تجرد نفس از نگاه ملاصدرا تفسیری در مقابل نظریه تجرد نفس قائلان به حدوث نفس مجرد است. ارائه تصویری از تجرد نفس از نظر ملا­صدرا می‏تواند درک بهتری را از چگونگی نظریه حدوث جسمانی و بقاء روحانی نفس، رابطه نفس و بدن و چگونگی تبدیل جسمانی به مجرد موجب شود. با استفاده از اصول فلسفه صدرایی و همچنین لوازم فلسفی‏ آنها می‏توان به تبیین چگونگی تجرد نفس پرداخت. این نظریه از سویی در تقسیم تجرد به برزخی و عقل...

تجرد نفس از نگاه ملاصدرا تفسیری در مقابل نظریه تجرد نفس قائلان به حدوث نفس مجرد است. ارائه تصویری از تجرد نفس از نظر ملا‌صدرا می‏تواند درک بهتری را از چگونگی نظریه حدوث جسمانی و بقاء روحانی نفس، رابطه نفس و بدن و چگونگی تبدیل جسمانی به مجرد موجب شود. با استفاده از اصول فلسفه صدرایی و همچنین لوازم فلسفی‏ آنها می‏توان به تبیین چگونگی تجرد نفس پرداخت. این نظریه از سویی در تقسیم تجرد به برزخی و عقل...

نفس انسان مهم ترین بخش وجود بشری است که در طول تاریخ همواره مورد بحث و گفتگو بوده است. مادی انگارانِ نفس انسانی به انگیزه های مختلف سعی دارند یا وجود نفس را انکار نمایند یا آن را مادی و خارج از عالم مجردات بشمارند. علامه طباطبایی(ره) با استدلال های مزجی، هم وجود نفس و هم تجرد آن را به اثبات می رساند. ایشان نفس را موجودی مجرد می داند که موطنی غیر از عالم طبیعت دارد. نفس مجرد در نگاه ایشان با ابزا...

تجرد یا مادیت نفس یکی از مسائل مهمی است که همواره از دغدغه‌های فیلسوفان مسلمان بوده است، چراکه اگر وجود نفس به‌ مثابه‌ی جوهری مجرد که بعد از زوال بدن باقی است ثابت نشود، بحث از معادْ بی‌معنا خواهد بود. با توجه به اهمیت مسأله‌ی تجرد نفس، این مقاله سعی دارد با روشی توصیفی – تحلیلی، دیدگاه‌ها و براهین فلاسفه‌ی بزرگ اسلامی، مانند ابن سینا و ملاصدرا، را در باب تجرد نفس، بررسی کند. آن‌چه ابن سینا به...

بحث از تجرد نفس انسانی یکی از مهم‌ترین مباحث در انسان‌شناسی است. در این نوشتار، این مقوله از دیدگاه مؤسس حکمت متعالیه، صدرالمتألهین، و یکی از پیروان مکتب فلسفی او، امام خمینی، مورد بحث قرار گرفته است. نویسنده پس از ذکر مباحث مقدماتی، براهین تجرد نفس را در دو حوزة «براهین عقلی» (در هشت برهان) و «براهین نقلی» (در 5 برهان) مورد بحث قرار داده است. امام خمینی در براهین عقلی بیشتر بر نظ...

در این نو شتار، تحقیقات خود را در دو فصل و یک خاتمه تنظیم کرده ام: فصل اول: در مورد بررسی کلیات و تعاریف است، در این فصل به پیشینه و تاریخچه تجرد نفس و اعتقاد به موجود مجرد در بعضی ادیان پرداخته بعد مفهوم نفس و تعاریف نفس از نظر فلاسفه اسلامی آورده شده سپس مفهوم مادی و مجرد و احکام آنها بررسی شده و در ادامه فصل اول سخن ازجوهریّت نفس و همچنین اثبات آن با ادلّه در میان آمد. فصل دوم: که اصل پایان...

انگارۀ تاثیر «حکمت عملی و اخلاق» در تکامل نفس، علاوه از اهمیَت فوق العاده‌اش در نیل به «مرتبه فوق تجرد عقلی» در حکمت ملاصدرا، از ترابط میان این دو رهیافت نزد وی خبر می‌دهد. توجَه به اندیشه‌های فلسفی صدرالمتألهین شیرازی هم‌چون «جسمانیة الحدوث بودن نفس، حرکت جوهری، تشکیک مراتب نفس و اتحاد عاقل به معقول»، که نقطه عزیمت پژوهش حاضر و مدخل آن نیز بشمار می‌روند، تاثیر بسزایی در طرح، درک و چگونگی تجرد نف...

مسئله تجرد نفس همواره مورد توجه اندیشمندان مسلمان قرار داشته و سبب پیدایش معرکه ای از آراء گوناگون گردیده است. علامه شیخ محمدباقر مجلسی در زمره متکلمانی قرار دارد که با تکیه بر ظواهر برخی روایات، تجرد نفس را انکار کرده است. وی ادله عقلی را در اثبات یا انکار تجرد نفس مخدوش می داند. همچنین به هیچ آیه ای از آیات قرآن کریم در اثبات جسمانیت نفس اشاره نمی کند. در مقابل، جناب صدرالمتألهین با استفاده ا...

تجرد نفس یکی از مباحث مهم در بحث نفس فلسفه می باشد لذا فلاسفه بخش عمده ای از بحث را به آن اختصاص داده اند. یکی از کسانی که در این زمینه بحث قابل قدر و ارزش مندی نموده است و نظراتش همچنان مطرح است صدرالمتالهین معروف به ملاصدرا می باشد. از نظر ایشان نفس موجودی است که بر اساس اصل "تشکیک وجود" دارای مراتب و براساس اصل "حرکت جوهری" دارای حرکت بسوی غایت و کمال خود می باشد و در ابتدای حدوث صورت مادی د...

بررسی دیدگاه صدرالمتألهین پیرامون شیوه ها و مراحل تأثیرگزاری بی واسطه نفوس انسانی بر اجسام مادی غیر بدنشان از جمله مسائلی است که به علت قلت منابع موجود در این زمینه تاکنون مغفول مانده است. از منظر وی نفوس انسانی از سه طریق بر اجسام مادی تأثیرگذارند: اول: نفوس مجرد عقلی سبب ایجاد تغییر و تحول در جسم مادی می شوند؛ دوم: نفوس مجرد عقلی جسم مادی را انشاء و ایجاد می کنند؛ سوم: نفوس فاقد تجرد عقلی با ...