شد از خروج ریاحین چو آسمان روشن  زمین به اختر میمون و طالع مسعود  بجز چاپ‏هاى خلخالى، پژمان، و قزوینى - غنى، تقریبا همه چاپ‏هاى دیگر دیوان حافظ، در بیت بالا به جاى "خروج"، واژه "بروج" را ضبط کرده‏اند. شارحان نیز اغلب به معناى واژه خروج در این بیت التفاتى نداشته‏اند. این کم‏توجهى به لفظ "خروج" شاید به دلیل ارتباط آشکار میان نسخه بدل‏هاى دیگر (بروج) با کلمات؛ آسمان، روشن، زمین، اختر، طالع، می...

نظامی‌گنجوی از شاعران مشهور ادبیات فارسی است که از دیرزمان. شعر او را محتاج شرح و تفسیر دانسته‌اند. یکی از دلایل پیچیدگی شعر نظامی، به‌ کارگیری دقیق اصطلاحات نجومی و استفاده‌ از ظرفیت‌های فراوان تصویرآفرینی بروج و اجرام آسمانی است. در این نوشتار، بیت: خوشه کزو سنبل تر ساخته سنبله را بر اسد انداخته که در مقدمه مخرن‌الاسرار و در باب معراج پیامبر (ص) آمده، تشریح شده است. شارحان مخزن‌الاسرار، به د...

نظامی گنجوی از شاعران مشهور ادبیات فارسی است که از دیرزمان. شعر او را محتاج شرح و تفسیر دانسته اند. یکی از دلایل پیچیدگی شعر نظامی، به کارگیری دقیق اصطلاحات نجومی و استفاده از ظرفیت های فراوان تصویرآفرینی بروج و اجرام آسمانی است. در این نوشتار، بیت: خوشه کزو سنبل تر ساخته سنبله را بر اسد انداخته که در مقدمه مخرن الاسرار و در باب معراج پیامبر (ص) آمده، تشریح شده است. شارحان مخزن الاسرار، به دل...

چکیده این رساله با عنوان تفسیر روایی أهل بیت? با محوریت سوره های إنفطار، مطفّفین، إنشقاق و بروج می باشد. هدف از ارائه ی این تحقیق دستیابی به آراء تفسیری أهل بیت? و فهم آیات سوره های مورد نظر با توجه به روایات معصومین، با هدف تأکید و اهمیّت بخشی به نقشی که روایات در فهم و تفسیر قرآن می توانند ایفا کنند می باشد. تحقیق مزبور دارای دو دامنه ی قرآنی و روایی است که دامنه ی قرآنی آن طایفه های آیات در ...

پهنه گسلی آشخانه با امتداد خاوری- باختری تا شمال‌ باختری- جنوب‌ خاوری در بخش شمال‌ خاور ایران میان پهنه‌های زمین‌ساختی البرز و کپه­داغ جای گرفته است. در هشت پیمایش عمود بر پهنه گسلی ویژگی‌های هندسی و نشانگرهای جنبشی مانند ساختار S-C، چین­های نامتقارن، خطوط لغزشی و پله‎های گسلی اندازه‌گیری شد. با رسم نمودارهای استریوگرافی عناصر ساختاری و رسم مقاطع عرضی، پهنه گسلی آشخانه سازوکار چیره وارون با مؤل...

عصر اخوان الصفا، عصر آشنایی و تعامل فرهنگ ها و تمدن های گوناگون با یکدیگر بود . اخوانالصفا به این گوناگونی توجه داشتند؛ به طوری که در نظام فکری آن ها عواملی از قبیل تنوع شرایطآب و هوایی، گوناگونی منابع و ثروت های طبیعی، شیوه بهره برداری از این منابع، نوع خوراک وپوشاک و گرایش های متنوع به صنایع، گوناگونی اخلاق انسان ها  که ناشی از اخلاط و مزاج بدنو تأثیرات بروج و کواکب و شیوه تعلیم و تربیت است  ...

در این پژوهش، سه روش اندازه گیری خروج از مرکز مدار زمین- خورشید در اخترشناسی باستان و ادوار میانه، یعنی روش فصول، روش اوساط بروج و روش سه نقطه ای، معرّفی و میزان دقّت آنها از دو جنبه بررسی می شود: اوّل، محدوده دقّت ذاتی روش و حسّاسیّت آن به مقادیر ورودی و دوم، میزان دقّت از حیث بررسی موردی مقادیر تاریخی به دست آمده در ادوار میانه اسلامی. در جنبۀ نخست، چنین نتیجه شده است که میزان دقّت ذاتی هر روش از روش...

عصر اخوان الصفا، عصر آشنایی و تعامل فرهنگ ها و تمدن های گوناگون با یکدیگر بود . اخوانالصفا به این گوناگونی توجه داشتند؛ به طوری که در نظام فکری آن ها عواملی از قبیل تنوع شرایطآب و هوایی، گوناگونی منابع و ثروت های طبیعی، شیوه بهره برداری از این منابع، نوع خوراک وپوشاک و گرایش های متنوع به صنایع، گوناگونی اخلاق انسان ها  که ناشی از اخلاط و مزاج بدنو تأثیرات بروج و کواکب و شیوه تعلیم و تربیت است  ...

قرآن تصویر شگفت تقابل کفر و ایمان اصحاب اخدود را طی پنج آیه سوره بروج (چهار تا هشت) آورده است. از زمان و مکان وقوع این حادثه شگفت و عاملان انسانی آن سخنی به میان نیامده است. از دهه های آغازین اسلام، مفسرین و اندیشمندان علوم قرآنی، در مجالس تفسیر قرآن مساجد، به بررسی اصحاب اخدود می پرداختند. اولین گزارشها، از طریق مسیحیانی که از نجران به کوفه و مراکز علمی مسلمانان مهاجرت کرده بودند، میان مسلمین ...

یکی از پدیده های رازناک جهان ما خواب و رؤیاست. در این پدیده اشیا، به صورت نمادین ظاهر می شود و از این رو برای دریافت مفهوم حقیقی آنها، باید به تعبیر و واکاوی آنها پرداخت. واکاوی و تعبیر نمادهای رؤیا از دیر باز معمول بوده و گرد آوری و تدوین آنها باعث بوجود آمدن خوابنامه‌ها شده است. در خوابنامه‌های فارسی، نمادهای بسیاری به زن و مسائل زنانه گزارده شده اند. بررسی و تحلیل این نمادها می تواند تصویر ر...