انقلاب‎های زنجیره‎ای که در سال 2011 در شمال آفریقا و خاورمیانه آغاز گردید، در نخستین پژوهش‎ها همراه با نوعی ناباوری و پیش‎بینی‎ناپذیری معرفی شد. این تحولات زنجیره‎ای در کشورهایی مانند تونس، مصر، یمن و لیبی به دگرگونی کامل حکومت‎ها انجامید، در سوریه به جنگ داخلی و در بحرین، عربستان و اردن به افزایش شکاف‎ها و بحران‎های داخلی مشروعیت حاکمیت سیاسی منجر شد. صرف‎نظر از نوع نظام سیاسی کشورها در منطقه ...

هدف: آزمون‌پذیری نظریه‌های ارائه‌شده درباره علل شکل‌گیری انقلاب‌ها، از موضوعات مهم و درخور توجه در حوزه پژوهش‌های جامعه‌شناسی سیاسی است. یکی از نظریه‌هایی که درباره پدیده انقلاب، ارائه‌شده، نظریه تحول انقلابی چالمرز جانسون است و هدف این مقاله آزمون‌پذیری نظریه چالمرز جانسون با انقلاب‌های رخ‌داده در جهان اسلام است؛ بنابراین، پرسش این است که نظریه جانسون، تا چه اندازه با انقلاب‌ه...

با آغاز موج تحولات خاورمیانه و شمال آفریقا در تونس در اواخر سال 2010 و اوایل سال 2011، شاهد گسترش سریع این موج به سایر کشورهای منطقه و در نهایت وقوع انقلاب های مردمی و سرنگونی رژیم های دیکتاتوری در تونس ، مصر و لیبی بودیم. برخلاف انقلاب های پیشین در سایر نقاط از جهان ، انقلاب های معاصر در کشورهای منطقه با سرعت ، شدت و حجم گسترده ای همراه بود و به باور بسیاری این امر نتیج? تاثیرپذیری از پروس? جه...

ارتش و نقش آن در تحولات سیاسی یکی از مجاری مهم فهم رفتار سیاسی یک کشور است. در مصر از زمان به قدرت رسیدن افسران آزاد در سال 1952، پیوسته نظامیان بر این کشور حکومت کرده اند. ارتش به عنوان یک نهاد قدرتمند که علاوه برقدرت نظامی به منابع اقتصادی عمده ای در جامعه مصرتسلط دارد،اینک در راس حکومت قرارگرفته ونقش مهمی را درصحنه سیاسی مصر ایفا می کند. دراین راستااین پژوهش با طرح این سوال که ارتش مصر در بس...

از میان انواع محتمل تحولات اجتماعی، در بعضی از جوامع، انقلاب رخ می دهد؛ در حالی که در برخی دیگر بدون توسل به خشونت انقلابی، تغییرات اجتماعی در راستای اهداف ملی ایجاد می شود. تحول انقلابی، غالباً پس از شکست تحولات غیرانقلابی به وقوع می پیوندد و معمولاً با نارضایتی عمیق از شرایط حاکم، گسترش ایدئولوژی های جدید، تشدید روحیه انقلابی، وجود ساختارهای سیاسی ـ اجتماعی بسیج گر، مشارکت مردمی، مبارزه خشونت ب...

هدف این مقاله، بررسی مهمترین مؤلفه‏های مؤثر بر چشم‏انداز سیاسی جنبش‏های انقلابی عربی و چالش‏های پیش روی الگوی نوین دولت در خاورمیانه عربی می‏باشد. یافته‏ها نشان می‏دهد‏ در مرحلة گذار به دولت مدنی، مؤلفه‏هایی مانند ماهیت دولت و نوع واکنش رژیم سیاسی به جنبش انقلابی، نوع ائتلاف یا انشقاق گفتمان‏های فکری سیاسی نوگرا با احزاب سنتی اسلام‏گرا، بی‏طرفی یا نوع مداخلة نیروهای مسلح، و کیفیت تأثیرگذاری عوا...

مقاله حاضر، گزیده ای از یک پژوهش علمی است که به منظور فهم فرایند جهت گیری ها و پارادایم های فکری و نظری در گفتمان های خبری (گفتمان خبری) شبکه پرس تی وی نگاشته شده است. رویکرد نظری اتخاذ شده در این تحقیق تلفیقی از نظریات گفتمان، بازنمایی، برجسته سازی و تصویرسازی و رویکرد روشی آن «روش عملیاتی تحلیل گفتمان (پدام) و بازه پژوهش، اردیبهشت و خرداد سال 1390 است. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که سیاس...

پژوهش حاضر در پی بررسی تناقضات حاکمیت دولت­ها، منافع ملی قدرت­های بزرگ و اصل مداخله بشردوستانه در تحولات لیبی، بحرین و سوریه است. تحولات در کشورهای مذکور پرسش­های فراوانی را ایجاد کرده است. تناقض رفتاری قدرت­های بزرگ در قبال این تحولات به روشنی بیانگر این است که منطق حاکم بر جامعه بین­المللی، همچنان زور و قدرت است. اصل عدم مداخله همواره از دیرباز به عنوان یک اصل عرفی حقوق بین­الملل مورد قبول جا...

سیاست خارجی آمریکا در بحبوحه به وقوع پیوستن تحولات انقلابی عربی، در مسیری از ائتلاف تا یکجانبه گرایی رقم خورده است. اساساً اتخاذ این گونه استراتژی در سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا، از یک سو، مبتنی برمعناسازی نرم در منطقه خاورمیانه در قالب حرکت های ائتلافی و چندجانبه از جمله بسط صلح، امنیت و هنجارهای اخلاقی جهان شمول رخ می دهد و از طرف دیگر یکجانبه گرایی است که پارادوکس دیالکتیک کنترل اذهان عمو...

وقوع موج اخیر تحولات خاورمیانه، جایگاه نوینی به بحث نرم افزارگرایی و دیپلماسی عمومی در سیاست منطقه ای ایالات متحده بخشید و بر اساس آن، مهندسی ساختاری کشور مصر در ابعاد فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در دستور کار راهبردپردازان آمریکایی قرار گرفت. پژوهش حاضر با طرح این سوال که دیپلماسی عمومی آمریکا بعد از وقوع تحولات انقلابی در قبال مصر از برکناری مبارک تا محمد مرسی چگونه بوده است؟ به این پاسخ ...