مورخین جهت مرتب­سازی وقایع از نظام­های گاهشماری رایج بهره می­گرفتند تا به وقایع خود بعد زمانی بخشیده و به اصطلاح انها را تاریخگذاری کنند. الگوهای تاریخگذاری وقایع و انگیزه­های پشت پرده انها مسئله تحقیق حاضر است.   زمینۀ این تحقیق تاریخنگاری سلسله­ای عصر صفوی است، که در آن می­توان سامانه­های مرتب­سازی وقایع را به دو دسته اصلی موضوعی و سالنگاری تقسیم کرد. نگاه ما به دنبال تحولاتی است که در این دو...

  مورخین جهت مرتب­سازی وقایع از نظام­های گاهشماری رایج بهره می­گرفتند تا به وقایع خود بعد زمانی بخشیده و به اصطلاح انها را تاریخگذاری کنند. الگوهای تاریخگذاری وقایع و انگیزه­های پشت پرده انها مسئله تحقیق حاضر است.   زمینۀ این تحقیق تاریخنگاری سلسله­ای عصر صفوی است، که در آن می­توان سامانه­های مرتب­سازی وقایع را به دو دسته اصلی موضوعی و سالنگاری تقسیم کرد. نگاه ما به دنبال تحولاتی است که در این ...

صنعت شیشه‌گری از فنون و دانش‌های قدیمی در ایران پیش از اسلام بوده که در دوران اسلامی همچنان تداوم یافته ‌است. این پژوهش به مطالعۀ ظروف شیشه‌ای دوران اسلامی موزه­های هگمتانه و آرامگاه بوعلی سینا همدان می‌پردازد. اشیاء شیشه‌ای نگهداری شده در این دو مجموعه از حفاری‌های غیرمجاز بدست آمده و تاکنون هیچ­گونه پژوهشی بر روی این ظروف انجام نشده ‌است. روش پژوهش به صورت توصیفی-تحلیلی است و بر اساس مقایسه ب...

حدود دو سده پس از ظهور اسلام، تولید سفال در سرتاسر سرزمین های اسلامی به تدریج دستخوش تغییراتی شگرف شد. در سرزمین های شرقی اسلام این تحولات هم زمان با آغاز نهضت ها و جنبش های ایرانی و تأسیس سلسله های مستقل مانند طاهریان و سامانیان صورت پذیرفت. مهم ترین سهم هنرمندان سامانی در ساخت سفال های اسلامی ابداع و تکامل سفال های منقوش گلابه ای است. این سفالینه ها با الگوهای تزیینی متنوعی همچون نقوش تجریدی،...

بخش عظیمی از روایات پیشوایان معصوم ما علیهم السلام، روایاتی است که پیرامون تفسیر آیات قرآن می باشد . پژوهش حاضر که نقش روایات در تفسیر قرآن نام دارد، در دو بخش مستقل به بررسی این روایات از جنبه های گوناگون پرداخته است و کوشیده تا هر مورد را با بیان نمونه هایی در ذیل آن عینی سازی و قابل فهم تر گرداند . در فصل اول به کلیات موضوع پرداخته شده است ؛ طرح تحقیق و مباحثی مقدماتی چون تعریف و تحلیل واژ...

یکی از بسترهای اختلافمیان فریقین، روایات تفسیری است. این روایات در فهم قرآن و احکام کارایی دارد ونوع تعامل مسلمانان با این روایات، در شکل گیری باورهای ایشان و استخراج احکامشرعی، تأثیر بسزایی دارد. این میان تعامل اهل سنت با روایات اهل بیت اهمیتیدوچندان دارد؛ چراکه سخن اهل بیت، نزد شیعه بس مهم است؛ به گونه ای که هیچ برخوردمغرضانه ای با سخنان ایشان را برنمی تابند و از سویی، اهل سنت نیز جایگاه والا...

حدود دو سده پس از ظهور اسلام، تولید سفال در سرتاسر سرزمین‌های اسلامی به‌تدریج دستخوش تغییراتی شگرف شد. در سرزمین‌های شرقی اسلام این تحولات هم‌زمان با آغاز نهضت‌ها و جنبش‌های ایرانی و تأسیس سلسله‌های مستقل مانند طاهریان و سامانیان صورت پذیرفت. مهم‌ترین سهم هنرمندان سامانی در ساخت سفال‌های اسلامی ابداع و تکامل سفال‌های منقوش گلابه‌ای است. این سفالینه‌ها با الگوهای تزیینی متنوعی همچون نقوش تجریدی،...

تاریخ‌گذاری نسبی در زبان‌شناسی تاریخی، مشخص کردن ترتیب زمانی دگرگونی‌های آوایی گوناگونی است که در واژگان یک زبان انجام می‌گیرد. این موضوع، از آن جهت اهمیت دارد که ترتیبِ زمانیِ گوناگونِ دگرگونی‌های آوایی، بر چگونگی دگرگونی آوایی واژگان زبان و یافته‌های حاصل از آن‌ها تأثیر می‌گذارد. در این مقاله، نمونه‌هایی از دگرگونی چند واژه در زبان‌های ایرانی بررسی شده‌است. هدف از انجام این امر،  فهم آن است که ک...