قرآن معجزه پیامبر اکرم(ص) منشوری باشکوه و دارای وجوه متعدد است که تاکنون از ابعاد گوناگون به آن نگریسته شده و مباحث علمی، هنری، ادبی و...بسیاری از آن مستخرج گشته است. یکی از این جستارها، بحث تقابل های دوتایی می باشد. تقابل های دوتایی مانند روح و جسم، معقولات و محسوسات، مرد و زن، شب و روز و ... از زمان باستان تا عصر حاضر از موضوعات مورد کنکاش فیلسوفان و دانشمندان علم و ادب و هنر بوده است. برخی م...

قدأخذت الرمزیة الغربیة التی تـمیزت فی فرنسا فی أواخر القرن التاسع عشر تغزو الأدب العربی فی العصر الـحدیث، وکان لها أثر کبیر فی تطور أشکاله وخاصة النوع الـمسرحی. وقد برز فی العالم العربی مسرحیون أخذوا أصول الرمزیة فی إنتاجاتهم، ومن هؤلاء الکتاب علی عُقلة عُرسان الذی یعتبر فی سوریا بحقّ أستاذ الفن الـمسرحی: کتابة، وعرضا، ونقدا؛ ومن مسرحیاته الرمزیة: «الشیخ والطریق»، و«زُوّاراللیل»، و«تحولات عازف النای...

به نظر اجماع اهل‏سنت سوره اللیل به سبب انفاق ابوبکر در مکه نازل شده است؛ اما روایات تفاسیر شیعی ماجرای انفاق ابودحداح در مدینه را ذیل آیات این سوره می‏آورد. در این مجال عدم قطعیت مکّی بودن سوره اللیل پس از بررسی روایات ترتیب نزول و خصائص سور مکّی و مدنی گزارش می‏شود و با تدقیق در منابع رجالی و تاریخی درمی یابیم که ابودحداح با ثابت بن دحداح متفاوت است. ابودحداح می‏تواند با توجه به شواهدی همچون شعر...

رمان های اجتماعی بیش از هر اثر دیگر می توانند بستری مناسب برای بازتاب حوادث و واقعیتهای جامعه باشند. رمان "قلبُ اللیل" از برجسته ترین آثار نجیب محفوظ است که به خوبی توانسته برخی حوادث و رویدادهای اجتماعی معاصر را در مصر بازتاب دهد. از جمله ی این حوادث مهم، تقابل میان سنّت و مدرنیته است که با هنرمندی و ظرافت خاصی در این رمان به تصویر کشیده شده است. مقاله-ی حاضر در صدد آن است که با روش توصیفی- تحلی...

رمان های اجتماعی بیش از هر اثر دیگر می توانند بستری مناسب برای بازتاب حوادث و واقعیتهای جامعه باشند. رمان "قلبُ اللیل" از برجسته ترین آثار نجیب محفوظ است که به خوبی توانسته برخی حوادث و رویدادهای اجتماعی معاصر را در مصر بازتاب دهد. از جمله ی این حوادث مهم، تقابل میان سنّت و مدرنیته است که با هنرمندی و ظرافت خاصی در این رمان به تصویر کشیده شده است. مقاله-ی حاضر در صدد آن است که با روش توصیفی- تحلی...

تتناول هذه الدراسه التجربه الإبداعیه للقاص محسن یوسف، بدءاً من مجموعته القصصیه الأولی (وجوه آخر اللیل)، وانتهاء بمجموعته القصصیه الأخیره (حکایات السیده الجمیله)، وهذه الدراسه لیست تأریخاً للتجربه الإبداعیه للکاتب، وإنما تلمس لتجربته القصصیه وتطوراتها، والکشف عن التحولات التی طرأت علی الموضوع الوطنی والقومی وقد تم تتبع التغیرات التی طرأت علی التجربه الإبداعیه، والمضامین الفکریه للکاتب، وتناول التق...

الأنسنهُ إضفاء صفاتِ الإنسانِ علی غیرِ الإنسان، سواءٌ أکان محسوساً ملموساً أم معنویّاً ذهنیّاً. والأنسنه فی الشّعر هی التّوجّه إلی الآخر المُغایر للإنسان، وإلی عقلنته. وهذه الدّراسه تبحث فی کیفیه أنسنه اللّیل فی شعر ذی الرّمّه، وتحاول أن تبیّن أسباب هذا التّوجّه ودوافعه.  ولما کانتْ ظواهر الطّبیعه رافداً من روافد التّجربه الشّعریّه، ویتّخذُ الشّاعر من مشاهدها أدوات فنیّه لصیاغه مشاعره، ومکنونات نفسه، فإنّ لأنسنه تلک الظّواهر صل...

نیما و بیاتی در ادبیات معاصر فارسی و عربی از پیشگامان شعر نو به شمار می‌آیند. گرچه میان این دو شاعر ارتباط و پیوندی نبوده است، اما هم زمانی و زیستن در شرایط سیاسی ـ اجتماعی مشابه و زیر سلطة استبداد و اختناق، داشتن تعهد اجتماعی همراه با روحی سرکش و معترض به وضع موجود و جبهه گیری در برابر آن، آشنایی با آثار شاعران نمادگرای فرانسه و گرایش به سمبولیسم، جنبه های مشترکی به شعر آن دو بخشیده است. از آن...