دروغ پدیده‏ اجتماعی بسیار گسترده ای است با ابعاد بی‏شمار، پیچیده و بحث برانگیز. گستره معنای دروغ به وسعت فرهنگ‏ هاست. از این روست که مطالعه همه جانبه این پدیده قدری ناممکن به نظر می رسد. اما با اتخاذ رویکردی معین می توان از دریچه ای خاص دروغ و دروغگویی را بررسی کرد. دروغ‏گویی، از منظر اجتماعی، پدیده‏ ای ذاتی نیست و در روند اجتماعی شدن ما شکل می ‏گیرد و معنا می‏ یابد؛ چرا که انسان از بدو تولد در...

لاتور گرچه خود یک برساخت گرا است، منتقد سرسخت برساخت گرایی اجتماعی و نقطة مقابل آن، واقع گرایی متداول (که لاتور آن را خام می داند) است؛ مسئله و مشکل لاتور با این دو رویکرد برمی گردد به مبانی هستی شناختی و معرفت شناختی آن ها، یعنی تقابل سوژه ـ ابژه و نحوة ارتباط آن ها؛ به نظر وی، این تقابل چیزی جز شکاکیت و نسبی گرایی برای فلسفه، به ویژه فلسفة علم، در بر نداشته است. وی، با استفاده از نظریۀ کنش گر...

هر جامعه ای متناسب با شرایط اجتماعی و فرهنگی خود همواره با مسائل خاصی روبه روست. تشخیص، اهمیت و اولویت این مسائل نیز با توجه به شرایط زمانی و مکانی هر جامعه ای می تواند متفاوت باشد. بنابراین، تشخیص و اولویت مسائل اجتماعی در تمام جوامع یکسان نیست. مقاله حاضر با توجه به این موضوع در پی ارائه تحلیلی جامعه شناختی از ماهیت و اولویت مسائل اجتماعی در ایران است. برای این منظور، ابتدا ملاک های تشخیص و ا...

مقالة حاضر به موضوع برساخت اجتماعی ناتوانی در جامعه می پردازد. مسئلة اساسی این است که ناتوانی چگونه و با چه سازوکاری در جامعه تولید و بازتولید می شود. این مقاله مطرح می سازد که مهم ترین عوامل اجتماعی برساخت ناتوانی، تبعیضی است که در نهادها و ساختارهای اجتماعی جامعه به شکل پیچیده، مؤثر و محیلی عمل می‏کند و بدین سان معلولان و جامعه را به مسائل جدی اجتماعی مبتلا می سازد. این مقاله با استفاده از نت...

آلن فرانکلین[i] فیزیک دان و فیلسوف معاصری است که دربارة آزمایش های فیزیکی و برساخت گرایی اجتماعی موضع هایی نسبتاً افراطی در پیش گرفته است. او با ارائة مدلی که ما آن را عقلانیت عمل گرایانه می خوانیم قصد توجیه منطق علمی و امکان وقوع آزمایش های فیصله بخش را دارد. او می خواهد تز «احتمال وقوع» که یکی از اصول اساسی و مهم برساخت گرایی اجتماعی است را زیر سؤال ببرد. گرچه او از ارائة یک عقلانیت منحصر به ف...

تغییرات سریع و گسترده ی شهر تهران، در برهه های متفاوت تاریخی، آن را با مسائل اجتماعی متفاوت روبرو ساخته است. به عبارتی با تحولات شهر، کم و کیف مسائل اجتماعی آن نیز تحول یافته و از شرایط اجتماعی تأثیر پذیرفته است. در این رساله ما برآن بودیم تا به بررسی چیستی مسائل اجتماعی در برهه های زمانی متفاوت دوران پس از انقلاب تا به امروز بپردازیم و تأثیر شرایط اجتماعی را بر آنها بررسی کنیم. درواقع توجه خود...

مقالة حاضر به موضوع برساخت اجتماعی ناتوانی در جامعه می‌پردازد. مسئلة اساسی این است که ناتوانی چگونه و با چه سازوکاری در جامعه تولید و بازتولید می‌شود. این مقاله مطرح می‌سازد که مهم‌ترین عوامل اجتماعی برساخت ناتوانی، تبعیضی است که در نهادها و ساختارهای اجتماعی جامعه به شکل پیچیده، مؤثر و محیلی عمل می‏کند و بدین‌سان معلولان و جامعه را به مسائل جدی اجتماعی مبتلا می‌سازد. این مقاله‌‌ با استفاده از ...

این مقاله با هدف فهم برساخت اجتماعی اجرای مهریه در میان زنان درگیر با این مساله و انگیزه های اصلی آنان از انجام چنین عملی و با بکارگیری روش های تحقیق کیفی به ویژه نظریه بنیانی صورت گرفته است. به منظور نیل به چنین هدفی، ۲۶ نفر از زنان درگیر با مساله اجرای مهریه که در یکی از شعب دادگاه خانواده شهر شیراز تشکیل پرونده داده و حاضر به مشارکت در این پژوهش بودند، با استفاده از مصاحبه های کیفی و عمیق مو...

پژوهش حاضر با هدف کاوش کیفی فرایندهای برساخت هویت اجتماعی در میان دانشجویان بلوچ صورت گرفته و برای این منظور از نظریة زمینه‌ای استفاده شده است. مشارکت‌کنندگان دانشجویان بلوچ مقطع ارشد و دکتری دانشگاه‌های دولتی هستند. داده‌ها به‌کمک مصاحبة عمیق به‌دست آمد و مصاحبه‌ها تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. تحلیل داده‌ها با استفاده از کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام شد که نتیجة تحلیل آن‌ها دستیابی ...