بررسى اندیشه‌هاى کلامى - قرآنى امام خمینى است. اندیشه‌هاى کلامى امام خمینى داراى ویژگى‌هایى است که آن را از سایر اندیشه‌هاى کلامى متمایز مى‌سازد. نویسنده، دیدگاه‌هاى امام خمینى را در رابطه با موضوعات متعدد کلامى با مقایسه با سایر دیدگاه‌ها مورد بررسى و ارزیابى قرار داده است نخست به مسأله توانایى عقل در شناخت خداوند و دیدگاه‌هاى موجود راجع‌به آن پرداخته است سپس برهان فطرت را با تفسیرهاى گوناگون...

 بررسى نقش و جایگاه معارف قرآنى در اندیشه عرفانى امام خمینى است. عرفان امام خمینى که سنگ بناى سایر تفکرات او به شمار مى‌رود، هر چند ادامه مکتب دیرپاى عرفان اسلامى است با این حال مجموعه‌اى از ویژگى‌ها، آن را از عرفان سایرین متمایز گردانیده است. نویسنده بر این باور است که تمامى اندیشه‌ها و افکار امام خمینى برساخته بر شالوده اندیشه عرفانى او است و اینکه اندیشه عرفانى امام خمینى هر چند پیوست‌هایى ب...

 گزارشى از اصول و مبانى اخلاق قرآنى امام خمینى است. روش اخلاقى امام بیش از هر چیز روش قرآنى است. نویسنده پس از بیان اهمیت اخلاق در نگاه امام خمینى، آثار اخلاقى امام را به دو بخش نظرى و عملى تقسیم نموده، سپس بخش نظرى را مورد بحث قرار داده است. در این راستا نخست مسلکهاى اخلاقى سه‌گانه 1- اخلاق زیستى و همسازى اجتماعى 2- اخلاق عقلى و فلسفى 3- اخلاق عرفانى، را مطرح و در ادامه، شیوه اخلاقى امام را بر...

 گزارشى از دیدگاه‌هاى قرآنى انسان شناختى امام خمینى است. نویسنده با طرح این نکته که انسان‌شناسى امام خمینى برایند روشهاى عرفانى، فلسفى و دینى در شناخت انسان است، نخست به ضرورت بحث انسان‌شناسى پرداخته دلایلى را براى آن اقامه مى‌کند. سپس دیدگاه‌هاى انسان شناختى امام خمینى را در فصل‌هاى دهگانه زیر توضیح مى‌دهد:  1- سیماى انسان در قصه آدم. در این بخش از تقدیر ازلى خروج آدم از بهشت، حقیقت شجره ممنو...

 گردآورى و ارائه دیدگاه‌هاى امام خمینى در زمینه علوم قرآنى است. امام خمینى هدف اصلى قرآن را خداشناسى و معنویات مى‌داند و آیاتى که درباره دنیا و نیازهاى مادى است همه به عنوان وسیله آن هدف اصلى است نه آنکه زندگى دنیا هدف اصلى باشد. ایشان معتقد است حقیقت نزول و کیفیت آن به روش علمى و طریق کشف و شهود حاصل نمى‌شود و اینکه برخى آیات نزول قرآن را به خدا و تعدادى به جبرئیل نسبت مى‌دهد، این نسبت، مجازى ...

 تفسیر، رسالت قرآن، اهداف و انواع تفسیر و روش تفسیرى امام خمینى مورد بررسى قرار گرفته است. نویسنده با طرح سه مطلب مقدماتى راجع به پیدایى دغدغه فهم قرآن در میان مسلمان و پیدایش علوم قرآنى در اثر آن و ظهور روشهاى گوناگون تفسیرى در بستر تاریخ، به بررسى دیدگاه امام خمینى راجع به تفاسیر موجود پرداخته و انتقادات ایشان را درباره تفاسیر یاد شده که بیانگر دیدگاه ایشان راجع به تفسیر بایسته است، بدین‌گونه...

 مقایسه تطبیقى دیدگاه‌هاى تفسیرى امام خمینى و دیدگاه‌هاى هرمنوتیکى فلاسفه غرب است. دیدگاه امام خمینى راجع به تفسیر قرآن با آنچه در رابطه با تفسیر متون مقدس در غرب مطرح شده است همانندى‌ها و ناهمانندى‌هاى دارد. نویسنده نخست دو دیدگاه هرمنوتیکى مطرح در غرب را که عبارتند از سنت شلایر ماخر و سنت هایدگر مطرح مى‌کند. سپس مبانى و پرسشهاى هرمنوتیکى از قبیل امکان و عدم امکان استفاده از قواعد عمومى فهم در...

 دیدگاه‌هاى کلامى، فقهى و قرآنى اباضیه و نظرگاه ایشان درباره دانش‌هاى قرآنى مورد بررسى و نقد قرار گرفته است. اباضیه یکى از فرقه‌هاى خوارج به شمار مى‌آید و انکار اباضیان این حقیقت را تغییر نمى‌دهد. اباضیه اسماء و صفات خدا را توقیفى مى‌دانند صفات خدا را عین ذات او مى‌شناسند، خدا را همانند هیچ موجودى نمى‌دانند و آیات تشبیه را تأویل مى‌کنند، خدا را غیرقابل رؤیت مى‌دانند و از مخالفان پاسخ مى‌دهند و ...

 سیر تاریخى »آیات الأحکام« در عصر تابعین مورد بررسى قرار گرفته است. عصر تابعین، عصر شکوفایى و گسترش فقه قرآنى به شمار مى‌آید. در این برهه، دگرگونى‌هایى در پژوهشهاى فقهى - قرآنى پدید آمد و در بستر آن، نهال مذهبهاى فقهى شکوفه زد و رو به رشد نهاد. مهم‌ترین آموزگاران صاحب مکتب تابعین، امام على(ع)، ابى بن کعب و ابن مسعود بوده‌اند.  در زمان تابعین، گرایشهاى گوناگون کلامى سیاسى و فقهى شکل گرفت. فاصله...

بررسى نظام مسئله جبر و اختیار که بخش انسانى قضا و قدر است، به ویژه از جنبه قرآنى و روایى آن، ضمن نیاز به مبادى تصورى موضوع در اصل متوجه مبادى تصدیقى آن مى‏ باشد. مستندات نظریه‏ هاى جبرى صفات خداوند مانند علم ازلى، خالقیت مطلقه، مشیت عام است. تقریر قرآنى و کلامى این آرا، و دلایل آنها و نشان دادن نقطه ضعف‏ هاى دلایل ایشان همراه با تذکر به توالى و همگونى نتایج این نوع تقریرهاى ناصواب، و نیز پیش فر...