افسانه قصّه ای است حاوی سرگذشت یا رویدادی خیالی از زندگی انسان ها، حیوانات، پرندگان یا موجودات وهمی چون دیو، پری، غول و اژدها که با رمز و رازها و گاه مقاصدی اخلاقی و آموزشی توأم است و نگارش آن بیشتر به قصد سرگرمی و تفریح خوانندگان انجام می گیرد. وجه ممیز افسانه ها، تخیل قوی و اغراق آمیز بودن آنهاست. افسانه ها انواعی دارند: تمثیلی، پریان، عاشقانه و پهلوانی. در این مقاله، ضمن تعریف و آشنایی با انو...

یکی از افسانه‏هایی که پیشینۀ تاریخی و فرهنگی کهنی در میان قوم کرد، و نیز اقوام دیگر دارد، افسانۀ ملک جمشید است. در این مقاله به بررسی کارکردهای نمادین شخصیت‏ها و قهرمانان این افسانه و نیز باورها، اعتقادات و آداب زندگی ­مردمان کرد پرداخته شده است. افزون براین، تلاش شده است که با بهره‏گیری از چارچوب های ادبیات تطبیقی، تفاوت‏ها و شباهت­های روایت افسانه در ادبیات شفاهی ­و مکتوب- براساس روایت علی اش...

یکی از بن­مایه­های داستان­های عاشقانه جنگجویی معشوق است. در تاریخ اسطوره­ای و افسانه­ای ایران نام زنان و معشوقه­هایی چون گلشاه، سروخرامان، گردآفرید، عذرا و سنمبر را می­یابیم که درکنار عاشقان خود به صحنه نبرد آمده و چون مردان جنگجو از آنها دفاع می­کردند. این آثار بازمانده حماسه­های بزرگ یا بازآفرینی آنهاست و چنان در رمانس های عیاری و عاشقانه بسامد دارند که به صورت بن­مایه درآمده­اند. در این مقال...

از آن جا که تغییرات فرهنگی و سیر شتابان آن در تمامی عرصه های زندگی ، فرهنگ عامه ی مردم کشار را نیز دچار تغییراتی نموده و بسیاری از عناصر آن با از دست دادن کارکرد خویش و یا کم رنگ شدن آن در حال فراموش شدن هستند لازم دیده شد تا تحقیقی در ادبیات شفاهی منطقه ی کشار استان هرمزگان صورت پذیرد.

اسطوره ی سیه گالش، یکی از باورداشت هایی است کهدر زندگی ِ مردم دام دار شمال ایران تاثیر فوق العاده ای دارد. این تأثیر گذاری تا بدان حد است که می توان گفت نیمی از اصول زندگی روزمره ی دام داران بر پایه ی آن بنا شده است. شاید برای ما که در دنیای برخوردار از علم و خرد زندگی می کنیم، درکاین موضوع مشکل باشدکه چگونه یک باورداشت می تواندبا اجرای قوانین ویژه ی خود،رفتار جامعه ی شبانی را کنترل و به سوی آرا...

سلسله گورکانی هند با پادشاهی بابر آغاز گردید و با حکومت امپراتوران هنر دوست پس از وی به عنوان یکی از دوره های طلایی نگارگری هند جاودانه شد. همایون شاه ـ پسر بابر ـ پس از به سلطنت رسیدن برای تثبیت قدرت نظامی به دربار شاه تهماسب پناهنده شد و پس از آشنایی با نگارگران کتابخانه سلطنتی همچون میرسیدعلی، میرمصور و خواجه عبدالصمد شیفته سحرآفرینی ایشان شده آنان را به کتابخانه سلطنتی خویش دعوت نمود و بدین...

این مقاله می کوشد ابتدا به پیشینة فرهنگ عامه، تعریف، منابع، تاریخچه و تأثیر آن در اشعار محمدعلی بهمنی و حسین منزوی (اعتقادها و باورها، ادبیات عامیانه، کنایه ها، گیاهان، جانوران، رسوم، علوم، افسانه ها و بازی ها) بپردازد و به این وسیله گامی در مسیر شناخت بیشترِ شعرِ این دو شاعر و فرهنگِ عامه، بردارد و در پایان از نوشته ها نتیجه گیری نماید.

ادبیات عامیانه، بازتاب شیوه ی تفکر و ارزش های هر قوم و ملتی است و از این جهت قابل توجه و بررسی است. بخشی از این ادبیات عامیانه را قصه ها تشکیل می دهند که در میان مردم رایج بوده و هست. بخش اوز از جمله نواحی ایران است که هیچ کوشش علمی برای جمع آوری قصه ها و تحقیق و تفحص در آنها صورت نگرفته بود. به همین جهت نگارنده، پس از گردآوری و به نگارش درآوردن قصه های عامیانه بخش اوز و به وجود آوردن بستر و زم...

افسانه های عامه بخشی از گنجینه ارزشمند فرهنگ هر ملت هستند. در آذربایجان ایران افسانه ها با نام «عاشیق» پیوندی ناگسستنی دارند؛ زیرا عاشیق­ ها پردازنده تمامی داستان های آذربایجان اعم از رزمی و بزمی و یا حماسی و عشقی بوده اند. یکی از این داستان ها، داستان اصلی و کرم است که قهرمان داستان به ققنوس مانند شده است، سراسر داستان با نغمه های قهرمان جان می گیرد، اما سرانجامِ او، همانند ققنوس سوختن است و خا...