مقاله حاضر درصدد است تا شرح‌های علامه طباطبائی در زمینه حیات اجتماعی انسان را به لحاظ همخوانی و یا ناهمخوانی مورد ارزیابی قرار دهد. نوشته‌های ایشان در این مقوله، دو دسته است. یک دسته با ادبیات کاملاً فلسفی نوشته شده و دسته‌ای دیگر دارای ماهیتی الهیاتی ـ فلسفی می‌باشد. این مقاله از روش اسنادی و کتابخانه‌ای بهره برده و بر مجموعه آثار مکتوب علامه در این زمینه متمرکز است. فیش‌گیری داده‌های لازم و سپ...

در حوزه اندیشه دینی ادله متعددی برای اثبات ضرورت دین ارائه شده است. این مقاله به بازگفت منطقی و بررسی این ادله از دیدگاه حکیمان شیعه - ابن سینا، سهروردی و ملاصدرا - می پردازد. این حکیمان پنج برهان بر ضرورت دین اقامه کرده اندکه عبارتند از: مدنیت، سعادت، هدایت، معرفت و عنایت. در میان این برهان ها، برهان مدنیت مورد اتفاق همه است و با باور به مدنی بالطبع بودن انسان، او را نیازمند اجتماع و سپس قانون...

بحث مکی یا مدنی بودن سوره ی انسان،از جمله مباحثی است که از دیر باز در حوزه ی علوم قرآن میان شیعه و اهل سنت مطرح بوده است . عده ای از مفسران و صاحبنظران بر اساس روایات یا بیان استدلال، این سوره را مکی دانسته اند. در مقابل این گروه، عده ای نظریه ی مدنی بودن این سوره را بیان نموده اند .از مهمترین دلایل این گروه استناد به روایات می باشد . روایات بیان کننده ی اسباب نزول در بسیاری از موارد، از جمل...

زندگی اجتماعی امری قدیمی و به تعبیر قرآنی، هم پای خلقت انسان اولیه در قالب امت واحده است. اما مسأله ی اصلی این است که مبنا و دلیل زندگی اجتماعی چیست؟ نوشتار حاضر کوشیده است با بررسی نظریه های قدیمی و رایج مدنی بالطبع بودن آدمی در دیدگاه حکمای گذشته، به ارائه ی نظریه ی جدید "ماهیت استرشادی فطری" حیات اجتماعی آدمی بپردازد. روش مقاله ی حاضر طبق الگوی حکمت متعالیه بر روش ترکیبی عقلی- بر اساس ملازما...

برخی آیات قرآن کریم، معانی بنیادینی دارند که به آن‌ها غررالآیات می‌گویند. یکی از این آیات، که آموزه‌های اجتماعی قرآن بر آن مترتب است، آیۀ 213 سورۀ بقره است. دیدگاه مفسران دربارۀ معنای «امت واحد» در آیه، متعدد و گاه متقابل است. هدف مقاله، عرضۀ مفهوم درست امت واحد است؛ ازاین‌رو، دیدگاه مفسران شیعه و اهلِ‌سنت را گردآوری، تحلیل و ارزیابی کرده و به این نتیجه رسیده است که دیدگاه‌های مبتنی بر تفسیر امت...

تعرفنا علی المقصود من الانسان السالم و غیر السالم بلحاظ علم النفس المادی و علم النفس الاسلامی، و النظر الی الانسان و عقله و نفسه و قلبه و ما یتعرض له من الامراض النفسیه، و کان النظر لکل علم لجهه معینه من سلوک الانسان و ما یصیب هذا السلوک من الاختلالات العصبیه و الذهنیه و الاجتماعیه و الاخلاقیه، و ان هناک عوامل کثیره تساعد علی التخلص من الامراض النفسیه ،کعامل البیئه و الظروف الاقتصادیه و الثقافه...