«ایدز» یکى از بحران‏هاى رو به گسترش در دنیا و از جمله کشور ما به شمار مى‏رود. از این رو گشودن باب جدید مسائل ایدز در فقه، ضرورى به نظر مى‏رسد. همچنین قواعد فقهى مى‏تواند نسبت به پرداخت مسائل جدید، راهگشا باشد.آمار مراکز رسمى، حاکى از گسترش ایدز در ایران و لزوم توجه همه جانبه بدین آسیب بزرگ اجتماعى است.یکى از مسائل مهم در این باره، وظیفه حکومت اسلامى نسبت به پدیده ایدز و افراد مبتلا به آن است. ب...

 سنت حسنه وقف پشتوانه اقتصادى اهداف بلند انسانى است که در طول تاریخ با توجه به سطح زندگى مردم براى رشد فرهنگ و دانش بشرى، تأثیرى بس سترگ داشته است. اکنون با تغییر نوع زندگى و گسترش نقش ابزارهاى مالى در توسعه و رشد کشورها، با پیوند بین نهاد مبارک وقف و پول، مى‏توان از این ظرفیت بالقوه براى کاهش هزینه‏هاى اجتماعى و رشد و تعالى جوامع گام برداشت. در آثار اسلامى، مفهوم وقف با لزوم حفظ عین موقوفه و ع...

وام‏هاى متعارف و معاملات قرضى بانک‏ها، گاهى به صورت ودیعه گذاشتن مال (سپرده‏گذارى) در بانک با دریافت سود انجام مى‏شود، و گاهى به صورت وام‏هاى بهره‏دار بانکى است. سود مورد دوم غالباً بیشتر از مورد اوّل است و این مقدار تفاوت، سود بانکى را تشکیل مى‏دهد.محور بحث این است که آیا مى‏توان چنین معامله‏اى را از عنوان حرام یعنى »قرض ربوى« خارج و در عنوان غیرحرام داخل کرد؟

اهتمام به ثبت و ضبط قواعد فقهى که بر اساس آنها احکام شرعى از مصادر آن استنباط مى‏شود، رو به گسترش و افزایش است، آن هم به نسبت سطح پیشرفت‏هاى علمى که فقه اهل‏بیت)ع( به برکت وجود فقیهان از آن بهره‏مند است. فقیهان به قواعد فقهى توجه دارند، چنان‏که شمارى دیگر از آنان به شیوه استنباط نیز توجه مى‏کنند که مشتاق آموزش روش استنباط به فقه‏پژوهانند. بررسى پیشرفت‏هاى روند تألیفات و نگارش‏هاى فقهى امامیه ن...

در این مقاله روش فقهى شیخ بهایى را بررسى خواهیم کرد; در بخش اول روش شیخ در استنباط و تقریر احکام را مورد تحلیل قرار مى‏دهیم تا معلوم شود که شیخ چه سبکى را در نگارش فقه به کار بسته، و چه نوع ادله‏اى را در استنباط حکم شرعى دخیل مى‏داند; و در بخش دوم به ویژگى آثار فقهى و اصولى ایشان مى‏پردازیم و نکات مهم و دقیق فقهى و اصولى و بعضاً رجالى، که شیخ در خلال استنباطهاى فقهى و استخراج احکام شرعى اشاره کر...

»فقه اجتماعى« در مقابل »فقه فردى«، نگرشى کل‏نگر و حاکم بر تمام ابواب فقه است. در این نگاه، استنباطهاى فقهى باید براساس فقه اداره نظام اجتماعى انجام شود و تمامى ابواب فقه ناظر به امور اجتماع و اداره کشور باشد. ازاین‏رو گستره‏اى که در فقه اجتماعى مورد بحث قرار مى‏گیرد، تمامى ابواب و مسائل فقه خواهد بود; زیرا اجتماع و نظام اسلامى، شئون و زوایاى مختلفى دارد; مباحثى در حوزه اقتصاد، فرهنگ، حقوق، سیاس...

مذاق شرع یا ذوق شارع، از اصطلاحاتى است که در میان فقهاى متأخر و معاصر مطرح شده است. در این مقاله، سعى شده چیستى آن را مشخص کرده، سپس به مستندات و قلمرو آن پرداخته شود تا گستردگى ابعاد آن در ابواب فقهى، معین شود. آن گاه به اعتبار و حجیت آن پرداخته مى‏شود تا گستردگى ابعاد آن در ابعاد فقهى، روشن شود. آن‏گاه اعتبار و حجیت آن بررسى شده، در نهایت، این موضوع ارزیابى مى‏شود تا قوت و ضعف آن مشخص شود و ج...

 نقد و بررسى کتاب »زبدةالبیان« اثر محقق اردبیلى است. محقق اردبیلى، از فقیهان قرن نهم و پرورده حوزه علمیه نجف است. اثر حاضر، که در موضوع آیات الأحکام نگارش یافته، از تفاسیر معتبرى چون مجمع البیان طبرسى، کشّاف زمخشرى، تفسیر بیضاوى و کنزالعرفان فاضل مقداد بسیار بهره جسته است. وى در تفسیر آیات، بارها از اسباب نزول کمک گرفته و معتقد است که آیه با مورد و سبب نزول، تخصیص نمى‌خورد. وى در زمینه فتواى فقه...