مجموعه ایالات و نواحی واقع در حیطه نفوذ و قلمرو سیاسی سلجوقیان، مطابق معیارِ میزان و سطح نفود و تأثیرگذاری نظام دیوانسالاری در آنها در سه نوعِ ایالات دیوانی، ایالات اقطاعی و ایالات تابعه قابل بررسی است. با تثبیت جایگاه حکومت سلجوقی در دوره سلطنت آلپ ارسلان به تدریج بخش مهمی از سرزمین ها و ایالات واقع در قلمرو سلجوقی در حوزه نفوذ و اداره مستقیم نظام دیوانسالاری قرار گرفت که این نوع ایالات را می تو...

مجموعه ایالات و نواحی واقع در حیطه نفوذ و قلمرو سیاسی سلجوقیان، مطابق معیارِ میزان و سطح نفود و تأثیرگذاری نظام دیوانسالاری در آنها در سه نوعِ ایالات دیوانی، ایالات اقطاعی و ایالات تابعه قابل بررسی است. با تثبیت جایگاه حکومت سلجوقی در دوره سلطنت آلپ ارسلان به تدریج بخش مهمی از سرزمین ها و ایالات واقع در قلمرو سلجوقی در حوزه نفوذ و اداره مستقیم نظام دیوانسالاری قرار گرفت که این نوع ایالات را می تو...

موسس این سلسله، ملک قاورد، حکومت محلی قدرتمندی در ایالات کرمان و مکران پایه گذاری کرد که حدود یک­صدو پنجاه سال دوام آورد. دوران زمامداری او، دوران استقرار و قوام حکومت سلجوقیان کرمان به شمار می­رود که در مجموع با عدم تمکین نسبت به سلجوقیان بزرگ همراه بود. اما هنگامی که سلاطین سلجوقی کرمان در موضع ضعف قرار داشتند، جهت حفظ سلطنت خود، تابعیت سلاجقه بزرگ را گردن می­نهادند. اوج دوران زمامداری سلجوقی...

موسس این سلسله، ملک قاورد، حکومت محلی قدرتمندی در ایالات کرمان و مکران پایه گذاری کرد که حدود یک­صدو پنجاه سال دوام آورد. دوران زمامداری او، دوران استقرار و قوام حکومت سلجوقیان کرمان به شمار می­رود که در مجموع با عدم تمکین نسبت به سلجوقیان بزرگ همراه بود. اما هنگامی که سلاطین سلجوقی کرمان در موضع ضعف قرار داشتند، جهت حفظ سلطنت خود، تابعیت سلاجقه بزرگ را گردن می­نهادند. اوج دوران زمامداری سلجوقی...

در بررسی نظام حقوقی دولت سلجوقی دوگونه محکمه بر اساس وظایف و حیطه های فعالیت هر کدام قابل تشخیص است: محکمه سلطانی یا همان دیوان مظالم که شخص سلطان و در مواردی نواب حکومتی وی در ایالات متولی و مسؤول آن بودند، و محاکم شرع که توسط قضات و علمای دینی اداره می شد. در محاکم شرع به دعاوی و مرافعات خصوصی و عمومی بین اشخاص و در محکمه سلطانی به جرایم و دعاوی اداری و سیاسی مرتبط با حکومت رسیدگی می شد. وجود...

در بررسی نظام حقوقی دولت سلجوقی دوگونه محکمه بر اساس وظایف و حیطه­های فعالیت هر کدام قابل تشخیص است: محکمه سلطانی یا همان دیوان مظالم که شخص سلطان و در مواردی نواب حکومتی وی در ایالات متولی و مسؤول آن بودند، و محاکم شرع که توسط قضات و علمای دینی اداره می­شد. در محاکم شرع به دعاوی و مرافعات خصوصی و عمومی بین اشخاص و در محکمه سلطانی به جرایم و دعاوی اداری و سیاسی مرتبط با حکومت رسیدگی می­شد. وجود...

بخش مهم جریان تاریخ‌نگاری سلجوقی در ایران متعلق به دوره‌ی تغییرات و دگرگونی‌های قهقرایی حسات سیاسی و اجتماعی جامعه‌ی ایرانی سده‌های پنجم و ششم هجری است؛ به‌طوری که بخشی از تاریخ‌نگاری اوایل عصر سلجوقی در مناطق چون سیستان و فارس، در ارتباط با مسئله‌ی زوال جایگاه و مرکزیت سیاسی این ایالات شکل گرفت و بخش مهم و گسترده‌ی آن در مناطقی چون عراق عجم و کرمان تحت تأثیر مسئله‌ی زوال و فروپاشی نظام سیاسی س...

بخش مهم جریان تاریخ نگاری سلجوقی در ایران متعلق به دوره ی تغییرات و دگرگونی های قهقرایی حسات سیاسی و اجتماعی جامعه ی ایرانی سده های پنجم و ششم هجری است؛ به طوری که بخشی از تاریخ نگاری اوایل عصر سلجوقی در مناطق چون سیستان و فارس، در ارتباط با مسئله ی زوال جایگاه و مرکزیت سیاسی این ایالات شکل گرفت و بخش مهم و گسترده ی آن در مناطقی چون عراق عجم و کرمان تحت تأثیر مسئله ی زوال و فروپاشی نظام سیاسی س...

ساختارحکومتسلجوقی(590-431ق)به لحاظ شرکت نهادها و کنشگران مختلف در بستر فعالیت­های سیاسی، شاخصه­هایی دارد که در مقایسه با دیگر حکومت­ها و سلسله­های ایرانی پس از اسلام در نوع خود بی­نظیر است. سلجوقنامه ظهیرالدین نیشابوری بر خلاف متن موجزش، روایتی عینی و پرمعنا از نحوة شکل­گیری و تداوم ساختار قدرت سلجوقی به­دست می دهد. توجه مورخ به امرا، به عنوان گروهی مؤثر در تحولات سیاسی این دوره و تلاش نهاد دیو...

در دورۀ سلجوقی تا پایان فرمانروایی سلطان ‌ملک‌شاه (485 ه.ق)، سیاست مذهبی این حکومت بر پشتیبانی همه‌جانبه از مذهب تسنن استوار بود. لذا فرقه‌های مختلف شیعه وضعیت اجتماعی و سیاسی مناسبی نداشتند. این اوضاع نامطلوب چندان پایدار نماند؛ زیرا سلجوقیان در سال 483 ه.ق. با معضل شکل‌گیری حکومت اسماعیلیان نزاری به رهبری حسن صباح مواجه شدند که هدف غایی آن، برچیدن بساط حکومت سلجوقی بود. این خطر توجه آنان را ب...