هسته های تاریخی شهرها علاوه بر محتوای فرهنگی و معنوی خود، به منزله سرمایه های عظیم اقتصادی نیز، تلقی می شوند و تبلور تلاشهای مادی و معنوی مردم در طول تاریخ به حساب می آیند. در نتیجه، تنها یک مورد کالبدی نیستند، بلکه مسائل اقتصادی، اجتماعی، و فرهنگی را نیز در بر می گیرند. متاسفانه ، در حال حاضر بافت های با ارزش، کارآیی لازم را در برابر شکل زندگی امروز ندارند و به همین جهت روز به روز فرسوده تر و ...

مسجد جامع نایین در حومهی بافت تاریخی شهر نایین و در ضلع شمال غربی آن واقع شده، بنا بر اعتقاد اکثر محقّقان، این مسجد در قرن چهارم هجری و بهدست دیلمیان بنا شده است. از وجوه متمایز این مسجد، گچبریهای نفیس شبستان جنوبی و محراب آن است که از نظر تکنیک و نقوش در مرتبهای متعالی جای دارد. طرحهای بهکار رفته بر مبنای نقوش گیاهی شکل گرفتهاند که با کمی تأمل، به اهمیت نقش برگ مو و خوشهی انگور در میا...

در ادبیات برنامه ریزی و طراحی شهری معاصر، پرداختن به مقیاس های خرد شهری در سلسله مراتب نظام تقسیمات شهری، به عنوان مهم ترین مقیاس سکونتی مورد توجه ویژه قرار گرفته است. اهمیت این موضوع به همراه ویژگی های پایدار واحدهای سنتی، در همۀ ابعاد اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی باعث شده است که الگوهای ارائه شده در نظریه های غربی به گونه ای بر پایۀ بسیاری از اصول واحدهای سنتی همان کشورها باشد. معادل واحد هم...

چکیده: از دوران باستان تا بخش اعظمی از دوران اسلامی، گچبری یکی از مهمترین ارکان تزیینات بنا در ایران بوده است که با توجه به غنای طرح های بکاررفته در آنها، به عنوان یکی از مهمترین حوزه های پژوهشی، شناخته شده است. در زمان حاضر و در راستای پرداختن به این مسائل، هنر گچبری شکل گرفته در پایتخت نوپای عباسی سامرا، در قرن سوم هجری قمری، به عنوان نقطه آغازین این هنر در دوران اسلامی معرفی شده است، به طو...

زیستگاه­های بشری همواره در معرض آسیب‌ ناشی از بلایای طبیعی و سوانح انسان ساخت قرار داشته­اند. از آنجا که کشور ایران از قرون گذشته در مسیر حوادث تاریخی و در معرض حمله­ها و تهاجم­های نظامی ملل مختلف و قبایل همسایه واقع شده است، یکی از راهکارهای ابداعی، استفاده از شیوه­ها و عناصردفاع غیر عامل برای کاهش آسیب‌پذیری جوامع است. طراحی قلعه­ها­ در نقاط مرتفع برای دیده­بانی، ایجاد برج و بارو، استقرار درو...

با نگاهی به برنامه کشورهای توسعه یافته در دهه های اخیر می توان دریافت، جهت حفظ و ارتقای بافت های تاریخی شهرهایشان از رویکرد بازآفرینی فرهنگی و ایجاد مسیرهای پیاده برای حضور گردشگر در درون این بافت ها بهره جسته اند. کشور ایران با داشتن تاریخ و فرهنگ غنی، بافت های تاریخی فراوانی در خود جای داده است، که می توانند مقصد مناسبی برای حضور گردشگران باشند. بافت تاریخی شهرری نیز با وجود پتانسیل های فراوا...

محله در شهرهای سنتی ایران ازتجمع، پیوستگی، روابط محکم همسایگی دریک فضای جغرافیائی خاص، بوجود می آمد، با جمع شدن تمامی امکانات و خدمات مورد نیاز اهالی در محلات، این عناصر شهری بصورت نیمه مستقل عمل می-کردند، از اجتماع آنها، شهرها شکل می گرفتند. در نتیجه محله را می توان دارای ماهیت توأمان اجتماعی و کالبدی دانست. با توجه به این ماهیت می توان انتظار داشت، که علارغم ویژگی های ثابت در اصول، در هر منقط...

در اینکه بافت قدیم کرمان به همراه بازارهای آن یکی از ارزشمندترین بافت‏های‏ تاریخی کشور بخصوص در بخش ساخت شهری و عناصر ساختاری می‏باشد بر کسی جای شک و تردید نیست این‏ بافت دارای دوره ‏های توسعه گوناگونی است که در هر دوره‏ ای آثار و یا مجموعه‏ای بر بافت قبلی اضافه شده است، بدون‏ اینکه بر بافت گذشته خدشه‏ای وارد آورد. این روند تا اوایل‏ قرن حاضر تداوم داشته است اما با ورود و اجرای الگوهای‏ توسعه ج...

در بخش شمالی بازار تاریخی تبریز و مهران رود مجموعه ای متشکل از عناصری چون بازار، بازارچه، میدان، کاروانسرا، مدرسه، مسجد، حمام و بافت مسکونی قرار دارد. این مجموعه که قدمت تقریبی آن به اواخر قرن نهم ه.ق برمی گردد تا به امروز دچار تغییر و تحولات زیادی شده است. این پژوهش به مطالعه و بررسی بخشی از این مجموعه به منظور ارائه طرح حفاظتی آن می پردازد. بازارچه شتربان که در شمال خود به دروازه شتربان -که م...

محتوای غنی فضاهای شهری سنتی و تاریخی در ایران، زمینه مناسبی را جهت بازآموزی در ابعاد مختلف طراحی شهری فراهم می‌آورد. مبتنی بر تحول تدریجی و متناسب با زمان مفاهیم و روش‌های تحلیلی، در دانش طراحی شهری، می‌توان ابعاد نهفته در طراحی شهرهای کهن ایران را جستجو کرد. با تکیه بر این موضوع، بافت تاریخی شهر نائین و میدانچه‌های آن، به‌عنوان یکی از نمونه‌های ارزشمند و پابرجای طراحی شهری در مرکز ایران، می‌تو...