مرحوم استاد پیرنیا از جمله معمارانی بودند که همواره سعی در شناخت و گسترش معماری ایرانی داشتند و در این راه از تجبریات معماران تجربی بهره می بردند، ایشان معتقد به معماری کردن در زمان حال، برای حال و براساس نیازهای امروز بودند، نه به روش گذشته بلکه در چهارچوب اصول گذشته؛ اصولی که نتنها در معماری بلکه در دیگر هنرها نیز پایه و اصل شناخته می شوند. اصولی که در همه ی دوره های تاریخی ایران همواره ثابت ...

محمدکریم پیرنیا، از برجسته ترین تاریخ پژوهان معماری ایران، دو دستاورد بزرگ به نام اصول معماری ایران و سبک شناسی معماری ایرانی داشت. در این مقاله، به بررسی اصول پیشنهادی او برای معماری ایرانی پرداخته شده است. به این منظور، ابتدا چگونگی تکوین و تکمیل اصول پنج­گانۀ او در طی زمان نشان داده شده، سپس سخن او دربارۀ یکایک اصول­ها که در منابع گوناگون پراکنده است، از منابع اصیل جمع­آوری و به زبانی منسجم ...

محمدکریم پیرنیا، از برجسته ترین تاریخ پژوهان معماری ایران، نخستین کسی بود که تلاش کرد مفاهیم و مبانی سنت معماری ایرانی را به مباحثات دانشگاهی داخل و به تعبیری زبان سنت معماری ایرانی را به زبان مدرسۀ مدرن معماری و زبان دانشگاهی نزدیک کند. او این کار را با طرح دو موضوع اصول و سبک شناسی معماری ایرانی انجام داد. موضوع این مقاله پرسش از انگیزه های پیرنیا و چگونگی این اقدام او و همچنین، عوارضی است که...

محمدکریم پیرنیا، از برجسته‌ترین تاریخ ‌پژوهان معماری ایران، نخستین کسی بود که تلاش کرد مفاهیم و مبانی سنت معماری ایرانی را به مباحثات دانشگاهی داخل و به تعبیری زبان سنت معماری ایرانی را به زبان مدرسۀ مدرن معماری و زبان دانشگاهی نزدیک کند. او این کار را با طرح دو موضوع اصول و سبک‌شناسی معماری ایرانی انجام داد. موضوع این مقاله پرسش از انگیزه‌های پیرنیا و چگونگی این اقدام او و همچنین، عوارضی است ک...

اندیشمندان بسیاری اعم از ایرانی و غیر ایرانی، سعی در فهم واشاعه ی بنیان های معماری ایران در طول سالیان داشته اند؛ استاد محمدکریم پیرنیا نیز از جمله این اشخاص بوده و استخراج و تدوین اصول پنجگانه معماری ایرانی نیز از نتایج تلاش های اوست. با توجه به بازخورد و واکنش های متفاوتی که امروزه در برابر این اصول وجود دارد، هنوز کارایی آنها در معماری امروز ایران مورد ارزیابی قرار نگرفته است. اما پیش از آن ...

قالی‌‌های دورۀ صفوی که اغلب محصول کارگاه‌‌های درباری بودند حاوی نقوش گوناگونی‌اند که یکی از پرکاربردترین آنها نقوش جانوری است. همچنین خانۀ پیرنیای نایین نیز یکی از کاخ‌‌های سلطنتی مربوط به این دوره است که دارای دیوارنگاره‌‌هایی زیبا و همچنین نقوش جانوری مشابه با قالی‌‌های دورۀ صفوی است. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و با مطالعۀ منابع کتابخانه‌‌ای و تحلیل تصاویر میدانی سعی در شناسایی، طبقه‌‌بند...

«پیمون» به عنوان یکی از اصول پنجگانه معماری ایران، به صورت یک ضابطه، با هدف تنظیم ابعاد و ایجاد تناسبات نیکو و تضمین طراحی، محاسبه و اجرای معماری در آموزه های محمدکریم پیرنیا معرفی شده است و مورد تایید بسیاری از پژوهشگران معماری سنتی ایران میباشد. تعاریف مختصر، متفاوت و گاه ناهماهنگ از این اصل مهم با کارکردهای اساسی و متنوع معماری، در مقالات و کتب منتشر شده، ما را براین داشت که با موشکافی دقیق...

Mohammad-Karim Pirnia, one of the most prominent scholars of the history of Iranian architecture, had two major achievements: The principles of Iranian architecture and the stylistics of Iranian architecture. In this article we will discuss his suggested principles for Iranian architecture. For this purpose, we will first show how his five principles have evolved and completed through time. Fol...

در میان آموزه‌های استاد پیرنیا درباره معماری سنتی ایران، آنگاه که سخن از معماری خانه به میان می‌آید، به «مستطیل طلایی ایرانی» و کاربرد گسترده آن توسط معماران سنتی اشارات صریحی می‌شود. ایشان مستطیل محاط در شش ضلعی منتظم را مستطیل طلایی ایرانی نامیده‌اند و اظهار داشته‌اند که معماران ایرانی در طرح حیاط مرکزی و اتاق‌های خانه‌ها از این مستطیل یا مستطیل نصف آن استفاده می‌نمودند. این موضوع توسط نویسند...

تاریخ نویسی در ایران تقریباً تا یک قرن و نیم پیش و تا قبل از آشنایی ایرانیان با فرهنگ و تمدن جدید غرب تقریباً بر یک روال قرار داشت. هر چند هر از گاهی مورخی مانند بیهقی و دیگران از نظر واقعه‌یابی و واقع‌بینی روش نقد علمی درست تری به کار بردند اما بیشتر مورخان براساس سنت قبلی به واقعه نویسی به روایت مورخان قبلی پرداختن به هر حال شاید بتوان این گونه تصور نمود که یا سنت تاریخ نویسی بر همان روال بوده ...