زمین و اختصاص آن به فعالیت‏ هاى مختلف شهرى نظیر سکونت، کار، فراغت و غیره یا به عبارت دیگر برنامه‏ ریزى کاربرى زمین همواره یک فعالیت اساسى و مهم در عمران شهرى بوده است. برنامه‏ ریزى کاربرى زمین در طول تاریخ شهر سازى و عمران شهرى به ویژه در قرن گذشته رویکردها و دیدگاه هاى مختلفى داشته است. هر یک از این دیدگاه ها به نوبه خود این علم را تحت تأثیر قرار داده و مقدارى از اهداف آن را برآورده کرده ‏اند...

با وجود پیشرفتى که در کنترل آلودگى هوا در مکان هاى مخصوصى صورت گرفته است، نواحى شهرى شاهد افزایش نگرانی هاى زیست ‏محیطى از لحاظ آلودگى هوا هستند. کیفیت هوا یکى از نگرانى‏ هاى اصلى در این زمینه به شمار مى‏ رود. نتایج چندین تحقیق در این مورد بیانگر آن است که شکل شهر و توزیع کاربرى اراضى مشخص کننده موقعیت منابع انتشار آلودگى و الگوى ترافیک شهرى بوده و بر کیفیت هواى آن تأثیر مى‏ گذارد. در این مقاله...

سیل عبارت از یک جریان آب شدید استثنایى است که امکان دارد از بستر طبیعى رودخانه لبریز شده و اراضى اطراف بستر را اشغال نماید. سیل مى تواند نتیجه ریزش باران هاى شدید، ذوب سریع برف و یخ و یا تخریب سدها باشد. علت وجود این فرایند هرچه باشد وقتى که وارد مناطق شهرى گردد موجب ایجاد خسارات و گاهى تلفات زیادى مى گردد، زیرا که شهر در جریان رشد و توسعه خود فضاهاى هیدرولوژیکى طبیعى(مسیلها و بسترهاى رودخانه) ...

سیستم‏ هاى اطلاعات جغرافیایى و تکنولوژى‏ هاى اطلاعات کامپیوترى مربوط به آن به طور معمول در برنامه‏ ریزى و مدیریت در عصر حاضر به کار مى‏ رود. بخش مهمى از پشتوانه تئوریک و متودولوژیک سیستم اطلاعات جغرافیایى، ریشه در انقلاب «کمّى و کیفیتى» جغرافیا دارد. از این رو جاى تعجب نیست که اغلب سیستم اطلاعات جغرافیایى را متهم مى‏ کنند که ذاتاً وابسته به «راسیونالیسم» و «پوزیتیویسم» بوده، بنابراین براى استفاده...

هدف اصلى این تحقیق، اهمیت تغییرات کاربرى اراضى شهرستان گرگان با استفاده از داده‏ هاى سنجش از دور مى‏ باشد. در واقع سنجش از دور در بسیارى از زمینه ‏هاى علمى و تحقیقاتى کاربردهاى گسترده ‏اى دارد. امکان تصویربردارى دوره ‏اى مرتب و نیز امکان ارسال بى وقفه تصویرهاى ماهواره‏اى دو عامل بسیار مهم در استفاده از اطلاعات ماهواره‏ا ى به شمار مى‏ رود. این مزایا به کارشناسان رشته‏ هاى گوناگون کمک مى‏ کند تا ...

گسترش شهر و شهرنشینى و افزایش تدریجى تعداد شهرهاى بزرگ در جهان به خصوص در کشورهاى درحال توسعه و از جمله ایران، از یک طرف و رشد شهرها، تمرکز و تجمع جمعیت و افزایش بارگذاری­ هاى محیطى و اقتصادى بر بستر آنها از طرف دیگر، ضمن توجه بیشتر به شهرها، منجر به پذیرش نقش ها و عملکردهاى متعدد شده است.  یکى از موضوع ­هایى که بیشتر شهرهاى بزرگ جهان با آن دست به گریبان هستند، موضوع حوادث طبیعى است .با ت...

مدل سازى و کنترل مستمر کیفیت محیطى شهرى (نظارت برمحیط زیست شهرى)، نیازمند اطلاعات به روز و پیوست ه‏اى در ارتباط با مدل توزیع حرارت، آلودگى‏ ها، جمعیت، امنیت، صنعت و مدیریت حوادث است. دورکارى دانشى است که با استفاده از یک سرى اندازه‏ گیری هاى از فاصله دور بدون هیچگونه تماس فیزیکى، اطلاعات مفید و قابل استفاده‏ اى را متناسب با عرصه‏ هاى مختلف برنامه ‏ریزى شهرى نوید مى‏ دهد. اساس کار دورکاوى بر اند...

سیستم ‏هاى اطلاعات جغرافیایى با مدیریت منابع اطلاعات حمل ونقل و ایجاد ارتباط متقابل با آن‏ها سبب تسهیل دسترسى به اطلاعات ترافیکى و خدماتى مى‏ گردد. در واقع هدف از ایجاد GIS براى سیستم حمل ونقل، تشکیل یک پایگاه اطلاعاتى مرتبط میان اطلاعات حمل و نقل و GIS مى ‏باشد. در این مقاله برآنیم که با استفاده از روش توصیفى- تحلیلى به توضیح و تبیین عملى کاربردهاى نرم افزار GISدر زمینه حمل و نقل پرداخته و نحو...

امروزه ثابت شده است که مدیریت کارآمد شهرى بدون استفاده از اطلاعات به روز در مورد کاربرى‏ ها و روند تغییرات آن، نوع و وسعت فعالیت ‏ها، رشد کالبدى شهر و... عملى نیست. از این رو نیاز به تجهیزات اطلاعاتى متنوعى در این راستا، پدید آمده است و حجم اطلاعات به هنگام سازمانهاى مرتبط با امور شهرى فزونى یافته است. سیستم تعیین موقعیت جهانى (GPS) به عنوان یکى از مهمترین و قابل اعتمادترین تکنولوژى‏هاى ت...

براى مقابله و پیشگیرى از کاهش اثرات بلایاى طبیعى نظیر زلزله علاوه بر مباحث فنى با مدیریت بحران و برنامه‏ ریزى چگونگى مقابله با بحران هاى ناشى از بلایاى طبیعى نیز روبرو هستیم و اگر مسائل احتمالى ناشى از بحران پیش‏ بینى نگردند هزینه بازسازى و اصلاح خسارات ناشى از بحران بسیار بالا خواهد بود. بحران­هاى ناشى از حوادث طبیعى آثار قابل توجهى از نظر اجتماعى- روانى و اقتصادى بر جامعه خواهد داشت. بن...