تقریباً عمده روشنفکران ایران که در حوزه اندیشه امروزین ایرانشهری قلم زده اند، عقاید دینی را بسان روشنفکران اروپایی سنت روشنگری، عامل واپس ماندن قلمداد می کنند. در تاریخ معاصر ایران، عرفی گرایی دوران مشروطیت، بناپارتیسم رضاشاهی، چپ گرایی و لیبرال باوری در دوره محمدرضا شاه و حتی ملی گرایی مستقل که میراث دکتر محمد مصدق بود، نمودهایی از چنین روند و باوری به شمار می آیند؛ اما بررسی تاریخ مدرن ایران ک...

تقریباً عمدة روشنفکران ایران که در حوزة اندیشة امروزین ایرانشهری قلم زده‌اند، عقاید دینی را ‌بسان روشنفکران اروپایی سنت روشنگری، عامل واپس‌ماندن قلمداد می‌کنند. در تاریخ معاصر ایران، عرفی‌گرایی دوران مشروطیت، بناپارتیسم رضاشاهی، چپ‌گرایی و لیبرال‌باوری در دورة محمدرضا شاه و حتی ملی‌گرایی مستقل که میراث دکتر محمد مصدق بود، نمودهایی از چنین روند و باوری به شمار می‌آیند؛ اما بررسی تاریخ مدرن ایران ...

ایرانشهری، روایتی جدید از میراث قدیم است که به‌رغم رگه‌هایی در پیشامشروطه بویژه ناشی از تحولات مشروطه‌خواهی و دولت ملی برآمده از آن در ایران معاصر است. آنگاه که دولت ملی (1285) در ایران تأسیس شد، رهبران مشروطه را بر آن داشت که به تعبیر میرزا حسن خان مشیرالدوله، «جایی» پیدا کنند که میخ چادر این ملیت را بر آن بکوبند بلکه از باد و توفان مصون بماند. برخی از این متفکران، این «جای مناسب» را در «ایران...

در این پژوهش، تلاش بر این است که اندیشه سیاسی ایرانشهری را با توجه به آراء و اندیشه های مسکویه رازی را در دو کتاب جاویدان خرد و تجارب الامم مورد بررسی قرار دهیم. مبانی نظری اندیشه سیاسی، در کتاب جاویدان خرد و نمونه های اثبات تاریخی، در کتاب تجارب الامم، مورد می باشد. با بررسی اندیشه های مسکویه در این دو اثر متوجه می شویم که ایرانیان دارای اندیشه های سیاسی در باب اهداف و غایت سیاست، چگونگی حکومت...

ظهور اندیشه‌های ایرانشهری و توجه به مضامین باستانی و ملی در دوره اول مکتب قاجار موجبات نمود گونه‌ای تصویری می‌شود که ریشه‌های آن در امتداد هویتی تاریخ ایران و روح مستتر در جوهر آریایی متون مذهبی، حماسی و اسطوره‌ای جستجو می‌شود. اندیشه ایرانشهری مکتب قاجار به ‌عنوان گفتمانی حکومتی- ملی همراه با گفتمان اسلامی-شیعی و مدرنیته، از باز یادآوری‌های تصویری مدد می‌جوید که ریشه در مضامین قهرمانی و اسطوره...

عدالت از مفاهیم اساسی و بنیادین در اندیشه سیاسی و شیوه حکومت گری، به عنوان آرمانی بشری همواره مورد توجه و تأمل منظومه‌های فکری و اندیشمندان گوناگون بوده است.هدف پژوهش حاضر این است که مروری اجمالی بر سیر تحول مفهومی عدالت در چند خاستگاه اندیشه‌ای تاثیرگذار درطول تاریخ انداخته و ضمن بررسی و تبیین جایگاه آن در دو اندیشه ایرانشهری و انقلاب اسلامی، نظرات و دیدگاه‌های برخی از صاحب نظران هرکدام از این...

عمدتآ گفته می شود که اندیشه سیاسی شیعه بر محور عدالت و اندیشه سیاسی اهل سنت بر محور امنیت متمرکز است. اما بررسی و کاوش در متون سیاسی اهل سنت، این نکته را آشکار می کند که عدالت دغدغه خاطر اندیشوران اهل سنت هم بوده است. مقاله حاضر می کوشد دلالت مفهوم عدالت و امنیت را در این اندیشه، تحلیل محتوایی کند و آن را برجسته سازد. یافته ها حاکی از آن است که در اندیشه ایرانشهری نیز عدالت دارای اهمیت است، اما...

اندیشه سیاسی ایرانشهری، سامانه ای منسجم از تفکّر ایرانی برای اداره گیتی است. ایرنیان با برخورداری از چنین اندیشه منظمی توانسته?در طول تاریخ، با اقتدار، ضمن اداره مطلوب ایرانشهر، بر گستره گیتی مسلط شود. بختیاری این اندیشه به سبب پیوستگی بن مایه های آن به درگاه یزدان پاک و بهره مندی از فرّه ایزدی است که به توأمانی دین و سیاست و فرهمندی حاکمیت می انجامد. شعار بنیادی پادشاهان، دادگری مبتنی بر خرد سی...

در این مقاله اندیشه های ایرانشهری نظیر شاهی آرمانی، فرّه ایزدی، توأمان بودن دین و مُلک، عدالت، راستی و مانند آن در کلیله و دمنه بررسی شده است. در کلیله و دمنه، پادشاهی عطیه الهی است که شاه در مرکز ثقل امور مملکتی قرار دارد، پس باید مُهر ن‍ژادگی بر جبین وی نقش بندد، چه اگر جز این باشد، موجودی اهریمنی است که سبب دگرگونی نظم حاکم بر کائنات می گردد. وی باید در جولانگاه حکومت از پشتیبانی فرازمینی بهره ...

در ایران اندیشه ایرانشهری به‌طور خاص، خود را در دولت ساسانی نشان داد و دولت ساسانی و شاهانی مانند اردشیر و انوشیروان، روح تئوریک و عملی اندیشه و تعریف ایران از امر سیاسی در قالب ایده ایرانشهری شد. با سقوط دولت ساسانی و قدرت گرفتن خلفای اموی و عباسی این اندیشه رو به افول نهاد. در این دوره حکومت‌های طاهریان، صفاریان از قدرت‌های خُرد شکل‌گرفته در دل حکومت مرکزی اسلامی، در جدال و رویارویی مداوم با س...