تحولات زبانی از قدیمی ترین دوران در زبان فارسی مشهود است که عبارتنداز: تحول واجی، صرفی، نحوی، واژگانی، معنایی، رسم الخطی. از دوره ی قاجار به بعد نیز به دلیل دگرگونی های سریع جامعه، تحولات زبان سرعت یافته است و در برخی زمینه ها، زبان را دچار آشفتگی کرده است. این رساله در صدد است که عوامل و انواع تحول زبان را از دوره ی قاجار تا دوره ی فرهنگستان اول (عهد تدوین ضوابط معین زبان) تشریح کند و بررسی ن...

تماس زبانی یکی از عوامل مهم تغییر در زبان­ ها است. در تماس زبانی، دو یا چند زبان در مجاورت یکدیگر قرار می­ گیرند و با توجه به عوامل اجتماعی- زبانی بر هم اثر می­ گذارند. زبان فارسـی و دیگر زبان­ های ایرانی از همان آغاز گسترش در فلات ایران با زبان­ های غیر ایرانیِ بومی این سرزمین پهناور و نیز زبان­های اقوام مجاور در تماس بوده­ اند. زبان­ های سامی و در بین آن­ ها زبان عربی، از زمان ورود اسلام به ای...

آگاهی واجی به دلیل ارتباط تنگاتنگی که با خواندن دارد، پژوهش های بسیاری را در دهه­های اخیر به خود جلب کرده است. این مقاله بر آن است که با نگاهی مبسوط به تعریف آگاهی واجی و رشد آن، به بررسی ارتباط آن با خواندن و نارساخوانی بپردازد. آگاهی واجی، به مفهوم آگاهی صریح فرد از واحدهای صدایی کلمه شفاهی و توانایی او در دستکاری این واحدهاست. آگاهی واجی دارای سه سطح آگاهی از هجا، آگاهی از واحدهای درون هجایی...

در این مقاله ، کوشش شده است تا دو ترجمه آغازین از ترجمه‌های قرآن با دو گویش مورد بررسی و مقایسه از نظر زبانی و واژگانی قرار گیرد. ترجمه اول، ترجمة قرآن قدس با گویش سیستانی و دیگر ترجمه قرآن پاک با گویش خراسانی، است. در هر دو ترجمه واژه‌های مشترک وجود دارد چرا که زبان دری زبان پایه و معیار بوده است امّا در بعضی موارد می‌بینیم که در ترجمه واژه عربی قرآنی به زبان فارسی، گویش خاص منطقه دخیل است. در ...

واج‌شناسی خودواحد، ادامۀ تحقیقات در چارچوب واج‌شناسی زایشی است که اولین بار «گلداسمیت» در سال 1976 آن را مطرح کرد. در واج‌شناسی خودواحد، بازنمایی واجی از حالت خطی بیرون آمده، به صورت شبکه‌ای و سلسله‌مراتبی تبیین می‌شود. بر اساس این، فضای بازنمایی واجی، شامل مشخصۀ مستقل (خودواحد) است. در واج‌شناسی خودواحد، کانون توجه بر تغییراتی قرار گرفته است که قوانین واجی می‌توانند بر سازمان‌بندی بازنمای‌های ...

آگاهی واجی به دلیل ارتباط تنگاتنگی که با خواندن دارد، پژوهش های بسیاری را در دهه‌های اخیر به خود جلب کرده است. این مقاله بر آن است که با نگاهی مبسوط به تعریف آگاهی واجی و رشد آن، به بررسی ارتباط آن با خواندن و نارساخوانی بپردازد. آگاهی واجی، به مفهوم آگاهی صریح فرد از واحدهای صدایی کلمه شفاهی و توانایی او در دستکاری این واحدهاست. آگاهی واجی دارای سه سطح آگاهی از هجا، آگاهی از واحدهای درون هجای...

در پژوهش حاضر، با تحلیل آماریِ ویژگی های واجیِ موجود در 54391 واژه فارسی، کوشیده ایم تا جنبه هایی از سازوکار نظام آوایی زبان فارسی را با زبان آمار بیان کنیم. جنبه های واجی-آماریِ موجود در واژگان (ذهنی) فارسی زبان ها، که در این تحقیق به آن پرداخته ایم، مواردی مانند الگوی تکیه واژه در زبان فارسی، هجا و تعداد هجا در واژه فارسی، واج آراییِ واژه های فارسی، بسامد طبقات طبیعی واجی در کل داده ها، بسامد طبق...

پایان نامه ی حاضر تحقیقی است کتابخانه ای و میدانی که به بررسی واج شناسی تاریخی گویش مازندرانی، لهجه ی بابُلی پرداخته است. واج شناسی یکی از شاخه های زبان شناسی است که به توصیف و عملکرد آواها در یک زبان مشخص می پردازد و جایگاه عناصر آوایی زنجیری و زبرزنجیری را در نظام آن زبان مشخص می کند. موضوع مهم در بررسی لهجه ها و گویش های ایرانی، حفظ و زنده نگه داشتن این گویش ها در طی دوران است چرا که اگر این ...

بهره­گیری از فرایندهای واجی در نخستین سال‌های رشد گفتار کودکان موجب می‌شود تا بتوانند کلمات را آسان‌تر تلفظ کنند. این پژوهش توصیفی- تحلیلی با هدف بررسی فرایند‌های واجی کودکان فارسی‌زبان 4 تا 7 سالۀ کم‌شنوای دارای سمعک صورت گرفته است. آزمودنی‌های این پژوهش 15 کودک یک‌زبانۀ فارسی‌زبان دچار کم‌شنوایی قبل از فراگیری زبان با توانایی برقراری ارتباط شفاهی و بدون هیچ نوع اختلال جسمی، ذهنی و عاطفی- روان...