در زبان فارسی و در حیطة ترکیب به عنوان یکی از دو حوزة واژه سازی، فرایند بسیار زایایی وجود دارد که طی آن عنصری غیرفعلی (اسم، ضمیر مشترک، صفت، قید) قبل از ستاک حال فعل (مثلاً آموز و بین) قرار می گیرد و ماحصل آن اسم یا صفت جدیدی (دانش آموز، خودبین) است. در مورد این فرایند سه دیدگاه وجود دارد: برخی که عموماً دستور نویسان سنتی هستند، آن را صفتِ فاعلیِ مرکب مرخم می دانند. پاره ای استنباط دستور نویسان سنت...

در این مقاله، بر‏اساس فرایندهای واژه‏سازی بائر (1983) در هستۀ نظری پژوهش، فرایندهای واژه سازی را در برخی متون سیاسی روزنامه‏ها در دو دهۀ 1340 و 1370ش بررسی و مقایسه کرده‏ایم. این تحقیق به‏روش توصیفی و تحلیلی، و با استفاده از دو شیوۀ آماری توصیفی (جدول‏ها و نمودارها) و استنباطی (آزمون خی دو) انجام شده است. بررسی‏ها و شواهد آماری بیانگر آن است که در این دو دهه، میان توزیع فرا‏وانی فرایندهای قرض‏...

هدف از نگارش این مقاله بررسی برخی فرایندهای واجی از قبیل همگونی، ناهمگونی، حذف و درج واکه در گونة شیرگاه از گویش مازندرانی است. بررسی فرایندهای واجی نتایج زیر را نشان می‌دهد: 1- در جایگاه مرز هجا با عملکرد فرایند همگونی خوشه‌های همخوانی nd و st به ترتیب به صورتnn  وss  تولید می‌شوند. 2- در حالت التقاء واکه‌ها (e+e) در مرز تکواژها به طوری که تکواژ اول به واکه /e/ ختم شود و دومی تکواژ سوم شخص ای...

در این مقاله، بر‏اساس فرایندهای واژه‏سازی بائر (1983) در هستۀ نظری پژوهش، فرایندهای واژه سازی را در برخی متون سیاسی روزنامه‏ها در دو دهۀ 1340 و 1370ش بررسی و مقایسه کرده‏ایم. این تحقیق به‏روش توصیفی و تحلیلی، و با استفاده از دو شیوۀ آماری توصیفی (جدول‏ها و نمودارها) و استنباطی (آزمون خی دو) انجام شده است. بررسی‏ها و شواهد آماری بیانگر آن است که در این دو دهه، میان توزیع فرا‏وانی فرایندهای قرض‏گ...

یکی از گروه‌های اجتماعی که تمایلی به افشای اسرار مکالماتشان ندارند زندانیان هستند که این عدم‌تمایل آنها منجر به تولید گونۀ زبان زندان می‌شود. در این پژوهش، واژه‌های جدیدی که در زندان توسط زندانیان به‌کار برده‌می‌شود، جمع‌آوری شده و از لحاظ نمود واژی بررسی شده‌اند. پژوهش به صورت میدانی بوده و داده‌ها به شیوۀ ایجاد ارتباط مستقیم و براساس گفتار 50 نفر مشارک مرد که به مدتی بیش از 10 سال برای تحمل ک...

پژوهش حاضر به بررسی ساخت اسم خودمانی در کردی کرمانشاهی می‌پردازد. این پژوهش با بررسی ساخت اسم خودمانی، ضمن معرفی الگو یا الگوهای رایج ساخت اسم خودمانی، ابزارهای زبانی رمزگذاری رفتارهایی از قبیل رضایت و خشنودی را با توجه به مؤلفة سن، جنسیت و بافت مورد بررسی قرار می‌دهد. شیوة انجام پژوهش به صورت توصیفی-تحلیلی است که طی دو مرحله اقدام به گردآوری داده‌ها از مدارس پسرانة روستایی، حومة شهر و داخل شهر...

پژوهش حاضر به بررسی ساخت اسم خودمانی در کردی کرمانشاهی می پردازد. این پژوهش با بررسی ساخت اسم خودمانی، ضمن معرفی الگو یا الگوهای رایج ساخت اسم خودمانی، ابزارهای زبانی رمزگذاری رفتارهایی از قبیل رضایت و خشنودی را با توجه به مؤلفه سن، جنسیت و بافت مورد بررسی قرار می دهد. شیوه انجام پژوهش به صورت توصیفی-تحلیلی است که طی دو مرحله اقدام به گردآوری داده ها از مدارس پسرانه روستایی، حومه شهر و داخل شهر...

در زبان فارسی و در حیطة ترکیب به عنوان یکی از دو حوزة واژه‌سازی، فرایند بسیار زایایی وجود دارد که طی آن عنصری غیرفعلی (اسم، ضمیر مشترک، صفت، قید) قبل از ستاک حال فعل (مثلاً ‌آموز و بین) قرار می‌گیرد و ماحصل آن اسم یا صفت جدیدی (دانش‌آموز، خودبین) است. در مورد این فرایند سه دیدگاه وجود دارد: برخی که عموماً دستور‌نویسان سنتی هستند، آن را صفتِ فاعلیِ مرکبِ مرخم می‌دانند. پاره‌ای استنباط دستور‌نویسان سن...

این پژوهش به بررسی و مقایسه فرایندهای واژه سازی رایج در دو گونه علمی و محاوره ای زبان فارسی اختصاص دارد. برای مقایسه این فرایندها در دو گونه مزبور ابتدا تعداد 1080 واژه به عنوان نمونه از بین واژه های گونه های مورد مطالعه، از منابع مربوطه استخراج می شود که سهم هر کدام 540 واژه می باشد. برای استخراج واژه های گونه علمی از فهرست واژگان کتاب های علمی در سه حوزه مختلف علوم انسانی، علوم تجربی و علوم ر...