یکی از مهم‌ترین جریان‌های فکری در ایران اسلامی، جریان «حکمت اشراق» است. بنیان‌گذار این مشرب فکری، «شهاب الدین سهروردی» است که پیوندی بین اندیشه ایران باستان و اندیشه اسلامی ایجاد کرده است. سهروردی هماهنگی و سازگاری انسان و جامعه را با نظام کیهانی لازم می‌داند، چرا که معتقد است در پرتو آموزه هماهنگی با نظام کیهانی، وجود آدمی مشرقی و نورانی می‌شود. سهروردی همانند ایرانیان باستان، وجود را به عنوان...

در میان پرسش های انسان دربارۀ هستی پیرامون خود، پس از سوال از چگونگی پیدایشجهان، پرسش از چگونگی برقراری و بقای کیهان، اساسی ترین پرسش او بوده است . یکی« نظم کیهانی » از عمومی ترین پاسخ هایی که به این مساله داده شده است، وجود یک اصلدر هستی است که باعث می شود جهان با هماهنگی و استواری به پیش « قانون کیهانی » یارود و بقاء و دوام یابد . در اعتقادات هند باستان، این اصل نظم یا قانون کیهانی با عنوانمع...

هنر و معماری سنتی ، مبتنی بر اصل تناظر میان عالم و آدم است. در ذهن بسیط انسان سنتی، نسبتها و مفتهیم انسانی چنان بسیط می یابند که داممنه وسیع کیهان را نیز در بر می گیرند و کیهانی که در این قلمرو شکل یافته و تصویر می شود چون محصول جهان بینی این انسان است تعریفی کاملاً انسانی می یابد. نظر بر این است که به همین دلیل بین مفاهیم کیهانی وانسانی در جهان بینی سنتی، اشتراک وسیعی به وجود می آید. تأثیر اصل...

در میان پرسش های انسان دربارۀ هستی پیرامون خود، پس از سوال از چگونگی پیدایشجهان، پرسش از چگونگی برقراری و بقای کیهان، اساسی ترین پرسش او بوده است . یکی« نظم کیهانی » از عمومی ترین پاسخ هایی که به این مساله داده شده است، وجود یک اصلدر هستی است که باعث می شود جهان با هماهنگی و استواری به پیش « قانون کیهانی » یارود و بقاء و دوام یابد . در اعتقادات هند باستان، این اصل نظم یا قانون کیهانی با عنوانمع...

یکی از پدیده‌های مهم که از دیرباز ارباب ادیان به آن توجه داشته‌اند، نظم کیهانی است. اصطلاح «نظم کیهانی» بر راستی و انضباطی دلالت دارد که در تمام ساحت‌های عالم هستی جاری است و امور بر اساس آن انتظام می‌یابند. عنایت به این موضوع ظاهراً در زرتشتی‌گری و تائوئیسم جلوه‌های ویژه‌ای دارد؛ بنا بر متون مقدس این آیین‌ها، طبیعت تا حدی به واسطهٔ ظهور نظم کیهانی در آن مقدس است. در ایران باستان، نظم کیهانی معاد...

در این مقاله بر اساس نظریه دریافت (reception theory) هفت پیکر نظامی تحلیل شده است. زمینه این دریافت تلفیق اسطوره و عرفان است که در زبانی رمزی شکل گرفته است. ویژگی آن برداشت استعلایی متن است که در فرایند تعامل میان خواننده و متن شکل گرفته و محتوای آن آگاهی قابل ادراک و شهود متن است که به وسیله خواننده دریافت شده و از آن به نگاه مقدس نظامی به هستی تعبیر شده است. هفت پیکر نظامی به عنوان یک پدیده ز...

این پژوهش به بررسی رابطه میان هویت کالبدی شهر با استفاده از الگوی مطرح انسان شناسی بدن می ­پردازد تا راهی برای فهم معنای شهر در انسان­ شناسی شهری باشد. با در نظر گرفتن هویت منسجم­ تهران در گذشته جامعه مورد پژوهش میدان امام خمینی (توپخانه) شهر تهران انتخاب و این پرسش ­ها مطرح شد که تهران ”بی­هویت“ کنونی چگونه اداره می­ شود؟ آیا بی هویتی تهران موقعیتی درونی­ شده و تغییرناپذیر است یا امکان بازگشت ...

انسان کیهانی، اولین آفریدۀ نیمه بشری است، با بذل تن و جان، جهان را از نیستی رهایی میبخشد. مرگ بزرگ‌مرد، که خلاصه و عصارۀ هستی است، آغاز آفرینشی دوباره است که با تجزیۀ عناصر وجود او آغاز می‌گردد. مرگ برای وی تنها تغییر هیأتی است برای ورود دوباره به جهان. گاه این ورود در قالب گیاه، جانور یا یکی از پدیده‌های طبیعت نظیر رود و کوه و آسمان صورت میگیرد و گاه حیات جاودانه‌ای است در قالب تمام هستی. در ا...

واحدهای ساختاری اسطوره (myth) از واحدهای ساختاری سازنده زبان به همان شیوه متفاوت است که واحدهای ساختاری زبان از یکدیگر. اساطیر، پویایی انسان برای معنادارکردن یک مفهوم از میان اطلاعات بی نظمی است که طبیعت و دیگر نمادهای اسطوره ارائه می هند. آنان ایماژهای تجسم یافتة نیروهای کیهانی و نمودگار تجربه ای در عالم قداست اند که در آفرینش کیهانی، امور پهلوانی، آیین ها و توتم پرستی و ... نمایان هستند.فروغ ...

یکی از مهم ترین جریان های فکری در ایران اسلامی، جریان «حکمت اشراق» است. بنیان گذار این مشرب فکری، «شهاب الدین سهروردی» است که پیوندی بین اندیشه ایران باستان و اندیشه اسلامی ایجاد کرده است. سهروردی هماهنگی و سازگاری انسان و جامعه را با نظام کیهانی لازم می داند، چرا که معتقد است در پرتو آموزه هماهنگی با نظام کیهانی، وجود آدمی مشرقی و نورانی می شود. سهروردی همانند ایرانیان باستان، وجود را به عنوان...