قرآن،کتابی انسان سازوپرمحتوا است که خداوند عزوجل برای بشریت نازل کرده،تاهمگان ازآن استفاده کنندو سعادتمند شوند.این کتاب مقدس،باحضورمقتدرانه درعرصه های علمی، اقیانوسی بی کرانه از علوم رادراختیار بشر می نهد تا انسان ها برحسب توانایی وتلاش خویش از ذخایر بی پایان آن بهره گیرند.یکی ازاین عرصه ها،علم ادبیات عرب است که باتوجه به نزول قرآن به زبان عربی وبرخورداری آن ازاعجاز بیانی وادبی،وخضوع ادیبان وسخ...

تفسیربحرالمحیط در سال 710 قمری توسط ابوحیان اندلسی نوشته شده است و یکی از ارزشمندترین تفاسیرقرآن کریم است . شیوه او دراین تفسیربه این صورت است که درابتدا معانی کلمه های دشوارآیات را بیان می کند و سپس براساس آراء نحویان به نکات نحوی می پردازد و شان نزول آیات و قرائت های مختلف را بررسی می کند . او درهمه این موارد برای روشن ترشدن معانی و مفاهیم ازشواهد شعری استفاده می کند. وی درباره ابیاتی که ذکر...

بما أن تفسیر بحر المحیط لأبی حیان الأندلسی، هو التفسیر الذی یراجع إلیه الطلاب کثیرا وبما أن فیه أشعارا کثیره فأشار المولف إلیها و إستخدمها کشواهد فی ذکر کل بحث صرفی، ونحوی ولغوی، هذا البحث یستخرج النکات الصرفیه والنحویه واللغویه فی الشواهد (إن کانت موجوده). فهذا البحث یرمی توضیح هذه الشواهد (من الأشعار والآیات) والإشاره إلی الصنائع والشواهد صرفیا ونحویا ولغویاً الصنائع والشواهد التی لم یشر المول...

چکیده: تحقیق حاضر، شرح یکصد وسه (103) بیت از شواهد شعری به کار رفته در تفسیر بحرالمحیط اثر ابوحیان اندلسی و از صفحه 94 تا صفحه 182 جلد اول است، واز تفسیر آیه 21 تا تفسیر آیه 44 سوره بقره است. گفتنی است این کار ادامه کار آقای کمال دهقانی اشکذری است که از بیت 1 تا بیت 119 وازصفحه 1 تا صفحه 94 توسط ایشان انجام گرفته است. ابیات استناد شده به آنها در این تفسیر، بیشتر مربوط به سه دور? جاهلی، اموی...

چکیده: تحقیق حاضر، شرح یکصد و پنج (105) بیت از شواهد شعری به کار رفته در تفسیر البحر المحیط اثر ابو حیان اندلسی و از صفحه «297» تا صفح? «385» می باشد. اشعار استناد شده به آنها در این تفسیر، بیشتر مربوط به سه دور? جاهلی، اموی و عباسی هستند، اما این اشعار از سوی مولف شرح و توضیحی داده نشده اند. در این تحقیق ابتدا نام سرایند? هر بیت ـ پس از مراجعه به کتابها و دواوین مختلف- به همراه وزن عر...

بعضی از مفسران در تفسیرهای خود برای بیان قواعد نحوی و لغوی ، و بلاغی و تفسیری به ابیاتی از شاعران دوره های مختلف استشهاد نموده اند که بررسی شواهد شعری این ابیات در تفسیر "البحر المحیط" موضوع این پایان نامه می باشد . این تفسیر اثر"ابن حیان اندلسی" یکی از ائمه لغت عرب می باشد . وی نزد "ابن نحاس" به تحصیل نحو پرداخت ، و سعی داشت از آرای ائمه نحو ، مخصوصا "سیبویه"تخلف نشود . تألیفات وی تنها در زمین...

"مکتب اد بی در تفس یر" از جمله روش های تفسیری در دوره ی معاصر است که ر یشه در سنت کهن تفس یردارد. برخی از مفسران ادبی قرون دوم و سوم هجری چون ابن قتیبه ، ابوعبیده ، ابوعبید ، کسائی و فرّاء بیش ترینتلاش خود را در تبیین وجوه صرفی ، نحوی و گاه بلاغی آیات قرآن به کار برده اند . در قرون بعدی ، تکیه برجنبه های ادبی و بلاغی در آثار زمخشری ، شریف رضی ، شریف مرتضی ، و شیخ طوسی بیشتر شده و گاه درتفاسیری چ...

إنّ البحر لم یحظَ بنصیب وافر من الشعر العربی القدیم، ذلک أنّ الشاعر العربی القدیم لم یتجاوز الصورة والشکل فی حدیثه عن البحر، ولم ینفذ إلى أعماق مکنوناته لیکتشف أسراره. فقد اقترن البحر عند من ذکروه ـ فی غالب الأحیان ـ بالإرهاب والابتلاع والهلاک والإزباد والموج والهدوء والصفاء والهدیر والزرقة، والجود والکرم والسعة والعظمة وما یشبه‌ها، أو وصف رکوبهم و رحلاتهم فیه و معارکهم البحریة والسفن والأساطیل. ب...

إنّ البحر لم یحظَ بنصیب وافر من الشعر العربی القدیم، ذلک أنّ الشاعر العربی القدیم لم یتجاوز الصورة والشکل فی حدیثه عن البحر، ولم ینفذ إلی أعماق مکنوناته لیکتشف أسراره. فقد اقترن البحر عند من ذکروه ـ فی غالب الأحیان ـ بالإرهاب والابتلاع والهلاک والإزباد والموج والهدوء والصفاء والهدیر والزرقة، والجود والکرم والسعة والعظمة وما یشبه ها، أو وصف رکوبهم و رحلاتهم فیه و معارکهم البحریة والسفن والأساطیل. ب...

یزعم کثیرٌ من العروضیّین العرب فی العصر الحدیث أنّ الأخفش الأوسط هو الّذی استدرک البحر المتدارک علی البحور الخلیلیّه الخمسه عشر، ولکن الدراسه التاریخیّه والبنیویّه لهذا البحر تثبت أنّ المتدارک لیس من استدراکات الأخفش علی الخلیل، بل ابن حمّاد الجوهری هو الّذی استدرکه علی البحور الخلیلیّه، لأنّه کان بحاجه ماسّه إلی هذا البحر فی فرضیّته العروضیّه.   منهجنا فی هذا المقال هو منهج تاریخی و تحلیلی، إذ إنّنا درسنا الم...