اهمیت قطب شمال در قرن حاضر از زمانی نمایان شد که روسیه یک فروند زیردریایی خود را در دوم اوت سال 2007، به ژرفای 4261 متری اقیانوس منجمد شمالی فرستاد و پرچم این کشور را در بستر این اقیانوس نصب کرد. درواقع این عمل روسیه، زمینه‎ساز مناقشه‎ای بزرگ بین کشورهای حاشیۀ قطب شمال شد و حقیقت یکی از نظریه‎های ژئوپلیتیکی قرن گذشته به‎نام «نئوماهانیزم» را بر همگان روشن کرد. این نوشتار در جست‎وجوی آن است که مش...

اهمیت قطب شمال در قرن حاضر از زمانی نمایان شد که روسیه یک فروند زیردریایی خود را در دوم اوت سال 2007، به ژرفای 4261 متری اقیانوس منجمد شمالی فرستاد و پرچم این کشور را در بستر این اقیانوس نصب کرد. درواقع این عمل روسیه، زمینه‎ساز مناقشه‎ای بزرگ بین کشورهای حاشیۀ قطب شمال شد و حقیقت یکی از نظریه‎های ژئوپلیتیکی قرن گذشته به‎نام «نئوماهانیزم» را بر همگان روشن کرد. این نوشتار در جست‎وجوی آن است که مش...

ایران و کشورهای همسایه غربی آن درکمربند خشک و نیمه خشک جهان، واقع شده¬اند. این موقعیت جغرافیایی سبب شده که کشور ایران در معرض وقوع پدیده گرد و غبار هم در مقیاس محلی و هم در میان و بزرگ مقیاس قرارگیرد. الگوهای پیوند از دور منعکس¬کننده¬ی تغییرات در مقیاس وسیع در امواج اتمسفری و موقعیت رودبادها بوده و بر درجه حرارت، بارش، مسیرتوفان¬ها و موقعیت و شدّت رودباد بر روی مناطق وسیع تأثیر می¬گذارند. بنابرا...

این مقاله به بررسی آیات 19 تا 24 سوره­ی الرحمن و نیز آیات 53 سوره­ی فرقان، آیه­ی 12 سوره­ی فاطر، آیات 30 تا 35 سوره­ی شوری و بخشی از آیه­ی 61 سوره­ی نمل که با این آیات موضوعی و مفهومی انطباق دارند، پرداخته و آنها را به صورت تخصصی از منظر جغرافیا تبیین کرده­است. بر اساس این تحقیقات، دو دریای ذکر شده در سوره­ی الرحمن و آیات مرتبط با آنها «اقیانوس منجمد شمالی و اقیانوس اطلس شمالی» می­باشند. برزخی ...

در این مقاله با استفاده از داده های بارش ماهانه ایستگاه سینوپتیک اهر در یک بازه بلند مدت 47 ساله از سال 1960 تا 2006 میلادی، نوسانات بارش و روند تغییرات بارش مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج استفاده از آزمون من – کندال حاکی از معنی داری تغییرات بارش ماه های جولای و اگوست ایستگاه اهر است. تحلیل های آماری رابطه بارش های ماهانه ایستگاه اهر با الگوهای پیوند از دور را مورد تایید قرار داد که در این ر...

در این مقاله با استفاده از داده های بارش ماهانه ایستگاه سینوپتیک اهر در یک بازه بلند مدت 47 ساله از سال 1960 تا 2006 میلادی، نوسانات بارش و روند تغییرات بارش مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج استفاده از آزمون من – کندال حاکی از معنی داری تغییرات بارش ماه های جولای و اگوست ایستگاه اهر است. تحلیل های آماری رابطه بارش های ماهانه ایستگاه اهر با الگوهای پیوند از دور را مورد تایید قرار داد که در این ر...

در اقیانوس هند شمالی بادهای برگشت‌پذیر مونسون باعث تغییراتی در ویژگی‌های عمق لایۀ  آمیخته) (MLD می‌شوند. MLD از مهم‌ترین کمیت‌های لایۀ  بالایی اقیانوسی است و نقش مهمی در چندین پدیدۀ  اقیانوس‌شناختی فیزیکی، شیمیایی، بیولوژیکی و اقلیمی دارد. استفاده از دقیق‌ترین اطلاعات عمق‌سنجی با دقت مکانی 0/033درجه و دقت زمانی یک ماهه با استفاده از مدل MITgcm و استفاده از  معیاری مناسب برای تعیین MLD و ضخامت ل...

در این تحقیق جریان در ناحیه‌ای از اقیانوس اطلس شمالی با به‌دست آوردن شیب یک سطح فشار ثابت نسبت به یک سطح ژئوپتانسیل ثابت، محاسبه شده است. ابتدا، تفاوت در ژئوپتانسیل میان دو سطح فشار ثابت در موقعیت‌های هیدروگرافی مختلف برآورد شده، سپس شیب سطح فشار بالایی نسب به پایینی و درنهایت جریان ژئوستروفیک در سطح بالایی نسبت به جریان در لایه پایینی محاسبه شده است. برای به‌دست آوردن جریان‌ها به‌صورت تابعی از...

نوسان اطلس شمالی (NAO) و نوسان مدن-جولین (MJO)، بخش‌های وسیعی از نیمکرۀ شمالی زمین را تحت تأثیر قرار می‌دهند. با بررسی برهم‌کنش متقابل آنها و با داشتن اطلاعات کافی از هریک، می‌توان فاز و شدت دیگری را پیش‌بینی کرد. بررسی آماری و دینامیکی رخدادهای NAO و MJO بحرانی زمستان نیمکرۀ شمالی در دورۀ 37 ساله (1974-2011)، رابطۀ قابل‌‌توجهی بین این دو پدیده را نشان می‌دهد. در روش آماری، محاسبۀ شاخص میانگین ...

در این تحقیق تفاوت توزیع برخی کمیت‌های هواشناختی مهم در فازهای مثبت و منفی NAO درجنوب غرب آسیا بررسی شده است. برای این کار از داده‌های تحلیل مجدد مرکز NCEP/NCAR  در ماه‌های دسامبر، ژانویه و فوریه از 1950 تا 2005 میلادی در محدوده‌ای از 90 درجه‌ غربی تا 90 درجه شرقی و 20 درجه تا 80 درجه‌ شمالی استفاده شده است. از 168 ماه این دوره براساس شاخص مرکز نوا، دو دسته‌ ماه‌های بحرانی مثبت (29 ماه) و ماه‌ه...