در این پژوهش نقش زنان در تحولات ادبی مورد مطالعه قرار گرفته است. از آنجایی که در طول تاریخ ادبیات فارسی ایران نام زنان اندیشه نگار زیادی ثبت شده، در اینجا شخصیت ادبی زنانی موردتوجه قرار گرفته است که باعث ایجاد سبک جدید و یا تحول ادبی مشخص  شده اند. البته با توجه به اینکه نگارش تاریخ ادبیات ایران مرد سالار بوده، پیدا کردن آثار زنان اندیشه نگار در مواردی با مشکلات و جستجوی فراوان روبه رو است. اما...

چکیده انجمن ادبی به گروهی از شاعران و ادیبان اطلاق می شود که برای خواندن و بررسی اشعار با هدف معینی گرد هم جمع می شدند. با شکل گیری انجمن های اوّلیه در دربار، شاعران برای دریافت صله و کسب شهرت در این مجالس حضور می یافتند. شکل درباری انجمن های ادبی، در عهد صفوی به مجالس قهوه خانه ای تبدیل شد. تا این دوره، شاعران در مجالس ادبی به همان سبک شعر دور? خراسانی و عراقی گرایش داشتند. با شروع سبک هندی، د...

مقاله حاضر مشتمل بر سه بخش است: در بخش نخست، تحولات شعر معاصر عربی از عصر نهضت به بعد بررسی و پس از ذکر عوامل تحول ادبی، دگرگونی های پدیدآمده در شعر عربی و تأثیرپذیری آن از ادب غربی بیان شده است. بخش دوم مقاله، به بررسی عوامل جامعه شناختی تحوّل ادبی در کشور ما که به بیداری اجتماعی فکری مردم ایران منجر شد و درنهایت، زمینه ایجاد انقلاب مشروطه را فراهم ساخت، اختصاص دارد. در این مورد، دیدگاه های جام...

تعامل بین روان‌کاوی و ادبیات، موضوعی بوده است که در طول یک سده اخیر، موردتوجه پژوهش‌گران این دو شاخه از مطالعات علوم انسانی بوده است. در این پژوهش، تلاش خواهد شد تا به بررسی اجمالی سیر تحولی پرداخته شود که نقد روان‌کاوانه از ابتدا تاکنون با آن مواجه بوده است. این تحقیق نشان می‌دهد که در دوره اول مطالعات روان‌کاوانه پیرامون آثار ادبی، نویسنده، نقش اصلی را ایفا می‌کرد و روان‌کاوی ادبیات، بیشتر حو...

اشه، بخش مهمی از نوشته های اخلاقی و اجتماعی گذشتگان را در بر می گیرد و بررسی، تبیین پدیدآیی و تداوم آن، بدون رجوع به یافته های روان شناسی امکان پذیر نیست. هدف کنونی، بررسی زیربنای روان شناختی این مفهوم، با رجوع به یافته های علمی است. برای این منظور، نخست، اشه در متون ادبی فارسی مورد بررسی قرار گرفت و سپس، رجوع به یافته های روان شناسی، به ویژه در زمینه ی تحول اخلاقی، برای تبیین علمی موضوع، صورت ...

حکومت عثمانی در عصر اقتدار و شکوه، (دورۀ حکومت سلیم اول و سلیمان قانونی)، از جنبه‌های گوناگون به شکوفایی رسید. تحول و توسعه در زمینۀ ادبیات و تاریخنگاری یکی از جنبه‌های شکوفایی علمی در این دوره بود. نگارش آثار ادبی و تاریخی در این دوره افزایش یافت و گونه‌های ادبی جدیدی ایجاد شد. بنابر یافته‌های پژوهش حاضر، مهاجران ایرانی حاضر در قلمرو عثمانی، از جمله عوامل مهم در ایجاد این تحولات ادبی بودند. نخ...

     نقش ترجمه در وام گیری، اقتباس و بومی‌سازی آثار ادبی و در نهایت در تحول ادبی کشور‌ها بسیار برجسته و غیر قابل انکار است؛ تا آنجا که می‌توان گفت نمونه‌های موفق وام‌گیری ادبی با تکامل بخشیدن به مقوله بندی های مرسوم در یک فرهنگ معین و پیچیده‌کردن آنها، موجب تحول ادبی نظام مند در پیکرة فرهنگ می‌شوند. شایان ذکر است که عصر مشروطیت در ایران و نهضت در مصر، وضعیت فرهنگی مشابهی داشته اند؛ به طوری که  ...

شرایط امکانی پیدایی «رمان» و «نمایشنامه» به‌عنوان دو قالب ادبی، محدود و موکول به شکل‌گیری سوژه مدرن است و از این‌رو این دو قالب ادبی برای جهان پیشامدرن، یکسره ناآشنا هستند. «تجدد ادبی» موجب شد تا در مضامین، قالب‌ها و کارکرد زبان و ادبیات فارسی تغییر رخ دهد و خصوصاً قالب‌‌های ادبی جدید به اموری آشنا برای مخاطب ایرانی بدل شود. این مقاله به چگونگی استقرار دو قالب ادبی رمان و نمایشنامه در میان مخاطب...