرات، ادعای ارضی سوریه نسبت به استان هاتای ترکیه و اقامت عبدالله اوجالان در سوریه روابط بحرانی با همدیگر داشتند و حتی تا آستانه جنگ نیز پیش رفتند اما، دو کشور، بعد از به قدرت رسیدن حزب حاکم عدالت و توسعه در راستای تئوری معروف داوود اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه روابط بسیار خوبی با هم برقرار کردند و حتی تا مرز...

سیاست خارجی ترکیه پس از به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه به رهبری رجب طیب اردوغان تغییرات چشمگیری را به خود دید. گرچه نباید از این نکته غافل شد که این تغییرات با توجه به ماهیت متغیر نظام بین الملل مقطعی بوده است. با به قدرت رسیدن دولت اسلام گرای ترکیه در سال ۲۰۰۱ سیاست نگاه به شرق و همگرایی با کشورهای اسلامی و منطقه و تنش­زدایی با همسایگان به اولویت دستگاه دیپلماسی و چراغ راهنمای سیاست خارجی آنک...

سیاست های بازارمحور و مشی اقتصادی لیبرال در ترکیه که تورگوت اوزال از دهه 1980 پی گیری کرد، طلیعه تحولات ساختاری متعددی در حوزه های فرهنگی و اقتصادی و سیاسی در کشور ترکیه بود. برداشت سازه انگارانه و فرهنگی از اسلام، گسترش و تقویت نقش آفرینی بورژوازی جامعه محور مسلمان و بالاخره هژمون شدن ایده های حزب اسلام گرای عدالت و توسعه در دهه اخیر، نمودهای بارز این تحولات ساختاری است. هدف مقاله برپایه پویای...

ترکیه، همسایه غربی ایران و همسایه شمالی عراق است. مواضع این کشور نسبت به جنگ تحمیلی عراق علیه ایران حائز اهمیت زیادی بود، لذا دو طرف درگیر در جنگ، برای اطمینان از مرزهای خود با ترکیه به برقراری روابط دوستانه با این کشور علاقمند بودند. مشکلات سیاسی و اقتصادی ترکیه، باعث شد این کشور برای بهبود اوضاع اقتصادی‏اش به علاقه ایران و عراق پاسخ مثبت دهد و با اعلام بی‏طرفی در جنگ، ارتباط اقتصادی با دو همس...

برای دهه های متمادی نگاه تک بعدی در قلمرو سیاست خارجی ترکیه به یک اصل چالش ناپذیر تبدیل شده بود. حاکمیت غرب محوری از زمان حیات یافتن نظام سیاسی جمهوری در سال 1923 مولّفه کلیدی شکل دهنده سیاست های منطقه ای و جهانی ترکیه مطرح می شد. نگاه از زاویه غرب به حوادث و پدیده ها و تعریف منافع و هویت بر اساس منطق اول غرب، دوم غرب و سوم غرب منجر به این شد که ترکیه «دوسرمایه» ملی یعنی ویژگی جغرافیایی و ماهیت ...

این مقاله با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی، به عوامل و فاکتورهای مؤثر در روند همگرایی و مشارکت استراتژیک ترکیه و بلوک غرب می پردازد. آمریکا انتظار دارد که با عملی شدن این مشارکت استراتژیک، قدرت مانور خود را در مناطق پیرامونی ترکیه افزایش دهد. تبدیل شدن پایگاه اینجرلیک به عنوان مهم ترین پایگاه نظامی آمریکا در سه منطقه مهم خاورمیانه، قفقاز و بالکان یکی از این اهداف استراتژیک می باشد که در صورت تحقق چنی...