پژوهش حاضر به تحلیل بن مایه­های  داستانی  منظومه ی عزیز و نگار می­پردازد  که جزو قصه های فلکلور و عامیانه ای است که به صورت روایی و سینه به سینه  و در منطقه ای خاص نقل می شده است. منظومه­ای که بن مایه های داستانی آن از انواع حماسی، عاشقانه، شگفت انگیز و کرامت است. این منظومه ی محلی و عامیانه در منطقه ی طالقان، مورد هیچ گونه تحقیقی قرار نگرفته و معرفی آن در قدم اول از اهداف این پژوهش است. سیر ای...

پژوهش حاضر به تحلیل بن مایه­های  داستانی  منظومه‌ی عزیز و نگار می­پردازد  که جزو قصه‌های فلکلور و عامیانه‌ای است که به صورت روایی و سینه به سینه  و در منطقه‌ای خاص نقل می‌شده است. منظومه­ای که بن مایه‌های داستانی آن از انواع حماسی، عاشقانه، شگفت انگیز و کرامت است. این منظومه‌ی محلی و عامیانه در منطقه‌ی طالقان، مورد هیچ گونه تحقیقی قرار نگرفته و معرفی آن در قدم اول از اهداف این پژوهش است. سیر ا...

داستان آفرینش آدم (ص) از جمله قص ههای قرآنی است که آیات بسیاری به آاختصاص دارد. در این داستان به جنب ههای مختلف آفرینش تا هبوط آدم از بهشت الهی به زمین خاکی اشاره شده است. سجده فرشتگان در برابر آدم از جمله مواردی است که در آیاتی از قرآن آمده و مفسران درباره آن از چش ماندازهای مختلف بحث و بررسی کرد هاند. ادب فارسی که نیز سرشار از مفاهیم قرآنی است از این داستان و بن مای ههای آن بی بهره نیست. در ا...

داستان آفرینش آدم (ص) از جمله قص ههای قرآنی است که آیات بسیاری به آاختصاص دارد. در این داستان به جنب ههای مختلف آفرینش تا هبوط آدم از بهشت الهی به زمین خاکی اشاره شده است. سجده فرشتگان در برابر آدم از جمله مواردی است که در آیاتی از قرآن آمده و مفسران درباره آن از چش ماندازهای مختلف بحث و بررسی کرد هاند. ادب فارسی که نیز سرشار از مفاهیم قرآنی است از این داستان و بن مای ههای آن بی بهره نیست. در ا...

داستان پریان، قصه ای است که در آن شاهد اتفاقات ماوراءالطبیعی، شگفت انگیز در خلقت انسان هستیم، مقطع زمانی و مکانی در این داستان ها نامشخص و خیالی است. داستان لریِ «دخترِ دال»، حکایتِ «زادن اسطوره ای» دختری از درون تخم یک پرنده است که توسط دال (سیمرغ) در غاری در دل کوه پرورش می یابد. دختر دال با حیل? پیر زن اجیر شده ای گرفتار می شود ولی نهایتاً با کمک شاهزاده ای از دل نی ها باززاده می شود و با او ازد...

چکیده در میان قصه های بلند عامیان? کهن فارسی، ابومسلم نامه (و پیش درآمد آن جنیدنامه)، اسکندرنامه و فیروزشاه نامه پیرامون یکی از شخصیت های تاریخی یا حماسی شکل گرفته اند و به مرور زمان و با انگیزه های مختلف گویندگان و ناقلان آنها از سرگذشت واقعی و تاریخی اشخاص مذکور دور شده اند و به قصه بدل گردیده اند. چهار رمانس مورد بررسی، حاصل نزاع ها و درگیری های عقیدتی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی ایرانیان با...

در بیشترِ پژوهش­هایی که تا امروز درباره «آیین­های ایرانی» در ادب حماسی منتشر شده، شواهد عموماً محدود به شاهنامه بوده و در این حدود نیز آداب و رسوم نادر و درخور بحث از توجّه و بررسی به دور مانده است. در مقاله حاضر با مطالعه در ادب حماسیِ ایران به معنای کامل و دقیق این اصطلاح، چند نمونه از رسوم، ویژگی­ها و بن­مایه­های کمتر شناخته شده پهلوانی استخراج و تحلیل شده است. مطابقِ این چند آیین و مضمون داستانی...

افسانه های عامه بخشی از گنجینه ارزشمند فرهنگ هر ملت هستند. در آذربایجان ایران افسانه ها با نام «عاشیق» پیوندی ناگسستنی دارند؛ زیرا عاشیق­ ها پردازنده تمامی داستان های آذربایجان اعم از رزمی و بزمی و یا حماسی و عشقی بوده اند. یکی از این داستان ها، داستان اصلی و کرم است که قهرمان داستان به ققنوس مانند شده است، سراسر داستان با نغمه های قهرمان جان می گیرد، اما سرانجامِ او، همانند ققنوس سوختن است و خا...

در هر فرهنگ و دوره ای زنان جایگاه متفاوتی دارند که این امر از ملیت و طرز فکر آنها نشات می گیرد. در میان بسیاری از بن مایه ها ی شیوه های رفتاری شخصیت های زن، عشق و پیامد های آن نقش مهم وتعیین کننده ای ایفا می کنند. در اثر حماسی فارسی شاهنامه فردوسی زنان با نژاد و فرهنگ ایرانی و غیر ایرانی به شکل متفاوتی رفتار می کنند. به همین ترتیب در اثر حماسی آلمانی سرود نیبلونگن بن مایه عشق و اندوه و نوع عملک...

بررسی آثار حماسی- پهلوانی منثور فارسی که تحت تأثیر شاهنامه و پیرو سنّت روایی پدید آمده اند، یکی از حوزه هایی است که در جریان پژوهشی عصر حاضر مورد توجّه قرار نمی گیرند. امیرارسلان واپسین نمونه برجسته و اثرگذار جریان زوال یافته داستان های روایی فارسی است که در عصر قاجار به صورت نقّالی توسّط نقیب الممالک شیرازی روایت شده و به وسیله توران دخت، فرزند ناصرالدّین شاه به کتابت درآمده است. تأثیر و نفوذ این د...