در این مقاله، مقدمه‌ای که در ستایش و حمد خداوند در آغاز چهار مثنوی لیلی و مجنون نظامی، مجنون و لیلی امیر خسرو دهلوی، لیلی و مجنون جامی و لیلی و مجنون مکتبی آمده و اصطلاحاً تحمیدیه نامیده می‌شود با هم مقایسه شده است. مقایسه این چهار تحمیدیه، چند نکته را آشکار می سازد: 1- صفات ثبوتی و صفات سلبی خداوند، توجه به خلقت و دعا، محوری ترین مباحث تحمیدیه هاست.2- ترتیب مباحث، در تحمیدیه ها ساختار خاصی دارد...

در این رساله، پس از بررسی63 منظومه ی فارسی، مشخص شد که 50 منظومه، دارای تحمیدیه است. تحمیدیه های این منظومه ها به صورت جزء به جزء مورد بررسی قرار گرفت. با بررسی این تحمیدیه ها مشخص شد که نُه عنصر صفات سلبی، صفات ثبوتی، مخلوقات، انسان شناسی، دعا، وصف حال، نعت، توصیه و معاد از مباحث تشکیل دهنده ی تحمیدیه هاست. از این میان، چهار عنصرِ نخست، اصلی و پنج عنصر دیگر فرعی است. از میان عناصر اصلی، صفات ثب...

آراستن آغاز کلام به حمد و ستایش پروردگار و درود بر پیامبر و اهل بیت او تحمیدیه نام دارد که دربردارنده حقایق ژرف و بازتاب تفکر درونی نویسنده است و به دلیل این که نویسنده در آن تمام هنر نویسندگی و فن بیان خود را برای جلب مخاطب به کار می گیرد، از لحاظ بلاغی و ادبی حائز اهمیت بسیار است. این نوعِ عالی، تابع تحول سبک نثر هر دوران است، اما به دلیل تحول تدریجی نثر، رگه های تقلید از سبک نثر دوره ی قبل د...

چکیده تحمید مصدر باب تفعیل از واژه ی حمد گرفته شده وبه معنی بسیار حمد کردن است و وقتی گفته شود:حمّدتحمیداًیعنی بسیار ستایش کردو دراصطلاح، عبارت است از مقدمه ای که درجهت ستایش خدا و برشمردن نعمات و صفات او آورده می شود. حمدبه عنوان ریشه ی تحمید، واژه ای است که دارای بار معنوی واعتقادی درمیان مسلمین می باشد، و بدون احتساب مشتقات آن چهل باردر قرآن به کار رفته است، آغاز شدن سوره های حمد ، کهف وفاطر...

در کنار وجوه گوناگون مضمونی و اسلوبی نهج­البلاغه، تحمیدیه­های آن از آثار ارزشمند و تأثیرگذار ادبیات دینی و تعلیمی به شمار می­آید. امام علی­(ع) در این آغازیه­ها مفاهیم فکری برجسته­ای را بیان نموده است که همواره مطمح نظر ادیبان، خطیبان و اندیشمندان بوده است. چنین رویکردی، مورد اهتمام شاعران کهن ادب فارسی، به ویژه شاعران معنوی­گرا، نیز قرار گرفته و اینان نیز جلوه­های معروف و ماندگاری را برای این ا...