حروفیه از سلسله جنبش های صوفی مسلک است که در شمال ایران و خراسان توسط فضل الله استرآبادی (796-740ه ق) پایه گذاری شده و توسط خلفای وی در مناطق مختلف همچون آناتولی و آذربایجان گسترش یافته و در اعتقادات پسیخانیان و سربازان ینی چری در عثمانی اثر گذاشت. این جنبش برخوردار از پاره ای عقاید و افکار به خصوص است که بهره گیری از حروف و اعداد اساس آن را تشکیل می دهد. مجموعه این باورها طی ادوار تاریخی، تکام...

فضل الله نعیمی استرآبادی در قرن هشتم هجری آیینی را پی نهاد که هر چند از اندیشه های فرق دیگر متأثر بود، به نوبه خود در شکل گیری اندیشه­ها و جریان های دیگر اثرگذار گردید. افکار و اندیشه­های حروفیه مورد توجه شخصیت های سیاسی و علمی روزگار خود و جریان های سیاسی و فکری دوران پس از خود واقع شد. اصفهان از جمله شهرهایی بود که از موقع مطرح شدن اندیشه های فضل الله نعیمی بستر مناسبی جهت رشد و نشر اندیشه ها...

بکتاشیه از طریقت های مهم صوفیانه در آناتولی است که مؤسس آن، حاج بکتاش ولی، در نیمه اول قرن هفتم هجری از خراسان به آناتولی مهاجرت کرد. ورود او به آناتولی با قیام باباییان هم­زمان بود و احتمالاً حاج بکتاش ولی، خلیفة بابا الیاس خراسانی، رهبر این قیام بود. حاج بکتاش با پرهیز از رویارویی نظامی با دولت سلجوقیان روم، مسیر فکری باباییان را دنبال کرد و با بهره گیری از عناصری، چون باورهای مذهبی ترکان قبل ...

هنرمندان همواره در آثارشان متجلی می شوند، خاصه شعرا و نویسند گان، که آیینه ی هنرشان منعکس کننده ی احوال و شخصیت آنهاست. «عمادالدّین نسیمی» از شاعران عارف مسلک که در قرن نهم می زیست در نگاه کلی از دو منظر عرفانی و ادبی تحقیق و بررسی می باشد. او از پیروان حروفیه بوده ودارای مکتب خاص خود می باشد. نگرش او نیز مانند دیگر همفکران اوست که جهان ر ا به صورت حروف ترسیم کرده، و بر اساس آن به مسائل جهان می ...

فضل الله نعیمی استرآبادی در قرن هشتم هجری آیینی را پی نهاد که هر چند از اندیشه های فرق دیگر متأثر بود، به نوبه خود در شکل گیری اندیشه­ها و جریان های دیگر اثرگذار گردید. افکار و اندیشه­های حروفیه مورد توجه شخصیت های سیاسی و علمی روزگار خود و جریان های سیاسی و فکری دوران پس از خود واقع شد. اصفهان از جمله شهرهایی بود که از موقع مطرح شدن اندیشه های فضل الله نعیمی بستر مناسبی جهت رشد و نشر اندیشه ها...

رساله حاضر،تصحیح و تحقیق نسخه خطی مصباح الارواح اثر عامی شروی یزدی، تألیف 821 ق است.رساله شامل سه بخش مقدمه،متن اثر و تعلیقات است.در بخش مقدمه ابتدا توضیحاتی درباره موضوع اثر آمده است. موضوع مصباح،عرفان و تصوف است که نویسنده در آن اشاراتی به برخی از عقاید معتدل فرقه حروفیه داشته است.بحث های عرفانی موجود در اثر، مباحث چندان تازه ای نیستندو در آثار قبل و بعد از عامی نیز نمود داشته اند، اما او مطا...

کتاب بیان الواقع متنی است فلسفی-عرفانی از متون حروفیه، به نثری آمیخته به نظم، درباره مبدأ و معاد و نفس انسانی که توسط عالمی از فرقه حروفیه، به نام میر شریف شیرازی که در سده نهم ه.ق برای شخصی به نام وزیر زین الدین شیخ علی، نوشته شده است. از جزئیات زندگی مولف اطلاع چندانی در دست نیست. میر شریف پس از مقدمه کتاب، بحث راجع به خلقت انسان و مبدأ و مقصد او را شروع می کند در این بخش بعد از بیان نظر گروه...

مجالس‏المومنین قاضی نورالله شوشتری( ف. 1019)، از مهم‏ترین کتاب‏های رجال شیعی است که به دلیل در برداشتن ابیات منتسب به شاعران سده‏های نخستین، در پژوهش‏های ادبی نیز اهمیت دارد. بسیاری از پژوهشگران معاصر درباره‏ی این اشعار، به دیده‏ی تردید نگریسته‏اند؛ اما تاکنون پژوهشی در تحلیل تبارشناسانه‏ی این ابیات صورت نگرفته‏است. یکی از این اشعار، رباعی‏ای در ستایش امام علی(ع) و منسوب به ابن سیناست که نخستین...

عمادالدین نسیمی، شاعر اواخر قرن هشتم و اوایل قرن نهم، یکی از شاعران دوره تیموریان است که بخشی از عمر خود را در دوره تیمور و بخش دیگر را در روزگار جانشینان وی سپری کرد. زندگینام? نسیمی، از تولد تا وفات، قسمتی از این پژوهش است. وی مرید و خلیف? فضل الله نعیمی، پیشوای حروفیه، بود. از این رو بازتاب اندیشه های حروفی در دیوان او به روشنی هویداست. از آنجا که این فرقه برای «تأویل» اهمیت ویژه ای قائل بود...

چکیده شریعت اسلام آخرین دین الهی است که در آیات بدان تصریح شده است، اما مدعیانی با نسخ شریعت اسلام، آئینی جدید بوجود آوردند. نسخ شریعت از جمله دغدغه های برخی از نهضت های آخرالزمانی شیعی است. اندیشه نسخ شریعت پیش از اسلام وجود داشته، از قبیل آئین گنوسی، مانی، مزدک و در دوره اسلامی، فرقه های اسماعیلیه، حروفیه، و... ظهور کرده اند و مدعیانی به نسخ شریعت پرداختند. می توان گفت این اندیشه از کج فه...