«نقش حجر» عنوان مهم‌ترین سند موجود از وقف‌نامۀ بقعۀ شاهچراغ(ع) است. این وقف‌نامه در رمضان 947ق از سوی امیر محب‌الدین میرزا حبیب‌اللّه بن مرتضی شریفی، جدّ اعلای خاندان شریفی حسینی، صادر شده است و نسخۀ اصل آن در سنگ منقور و بر درگاه شمالی بقعۀ شاهچراغ(ع) نصب بوده است. وقف‌نامۀ نقش حجر اطلاعات مفیدی از موقوفات بقعۀ شاهچراغ(ع) به دست می‌دهد. هم‌چنین نکات شایان توجهی ا...

ابراهیم سلطان، نوادۀ تیمور، خوشنویس و کتیبه نگاری توانا بود و ازکتیبه هایش در بناهای شیراز بسیار یاد کرده اند. برخی از این کتیبه ها در بناهایی چون دارالصفا و دارالایتام و بقعۀ ظهیری بوده است که اکنون آگاهی چندانی از آنها در دست نیست. گویا او کتیبه ای هم برصفۀ آرامگاه سعدی نگاشته است. سه یادگاری رقم داراز این شاهزاده در کاخ تچر به جا مانده وکمال الدین ایناق نیز یادبودی به نام او بر طاقچۀ اول ایو...

در ایران قاجاری پناه بردن به امام‌زادگان برای دادخواهی و حل اختلاف امری معمول بود تحقیقات مختلف علت رواج بست‌نشینی در این دوره را درضعف حکومت قاجاری و نبود دستگاه قضایی کارآمد منحصر کرده‌اند. این مقاله رخداد بست‌نشینی را در کنار رخدادی دیگر، قسم خوردن در بقعۀ امام‌زاده، در قالب کارکردی واحد با عنوان رفع تعارضات اجتماعی تعریف می‌کند وبا رویکردی میان‌رشته‌ای و بر اساس تفسیر شواهد تاریخی و کالبدی ...

مردم ایران همواره پیوند عمیقی با طبیعت اطراف خود داشته‌اند و منظر فرهنگی آنها نیز در ارتباط با منظر طبیعی و متأثر از آن بوده است به ‌گونه‌ای که با بررسی اماکن مذهبی ایران به هم‌نشینی ثابت عناصر طبیعی در کنار مکان مقدس پی می‌بریم. این قبیل مناظر از کارکرد مذهبی صرف خود فراتر رفته‌اند و تعامل میان انسان و محیط، سبب ایجاد زمینه‌ای بالقوه برای عملکردهای اجتماعی و تفرجی در لوای ابعاد آیینی شده است. ...

در ایران قاجاری پناه بردن به امام زادگان برای دادخواهی و حل اختلاف امری معمول بود تحقیقات مختلف علت رواج بست نشینی در این دوره را درضعف حکومت قاجاری و نبود دستگاه قضایی کارآمد منحصر کرده اند. این مقاله رخداد بست نشینی را در کنار رخدادی دیگر، قسم خوردن در بقعۀ امام زاده، در قالب کارکردی واحد با عنوان رفع تعارضات اجتماعی تعریف می کند وبا رویکردی میان رشته ای و بر اساس تفسیر شواهد تاریخی و کالبدی ...

اسناد تاریخی بیانگر هویت و ارزش‌های ملی، مذهبی، هنری و تاریخی هر ملت است. شناخت عوامل سازندۀ کاغذ به شناخت فرهنگ‌های گذشته و تطور فنون مرتب بسیار کمک می‌کند. اسناد متعلق به بقعۀ شیخ صفی‌الدین اردبیلی از کهن‌ترین مجموعه اسناد شناخته‌شدۀ دورۀ اسلامی ایران است که با وجود ارزش‌های تاریخی منحصربه‌فرد، تا کنون تحقیقات و بررسی‌های آزمایشگاهی کاملی در حوزۀ شناخت فنی عوامل سازندۀ کاغذهای آن صورت نگرفته ...

مقبرۀ شاه‌عباس دوم صفوی در ضلع شمالی ضریح مطهر حضرت معصومه (س)، بقعه‌ای 12ضلعی با ارتفاع تقریبی 12 متر است که در سال 1077 ق. ساخته و با انواع تزئینات مختلف مانند نقاشی روی ازاره سنگی و گچ، طلاکاری و کتیبۀ سنگی تزئین شده است. در این مقالۀ توصیفی- تحلیلی، تغییرات به‌وجود آمده در ساختار بقعۀ شاه عباسی در طول زمان و آسیب‌های ایجاد شده بر بنا و تزئینات آن مورد بررسی قرار گرفته است. اگرچه تغییرات ساخ...

از جمله موضوعات قابل توجه در دورۀ صفویان، چگونگی ساختار دیوانی و ادارۀ آستانه‏هاست. در این دوره، رویکرد دینی صفویان، سبب گسترش کمّی و کیفی آستانه‏ها و در نتیجه پیچیدگی بیشتر ساختاری آن‏ها شد. از سوی دیگر، این گسترش همراه با افزایش هزینه‏های تعمیر و نگه‌داری بود که باید از منابعی تأمین می‏گردید. ضرورت تأمین چنین منابعی نیز به نوبه خود، سبب گسترش موقوفات و در پی آن توسعۀ بیشتر نظام دیوانی شد. با و...