نوشتار حاضر از چگونگی مواجهه قرآن با فرهنگ ها و سنت های عصر نزول سخن می گوید. در باور نویسنده، قرآن به چهار روش با فرهنگ زمان نزول مواجهه کرده است: ۱- فرهنگ گزینی ۲- تأیید و تثبیت فرهنگی ۳- فرهنگ زدایی ۴- جایگزینی نویسنده با آوردن نمونه های متعدد به توضیح هر یک از روش های چهارگانه پرداخته و در بخش فرهنگ زدایی از مسائلی چون قاطعیت در نفی عناصر منفی، اقدام های عملی در فرهنگ زدایی، روش های تدریجی،...

نریوسنگ یکی از ایزدان کهن ایرانی است که در جهان زرتشتی به عنوان فرشته ای نیرومند قد برافراشت و در اساطیر مانوی نیز موقعیت مرکزی خویش را تثبیت کرد. زوال شهرت و اهمیت یک ایزد یا درخشیدن و اهمیت یافتنش معمولاً با دگردیسی هایی در نظام فرهنگی هم راه است و به تحولی در ساختار و روابط جفت های متضاد معنایی (جم) مرکزی تعیین کننده آن نظام فرهنگی باز می گردد. این مقاله بر آن است تا مسیر تحول ایزد نریوسنگ را...

هویت در اصطلاح، شامل مجموعه‌ای از خصوصیات جسمی، روانی و اجتماعی است که شخص را از دیگران متمایز می‌کند. از سوی دیگر، حج عبادتی بزرگ است که افزون بر آثار معنوی، در هویت‌بخشی به مسلمانان نیز تأثیر مهمی دارد. تأثیرگذاری حج بر هویت مسلمانان، عمدتاً از دو جنبه است؛ هویت دینی و هویت فرهنگی. در زمینة هویت دینی، حضور در مناسک حج، پرسش‌های بنیادینی را برای افراد مطرح می‌کند و آنان را به پاسخ دادن یا یادآو...

تبلیغات محیطی، متون رسانه‌ای فراگیر و مهمّی هستند که مخاطبان آنها تمام اقشار جامعه را در بر می‌گیرد. به‌همین‌خاطر، گفتمان فرهنگی حاکمیّت می‌کوشد تا از ظرفیّت این رسانه پرنفوذ، بوسیله طراحی پیام‌هایی عمومی در قالب توصیه‌های اخلاقی، برای ایدئولوژیک ساختن محیط‌های خنثای ترددهای شهری شهروندان، استفاده نماید. استفاده بجا، از فضای خالی و مناسب شهری، می‌تواند تأثیر بسزایی در تثبیت گفتمان فرهنگی غالب در ا...

سیاست توسعۀ کاربرد زبان ملی، بخشی از دیپلماسی فرهنگی نسبتاً خاموش بسیاری از کشورهای جهان به ویژه ابرقدرت­هاست. این کشورها در تحقق این مهم از سیاست­ها و راهکارهای متنوعی به تناسب پیشرفت­های زمانی سود جسته­اند. در این نوشتار به برخی از مهم­ترین شیوه­های اعمال شده توسط دو کشور فرانسه و امریکا در گسترش زبان فرانسه و انگلیسی به منزلۀ دو زبان زنده و شایع پرداخته شده است. برخی از آن­چه تحت عنوان راهکار...