هنگام بحث درباره ماهیت ایمان، اغلب تفکیکی برپایه متعلَق ایمان ارائه میشود که براساس آن، ایمان به­گونه کلی یا گزاره­ای است و یا غیر گزاره­ای؛ یعنی اگر ایمان به یک یا چند گزاره تعلق گیرد، ماهیتش نیز گزارهای و از سنخ معرفت خواهد بود؛ اما اگر متعلَق ایمان شخص یا موجودی خارجی باشد، ماهیت ایمان از سنخ اموری همچون دلبستگی و وفاداری است. این مقاله با بررسی لوازم این تفکیک نشان می دهد که اولاً این دسته بند...

هنگام بحث درباره ماهیت ایمان، اغلب تفکیکی برپایه متعلَق ایمان ارائه میشود که براساس آن، ایمان به‌گونه کلی یا گزاره‌ای است و یا غیر گزاره‌ای؛ یعنی اگر ایمان به یک یا چند گزاره تعلق گیرد، ماهیتش نیز گزارهای و از سنخ معرفت خواهد بود؛ اما اگر متعلَق ایمان شخص یا موجودی خارجی باشد، ماهیت ایمان از سنخ اموری همچون دلبستگی و وفاداری است. این مقاله با بررسی لوازم این تفکیک نشان می‌دهد که اولاً این دسته‌بند...

ایمان و ماهیت آن یکی از موضوعات مهم فلسفه¬ی دین است. پژوهش حاضر به منظور ارائه و تطبیق دیدگاه صدرالمتألهین شیرازی و سورن¬آبیه¬کی¬یرکگور در باب مسئله بحث¬برانگیز ماهیت ایمان است. با توجه به اینکه شناخت و آگاهی از مفهوم ماهیت ایمان در میان نحله¬های متعدد جایگاه بسیار مهمی دارد، این پژوهش در نظر دارد که با ارائه و تطبیق دیدگاه این دو متفکر اسلامی و مسیحی در باب این مسئله¬ی مهم بپردازد. برای این من...

ایمان گرایی معتدل به معنای برتری بخشیدن به ایمان در آثار بسیاری از اندیشمندان مسیحی و از جمله در میان آنان در آراء و نوشته های قدیس آگوستین کاملاً مشهود است. وی فیلسوف و متکلمی ایمان گراست؛ اما نه در جایگاه منکرین عقلانیت در فرایند ایمان. آگوستین ایمان را شرط فهم می داند و مفاد اصل «ایمان می آورم تا بفهمم» در فرازهای گوناگونی از آثار وی دیده می شود. ایمان از نظر او لطف خداوند است که شامل حال انس...

در این جستار با اشاره به اختلاف دیدگاه ها در تفسیر ایمان، نظریه ویلیام جیمز در تفسیر و توجیه ایمان در سه بخش مبانی فکری، چارچوب کلی و اراده معطوف به باور دنبال شده است.با توجه به دیدگاه جیمز در پراگماتیسم و نگرش به انسان به عنوان موجودی که صرفا عقلانی نیست، شکل اصیل دین را نیز بعد عاطفی آن می داند. وی در ضمن مقدماتی چند برای توجیه ایمان (با وجود فقدان شواهد کافی)، اراده معطوف به باور را کافی می...

مسأله ارتباط عقل و ایمان یکی از مباحث مطرح فلسفی در تاریخ تفکر به شمار می آید .زمانی دغدغه فلاسفه رابطه داده های وحیانی با یافته های عقلانی بود .اما اینک بحث از معقولیت و توجیه باورهای دینی می باشد. بنابراین جایگاه بحث در معرفت شناسی دینی قرار می گیرد. تلقی غالب در معرفت شناسی دینی قائل است، باورهای دینی صادق، معقول و موجه بوده و اعتقاد به آن به نحو واقعی پایه است. اما این بحث ناظر به ساحت معرف...

یکی از اساسی ترین مسائل آگوستین در طول حیات فکری اش، یافتن پاسخ این مسئله است که چه چیز وصول بشر به حکمت حقیقی و سعادت را این چنین دشوار و در مواردی غیر ممکن ساخته است. پاسخ وی را می توان در یک کلمه خلاصه کرد: «گناه». به همین جهت او درصدد بر می آید تا با ارائة دو اصل بنیاد، ایمان و لطف، مشکل گناه را در بشر حل کند تا مسیر دستیابی به حقیقت را بر وی هموار سازد. اما باور او به «گناه ذاتی» که مبنایی...

مساله ایمان، دغدغه همیشگی تاریخ انسان و تامل درباره آن ضرورتی اجتناب ناپذیر برای همه دوران ها است. ایمان چیست؟ از چه ماهیتی برخوردار است؟ پیامدها، آثار و لوازم آن چیست؟ متعلقات ایمان کدام اند؟ نگاه واقع گرایانه به متعلقات ایمان در مقابل نگاه غیر واقع گرایانه هر کدام چه تاثیری در بحث ایمان دارند؟ رابطه ایمان با سایر حوزه ها به ویژه با حوزه عقل، عقلانیت و معرفت عقلی چگونه است؟ پاسخ های دو اندیشمن...

در این مقاله ضمن اینکه اصالت اراده در ارزش‌داوری انسان تبیین شده است، میزان توجه به این مسئله در قرآن کریم مورد بررسی قرار گرفته است؛ اینکه آیا از منظر قرآن کریم تنها ارادۀ انسان‌ها معیار ارزیابی اخلاقی انسان است یا معیارهای غیرارادی نیز در این ارزیابی دخالت دارد. ایمان و کفر، علم و جهل، شک و یقین از جمله معیارهایی است که در قرآن برای ارزیابی اخلاقی انسان‌ها مطرح شده است. در برخی از این عناوین ...

«توجیه» یکی از اجزای سه گانۀتعریف یا تحلیلِ سه جزئیِ معرفت (باور صادق موجّه) است. بر مبنای این تعریف، باورِ صادق (رأیِ درست یا نظرِ مطابق با واقع) آن گاه معرفت است که موجّه (مُدلّل) باشد. نظریه های توجیه، بر مبنای نوع دیدگاه معرفت شناسان در باب ارتباطِ باور با اراده، به دو گروه وظیفه گروانه و ناوظیفه گروانه تقسیم میشوند. نظریۀوظیفه گروی به بیّنه جویی و درون گروی، و ناوظیفه گروی به برون گروی در توجیه می ان...