در نظر کانت، معرفت مشتمل بر ماده ای و صورتی است. ماده ی آن از طریق حس به دست می آید و صورت را، ما در دو مرحله ادراک حسی و فهم بدان می بخشیم: درمرحله ادراک حسی، مکان و زمان را، و در مرحله فهم دوازده مقوله را. و آنچه از این رهگذر می شناسیم، پدیدار است نه شیء فی نفسه. اما عقل ما به اقتضای طبیعت خود، پا را از حوزه ی پدیدار بیرون می نهد و تصوراتی را می سازد که در واقع توهّمند. یکی از این تصورات، تصور...

کانت در آثار متعدد دورۀ مابعد انتقادی از جمله تمهیدات و به ویژه دیباچۀ هر دو طبع کتاب نقد عقل محض، بر تقدم رتبی و زمانی بحث تعارضات عقل نسبت به دیگر بخش های نظام فلسفی خود تصریح کرده و وظیفۀ محوری فلسفه را مقابلۀ ریشه ای با تعارضات عقل محض دانسته است. وی راه حل تعارضات ریاضی را به مثابۀ دلیلی غیر مستقیم در اثبات و تحکیم ایدئالیسم استعلایی خود می داند چراکه این تعارضات سبب تنبّه عقل شده و آن را د...

چکیده آنچه که در این پایان نامه مورد بحث و بررسی قرار گرفت بررسی تأثیر فلسفه سیاسی نیچه بر رویکرد پسامدرنیسم بود که در این راستا ابتدا مفاهیم اصلی و تأثیرگذار او بر سایر فلسفه ها و مکاتب مختلف فکری مورد بررسی و تفحص قرار گرفت و سپس نگاهی توصیفی به رویکرد پسامدرنیسم و تأ ثیر آن بر تمامی حوزه های گوناگون علمی و فکری انداخته شد. در فصل پایانی نیز ایده آلیسم آلمانی که تفکر حاکم بر آن زمان بود و هم...

همواره سخن از انقلاب کپرنیکی کانت در معرف تشناسی گفته شده است، اما چگونگی و استلزا مهایآن هنوز در هاله ای از ابهام قرار دارد. مسأله ی شناخت که همواره دغدغه ی اصلی کانت به شمارمی رفت، او را بر آن داشت تا با الهام از انقلاب کپرنیک در عالم نجوم، جایگاه ذهن و عین را درمنظومه ی معرفت شناسی خویش، تغییر دهد و با قول به محوریت ذهن، انقلابی در فلسفه پدید آورد.او با تشخیص گزار ههای جدیدی به نام گزار هه...

عقل باوری که یکی از آرمان های اصیل عصر روشنگری بود در شناخت شناسی کانت زمینه را برای شناخت استعلایی باز کرد به این ترتیب که عدم اتکا عقل به عاملی فراتر از خود و استقلال آن در شناخت در فلسفه استعلایی کانت عمق و محتوایی جدید می یابد. همین روند در پدیدارشناسی هگل به گونه ای دیگر دنبال شد به نحوی که روح مطلق هگلی در گذار از مراحل دیالکتیک شناخت به معرفت حقیقی یا همان خودآگاهی دست می یابد. به این تر...

  جهان بینی صوفیانه- در همه نحله ها و فرق اهل تصوف- رنگی از ایده آلیسم و آرمان گرایی دارد؛ بدین معنی که تخیل و جنب ههای احساسی و عاطفی بیش از واقع­ گرایی و عقل و منطق و تجربه، بر مبانی و اصول اعتقادی و اهداف آن حکمفرماست. بسیاری از مبانی و اصول و دیدگاه های ایده آلیست ها را می توان در تصوف جستجو کرد؛ برخی از مفاهیم و نظریات و مضامین تصوف با مفاهیم و دیدگاه های ایده آلیستی مطابقت دارند؛ علاوه بر...

آشنایی با اهداف تربیتی مکاتب فلسفی و مقایسه آن ها با یکدیگر از آن روی که می تواند باعث ایجاد شناخت و آگاهی، و بروز روحیه نقادی نسبت به خط مشی ها و برنامه ریزی های آموزشی شود مطلوب و مفید است. در این نوشتار که برگرفته از مطالعه ای اسنادی (کتابخانه ای) پیرامون بررسی و مقایسه اهداف تعلیم و تربیت از دیدگاه ایده آلیسم و پراگماتیسم است، وجوه اشتراک و افتراق مبانی فلسفی و اهداف تعلیم و تربیت از دیدگاه...

این مقاله به بررسی جایگاه هستی­شناسی در پدیدارشناسی رئالیستی رومن اینگاردن به ویژه در حوزة زیبایی­شناسی می­پردازد. رومن اینگاردن، پدیدارشناس لهستانی، از شاگردان معروف هوسرل بود که با رویکرد فلسفی استادش در دوره دوم فکری او یعنی ایده­آلیسم استعلایی­اش مخالفت کرد و معتقد بود که هوسرل در پژوهشهای منطقی رویکرد رئالیستی اتخاذ کرده است حال آنکه در ایده­ها به سمت ایده­آلیسم استعلایی گرایش می­یابد. محت...

برخی مقالۀ «رد ایده آلیسم» اثر جورج ادوارد مور را که در سال 1903 منتشر شد، سرآغاز فلسفۀ تحلیلی می دانند. مور در این مقاله می گوید که اگر ایده آلیسم جدید اصولاً یک حکم در باب جهان کرده باشد، این است که «جهان روحانی است» و هر برهانی که برای اثبات این حکم به کار رود، الزاماً یکی از مقدمه هایش این گزاره است که «بودن همانا به ادراک درآمدن است». پذیرفتن این گزاره شخص را ملزم به قبول این نظر می کند که م...

مقاله حاضر، موازین روش شناختی مکتب ایده آلیسم را بررسی می کند. نویسنده این مقاله معتقد است که تبیین های ایده آلیستی از امنیت ملی، روشهایی را مراعات می کند که بیش و پیش از همه، مورد توجه «ایمانویل کانت» بوده است. کانت به عنوان بانی موثر ایده آلیسم، برداشت نوینی از وظایف انسان، ماهیت و رسالت دولت و همچنین امکان رفتار مسالمت آمیز بازیگران سیاسی ارایه نموده که برخلاف دیدگاه های رئالیست ها، سامان جد...