بینامتنی، نظریه ای است که به روابط بین متون می­پردازد. این نظریه را منتقد فرانسوی ژولیا کریستوا در آغاز دهه شصت قرن بیستم میلادی در مباحث خویش مطرح کرده است. امروزه این پدیده­ی هنری به عنوان یکی از موضوعات مهم نقد ادبی معاصر با نام «تناص» شناخته می­شود. طبق گفتمان شعر شیعی، تناص بخش گسترده ای از آن را تشکیل می­دهد و همین امر منجر به خوانش عمیق­تر شعر شیعه شده­است. بررسی شعر معاصر شیعه در جنبش ب...

بینامتنیِ شخصیّت های ادبی ـ تاریخی، یکی از فنون هنری شعر است که در دورۀ معاصر، فراوان توسط شاعران معاصر عرب به کار می رود؛ در میان این شخصیّت ها، شاعران کلاسیک گذشته به سبب نزدیکی فکری و ذوقی ای که با شاعران معاصر عرب دارند، سهم بیشتری از این فراخوانی را به خود اختصاص می دهند. در میان شاعران گذشته، بینامتنی ابوالعلاء المعرّی که به عنوان فیلسوف الشّعراء شناخته شده و نظرات فلسفی و طرز زندگی عجیبی داشت...

در این مقاله، پدیدۀ بینامتنی قرآنی و مفاهیم آن را در نمونه‏هایی از شعر ابو‏تمام بررسی می‏کنیم، روابط و کنش دوسویه بین قرآن و متن شعر این شاعر را نشان می‏دهیم و تأثیر آن را در تولید معنا بیان می‏کنیم. پدیدۀ بینامتنی قرآنی دارای جنبه‏های هنری و شیوه‏های سبک‏شناسی گوناگونی است. در این پژوهش، نوع ارتباط شاعر را با قرآن نشان می‏دهیم و بر‏مبنای نوع کارکرد، شکل‏های متفاوتی از بینامتنی قرآنی را تحلیل م...

هر چند اصطلاح بینامتنی در دهه­های اخیر مطرح شده است، اما این پدیده با همه­ی انواع خود از دیرباز در ادبیات اسلامی کاربرد داشته است. شایع­ترین نوع این پدیده، کاربرد آیات، واژگان و معانی قرآنی یعنی اقتباس در آثار ادبی است. ادیبان و شاعران معاصر نیز به این امر بی­توجه نبوده­اند. یکی از شاعران معاصر عرب که از مضامین و واژه­های قرآنی بسیار سود جسته و جایگاه ویژه­ای را در این عرصه به خود اختصاص داده ا...

چکیده در این مقاله، ضمن بیان مفهوم بینامتنی و انواع آن، پرسش­هایی در مورد چگونگی کاربرد بینامتنی قرآنی در شعر زهاوی مطرح شده است. خلاصه­ای از  قصیده ( انقلابی در دوزخ ) از سروده­های این شاعر می­آید و هدف اصلی آن بیان می­شود. در ادامه به انواع مختلف بینامتنی که در اشعار زهاوی بسامد بیشتری دارد، اشاره می­شود که از جمله آن می­توان از مواردی چون: بینامتنی فواصل آیات، واسلوب وترکیب ها ومفردات قرآنی ...

بینامتنی یکی از رویکرد­های نقد ادبی جدید است که روابط بین متون را مورد بررسی قرار می­دهد. این نظریه را که ژولیا کریستوا بین سالهای 1966 تا 1967در ضمن مباحث نقدی خود مطرح نمود، امروزه در ادب عربی به نام «تناص» شناخته می­شود. بر اساس این نظریه، متن پایدار وجود ندارد و هر متنی حاصل تعامل با متون قدیم یا معاصر خود است و یا به عبارتی دیگر، هر متنی، بینامتنی است. محمود سامی بارودی پیشوای شعر معاصر عر...

ارتباط متن شریف نهج البلاغه با قرآن از وجوه مختلف قابل بررسی است. یکی از این ابعاد تحلیل مناسبات بینامتنی و زمینه­های شکل­گیری و تأثیر قرآن در شکل­گیری آن است. مناسبات بینامتنی وجوه مختلفی را شامل می‌شود. نوشتار حاضر با هدف نشان‌دادن این ارتباط بین قرآن و نهج البلاغه، مناسبات بینامتنی را در عناصر تصویرساز مورد بررسی قرار داده است. بدین منظور با روش توصیفی- تحلیلی وجوه اشتراک را شناسایی و تحلیل ...

پژوهش پیش‌رو به بررسی قصیده جداریه 2000 محمود درویش می‌پردازد؛ این قصیده از لحاظ ارزش ادبی و هنری بهترین شاهکار درویش در عرصه‌ ادبیات است. شاعر بر آن است تا تمامی استعدادو تجربیات ادبی خود را در سرودن این قصیده بکار گیرد، به همین دلیل این سروده  را وصیت نامه‌شعری و رمز جاودانگی خود قلمداد می‌کند. روشی که در این بحث انتخاب کرده‌ایم روش تحلیلی – توصیفی است، به این شکل که ابتدا متن قصیده را ترجمه ...