پایایی اعیاد نوروز، مهرگان و سده، به همراه آیین‌های گسترده‌ای که بخشی از وجوه هویتی جامعه ایرانی را در خود داشت، مرهون عوامل چندی بود که در این میان سهم زمینه‌های اجتماعی مهم‌تر می‌نماید . نوشتار حاضر در پرتو سه موًلفه ی بافت اجتماعی قلمرو شرقی خلافت و میزان اهتمام زرتشتی‌ها ، بافت اجتماعی و برتری فرهنگ ایرانی در عراق عرب و به‌خصوص بغداد و سهم شعوبی‌گری و رویکرد فرهنگی- اجتماعی ایرانیان ؛ زمینه‌...

یکی از موضوعات قابل توجه. که در شعر کلاسیک فارسی بازتاب گسترده دارد، ایام خاصی از سال و ماه و هفته است. که از جهت دینی و فرهنگی مورد توجه شاعران بوده است. در میان این شاعران، توجه خاص نظامی گنجوی. شاعر بلند پایه و داستان پرداز توانای قرن ششم هجری. به روزهای مهم سال و احکام خاصی که قدما برای این روزها در نظر داشتند، مشهود و مورد تامل است. این ایام که به مناسبت های مهم. مانند واقعه معراج رسول اکر...

موضوع این مقاله تحلیل بخشی از رساله‌ای به زبان عبری در بارۀ تقویم یهودی است که به تقویم زردشتی ایرانی اختصاص دارد. مؤلف این، که سفر ها عبّور نام دارد، مؤلف این رساله دانشمند جامع‌الاطراف عبری‌زبان آبراهام بارهیا است و این رساله را در قرن دوازدهم میلادی، احتمالاً در شمال فرانسه تألیف کرده است. بارهیا ساختار تقویم زردشتی ایرانی و ماه‌ها و برخی از اعیاد آن را شرح می‌دهد و سپس به بیان الگوریتم‌هایی ب...

موضوع این مقاله تحلیل بخشی از رساله ای به زبان عبری در بارۀ تقویم یهودی است که به تقویم زردشتی ایرانی اختصاص دارد. مؤلف این، که سفر ها عبّور نام دارد، مؤلف این رساله دانشمند جامع الاطراف عبری زبان آبراهام بارهیا است و این رساله را در قرن دوازدهم میلادی، احتمالاً در شمال فرانسه تألیف کرده است. بارهیا ساختار تقویم زردشتی ایرانی و ماه ها و برخی از اعیاد آن را شرح می دهد و سپس به بیان الگوریتم هایی ب...

قسمتی از منابع و متون کهن را سنت ها و باورهای فرهنگی همچون اعیاد ملی که برخی از آنها ریشه چند هزار ساله در زندگی مردم داشته و به عنوان یکی از بزرگترین مشخصه های فرهنگی اقوام محسوب می شوند تشکیل می دهند. نوروز، مهرگان و سده به عنوان اعیاد بزرگ باستانی توانستد در دوره های نخستین اسلامی نیز به حیات خود ادامه دهند وحتی نوروز در میان این سه عید توانسته به صورت بسیار پرنگ تا به امروز ادامه یابد و در ...

قصیده یکی از قالب‏های اصلی شعر فارسی است که در سده‏های چهارم تا آغاز قرن هفتم، در انعکاس مفاهیم فرهنگی و اجتماعی جامعه‏ی ایرانی نمودی موثر داشته است. در این مقاله با روش تحلیل محتوا، پس از مطالعه‏ی بیش از 3200 قصیده از بیست شاعر، اشعاری که در مناسبت‏ها یا رویدادهای شاد و غمگنانه سروده شده‏اند، استخراج و سیر توجه شاعران به این مناسبت‏ها در دوره‏های مختلف و در پیوند با دربارها تحلیل شده است. نتای...

یکی از مظاهر تمدن نزد هر ملتی، جشن هاست. ایرانیان در دوران باستان، جشن های دینی متعددی داشتند. با فراگیری اسلام در میان ایرانیان، برخی از جشن های گذشته فراموش شد و بعضی به حیات خود ادامه داد. عباسیان که به شدت متأثر از فرهنگ ایرانی بودند در کنار اعیاد اسلامی به جشن های گذشتة ایرانیان مانند مهرگان و نوروز نیز توجه داشتند. تأثیر خلافت عباسی از آداب الملوک ایرانی و نفوذ خاندان های معروف ایرانی چون...

در این رساله ابعاد مختلف زمان که در دیانت یهود از اهمیت فراوانی برخوردار است مورد کاوش قرار گرفته است: واحدهای زمانی در یهود؛ نگرش خطی یهود نسبت به زمان؛ تجلی خدا در تاریخ؛ آخرالزمان؛ تقویم؛ اعیاد و ایام مقدس مربوط به هر یک از زمان ها. در این تحقیق، نگرش نوین این دین به زمان و تاریخ در قیاس با ادیان ابتدایی و قدیم، اهمیت این مهم در زندگی دنیوی و سرنوشت آن و نیز مسئله تأثیر و تأثرات این فرهنگ از...

در این رساله ابعاد مختلف زمان که در دیانت یهود از اهمیت فراوانی برخوردار است مورد کاوش قرار گرفته است: واحدهای زمانی در یهود؛ نگرش خطی یهود نسبت به زمان؛ تجلی خدا در تاریخ؛ آخرالزمان؛ تقویم؛ اعیاد و ایام مقدس مربوط به هر یک از زمان ها. در این تحقیق، نگرش نوین این دین به زمان و تاریخ در قیاس با ادیان ابتدایی و قدیم، اهمیت این مهم در زندگی دنیوی و سرنوشت آن و نیز مسئله تأثیر و تأثرات این فرهنگ از...

یکی از مظاهر تمدن نزد هر ملتی، جشن‌هاست. ایرانیان در دوران باستان، جشن‌های دینی متعددی داشتند. با فراگیری اسلام در میان ایرانیان، برخی از جشن‌های گذشته فراموش شد و بعضی به حیات خود ادامه داد. عباسیان که به‌شدت متأثر از فرهنگ ایرانی بودند در کنار اعیاد اسلامی به جشن‌های گذشتة ایرانیان مانند مهرگان و نوروز نیز توجه داشتند. تأثیر خلافت عباسی از ‌آداب‌الملوک ایرانی و نفوذ خاندان‌های معروف ایرانی چو...