در میان رویکردهای گوناگون نقد و بررسی آثار ادبی که از ابتدای قرن بیستم شکل گرفت، نقد روانکاوانه ی آثار هنری و تحلیل متون ادبی از منظر روانشناسی از ویژگی خاصی برخوردار است. فروید به عنوان بنیانگذار روانکاوی توانست با توجه به دریافت های جدید و نوآورانه ی خویش از روان انسان و کشف ابعاد جدیدی از وجود آدمی، قرائت تازه ای را از متون ادبی و اساطیری و آثار هنری به مخاطبان خود ارائه دهد. توجه وی به تحلی...

نقد روانکاوانه، به عنوان حاصل تلاقی روانکاوی با آثار و نظریه های هنری، بر مبنای مفاهیم و روش هایی که مهمترین نظریه پردازان روانکاوی، زیگموند فروید و ژاک لاکان، بنیاد نهاده اند، سعی در خوانشی متفاوت از آثار هنری دارد. متن هنری، لذت خود را به مخاطبان منتقل نمی کند، بلکه اجازه می دهد افراد به منابع لذت در ناخودآگاه خود دست یابند. نقد روانکاوانه متن را به قصد یافتن ساختارهایی که موجب خلق چنین لذتی ...

در بررسی آثار هنری به طور کلی، از رهیافت های گوناگون در نقد و سنجش و بازخوانی آثار استفاده می شود. بررسی روانکاوانه یا نقد روانکاوانه ی آثار هنری یکی از شیوه های رایج بررسی این آثار است.نظریه روانکاوی در آغاز سده ی بیستم وکمابیش هم زمان با پیدایی صنعت- هنر سینما شکل گرفت .و همچون پدیده ی تصویر متحرک ، تاثیری ماندگار و بنیادین بر ذهنیت حاکم درسال های آغازین قرن بیستم به جا نهاد و بسیاری از تصورا...

برونو بتلهایم روانکاو و روانشناس اتریشی، در کتاب کاربردهای افسون به بررسی قصه های پریان می پردازد. وی با توجه به رویکردهای روانکاوی فروید قصه های پریان را تحلیل می کند و بر اهمیت قصه در رشد روانی کودک تأکید می ورزد. بتلهایم در تحلیل خود به اصولی چون: خوش بینی، لذت در برابر واقعیت، جایگزین سازی در برابر شناخت آگاهانه، برون افکنی، دگردیسی ، یگانه کردن طبیعت دوگانه، و... توجه دارد. تاکنون دربار? ق...

یکی از روشهای نقد روانکاوانه بر اساس روانکاوی یونگ که به روان شناسی تحلیلی معروف است، صورت می پذیرد. نقد روانکاوانه بر اساس نظریات یونگ، نقد کهن الگویی نیز نامیده می شود. در این روش از نقد، نمادها و تصاویر کهن الگویی مورد بررسی قرار می گیرند. یونگ، معتقد بود که روان آدمی دارای سه بخش است: ضمیر خودآگاه، ضمیر ناخودآگاه شخصی، ضمیر ناخودآگاه جمعی. ضمیر ناخودآگاه جمعی بخشی از روان است که در تمام افر...

«سه قطره خون» در زمره ی شناخته شده ترین آثار صادق هدایت قرار دارد و داستانی است که هم توجّهِ عامِ بسیاری از خوانندگان علاقه مند به ادبیات را به خود معطوف کرده و هم توجّهِ خاصِ عده ی زیادی از پژوهشگران و منتقدان ادبی را. راوی و شخصیت اصلی داستان که در آسایشگاهی روانی بستری شده است، توصیفی از سایر بیماران و نیز شرحی از رویدادی آسیب زا در زندگیِ گذشته ی خود به دست می دهد که از هر حیث روایتی نامنتظم و نام...

این جستار ، بر بنیاد دیدگاه های فروید به طرح دیدگاهی ادبی ـ روانکاوانه می پردازد؛ اساس این دیدگاه، بر یافتن پاسخِ این پرسش استوار است که آیا می توان به وسیله ی نقد روانکاوانه ی داستان سیاوش، پیوندی در میانه ی رخدادهای این داستان با تغییر احکام فرامنیِ قوم ایرانی، یافت؟ با چنین رویکردی است که یک دیدگاهی نوین ادبی ـ روان کاوانه، هم راستا با پرسش فوق مطرح می گردد: سیاوش، قربانی گذارِ فرامنِ قوم ایرانی...